20160925
Φτάνοντας στο χωριό το πρώτο που βλέπεις είναι οι ανεμογεννήτριες· στη θέση που βρίσκονται σε σχέση με το δρόμο και με το κόντρα απογευματινό φως είναι σαν τεράστια, μακρόστενα όντα από άλλο κόσμο που ορθώνονται στην κορυφογραμμή της πλαγιάς.
Τα περισσότερα σπίτια είναι από την κάτω πλευρά του κεντρικού δρόμου, από το κτίριο της εκκλησίας και κάτω. Κατηφορίσαμε, παρά την εγκατάλειψη, την απουσία ανθρώπων και τον θόρυβο από τις ανεμογεννήτριες, η αίσθηση είναι πολύ όμορφη. Μικρά πέτρινα σπίτια χωρίς σοβά με κομψές ξύλινες πόρτες, ερείπια πια τα περισσότερα. Ανέβηκα στον όροφο ενός, είχε μισογκρεμιστεί η στέγη, είχε βουλιάξει το ξύλινο πάτωμα, αλλά στο μικρό δωμάτιο είχε διασωθεί το βασικό νοικοκυριό και το τυπικό της ζωής από αρκετές δεκαετίες πριν. Τα ξύλινα ράφια για τα πιάτα, ένα τηγάνι και μια κουτάλα, τρεις τενεκέδες, δυο κοφίνια. Σε αυτό το μικρό δωμάτιο πρέπει να ζούσε, να μαγείρευε και να κοιμόταν μια ολόκληρη οικογένεια. Το ισόγειο είναι γεμάτο πιθάρια. Πιο κάτω κοντά στο ποτάμι είναι 2-3 φροντισμένα σπίτια με περιβόλια.
Βγήκαμε στον κεντρικό και ανηφόρισα στην πάνω πλευρά, εδώ πολύ λιγότερα τα σπίτια, στο πιο ψηλό σημείο είναι το δημοτικό σχολείο· μοιάζει υπό ανακατασκευή, με νέους σοβάδες αλλά χωρίς κουφώματα. Μπήκα μέσα, τα θρανία μαζεμένα και ο πίνακας γεμάτος γεωμετρικούς τύπους· προσπάθησα να καταλάβω, πότε να γράφτηκαν αυτά; το σχολείο πρέπει να είναι δεκαετίες που έκλεισε, η γραφή της κιμωλίας μοιάζει σχετικά πρόσφατη, αλλά πολυτονική. Αφήνω το γρύφο άλυτο και κατεβαίνω.
Συναντώ έναν άνθρωπο, τον κύριο Δημήτρη, βγήκε στη σύνταξη και επέστρεψε στο χωριό από επιλογή. «Είμαστε από τρεις μέχρι πέντε μόνιμοι, ε,το καλοκαίρι γινόμαστε καμιά σαρανταριά». Είναι δύσκολο σε τούτα τα χωριά να μην τριγυρίζουν οι κουβέντες γύρω από την ερημιά και τις δυσκολίες παραμονής, μοιάζει ηρωικό να μένει κάποιος εδώ. Παρότι τώρα όλα είναι πιο εύκολα από παλιά, υπάρχουν δρόμοι, αυτοκίνητα, τηλέφωνο, ηλεκτρισμός, ίντερνετ, γεωργικά μηχανήματα, δεν υπάρχει όμως το βασικό· δεν υπάρχουν άνθρωποι. Και ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ζώο, οι δυσκολίες ξεπερνιούνται όταν τις μοιράζεσαι.
«Να πάτε στο μνημείο της σφαγής, από δω κάτω φτάνετε στην παραλία, είναι αμέσως μετά». Περάσαμε κάτω από τις ανεμογεννήτριες «δεν είναι μόνο ο θόρυβος αλλά είναι και αιτία για φωτιές». Με τον ήλιο πάνω από τα Ψαρά φτάσαμε στην παραλία, ένα μεγάλο οριοθετημένο κτήμα είναι φυτεμένο με αλόη. Ανεβήκαμε τις δυο στροφές για το μνημείο. «Είχαν μαζευτεί εκεί γιατί περίμεναν Ψαριανά καΐκια να τους σώσουν αλλά αυτά δεν ήρθαν ποτέ.» Ένας άντρας ντυμένος κυνηγός τριγύριζε στο δωρικό τοπίο. Οι τριγύρω λόφοι, η παραλία και το μνημείο φωτίζονται από τον ζεστό απόγευματινό φως.
το επόμενο Σάββατο, το Άγιο Γάλας
