1/1/1959 λεπροκομείο χίου

του Γιάννη Κωσταρή

Την σελίδα την κουνούσε απαλά ο άνεμος, στο ζεστό μεσημέρι, κάτω από τα πεύκα και τα ερείπια, στο εγκαταλειμμένο λεπροκομείο της Χίου.

«Υπό διωγμόν η αρχαιολογία εις την ερυθρά Κίνα του Μάο», «Τα Ελληνικά γεγονότα του 1958», προκήρυξη της ΔΕΗ για πολιτικούς μηχανικούς και αρκετές διαφημίσεις: το περιοδικό «Εικόνες» κυκλοφορεί με 68 μεγάλες σελίδες, ευτυχισμένο το 1959 με ένα ψυγείο πάγου  «Ρεκόρ», ταμιευτήριο μετά ασφαλείας ζωής της Εθνικής τράπεζας, χαμογελάστε με οδοντόκρεμα Γερμανίας Blendax· όλα τα παραπάνω ήταν τα βασικά θέματα της σελίδας 6 της εφημερίδας «Καθημερινή» την Πέμπτη 1/1/1959.

Το ’59 ήταν η χρονιά που έκλεισε το λεπροκομείο. Εκείνη η πρωτοχρονιά ήταν η τελευταία που πέρασαν οι ασθενείς σε αυτή την όμορφη κοιλάδα.

Για να φτάσεις εδώ από τον περιφερειακό της πόλης, διασχίζεις την πίσω όψη της, περιαστικό λοβοτομημένο τοπίο από αυτοκινητόδρομους, βιοτεχνίες, αντιπροσωπείες, αποθήκες, πινακίδες, κατοικίες άκομψα σχεδιασμένες, καταστρέφουν τη φυσική ομορφιά των λόφων, καθώς κατεβαίνουν στη θάλασσα. Φτάνεις εδώ, μέσα από ένα μια οικιστική και πολεοδομική «εκτροπή».

Περπατώντας όμως λίγα μέτρα στο χορταριασμένο χωματόδρομο που οδηγεί στα πρώτα κτίρια του λεπροκομείου, μέσα στη δασωμένη κοιλάδα δίπλα στο ποτάμι, σιγά σιγά ησυχάζεις· οι αισθήσεις εύκολα συγχρονίζονται με αυτό που υπάρχει. Η σκόνη του χρόνου έχει δέσει το πλούσιο φυσικό τοπίο, με τα ερείπια των κομψών κτισμάτων σε ένα τοπίο μετάβασης που σε αφομιώνει.

Για τον τωρινό επισκέπτη δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αν ο χώρος ήταν λεπροκομείο, ή ιαματικά λουτρά, ξενώνας, μοναστήρι ή κάτι άλλο. Η σχέση των ερειπίων με το τοπίο της κοιλάδας, δημιουργεί ένα κουκούλι, μια όαση, μόλις 2-3 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης. Η έντονη οσμή των φαρμάκων, τα κουτιά με τις γάζες και το βαμβάκι και τα γυάλινα μπουκαλάκια σε επαναφέρουν στο φορτισμένο παρελθόν του χώρου.

Για την ιστορία και το όποιο μέλλον του λεπροκομείου, από το λίγο που έψαξα, έχουν γραφτεί αρκετά, δεν χρειάζεται να προσθέσω κάτι, καταθέτω μόνο μερικές φωτογραφίες σαν επισκέπτης ενός ζωντανού χώρου ιδιαίτερου κάλλους.

σημείωση
Στο «εκλογικό κέντρο» της τωρινής δημοτικής αρχής διαφημίζονται στην πρόσοψη: το κάστρο της χίου, οι τρεις μύλοι, τα χυτά, η απλωταριά, ο φωτισμός λιμανιού, εθελοντικές δράσεις κτλ. Μιας και δεν διευκρινίζεται υποθέτω υπονοείται κάποια σχέση της δημοτικής αρχής με όλα αυτά.

Ελπίζω η επόμενη δ.α. να ασχοληθεί και με το χώρο του λεπροκομείου όχι για να γίνει προεκλογική αφίσα αλλά γιατί όταν συναντιόμαστε με την ομορφιά και με τον ιστορικό χρόνο έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε συμμέτοχοι στη συνέχεια και την περιπέτεια της ζωής.