γράφει ο Γιώργος Χατζελένης
Η μνήμη είναι καθήκον! Το συγκεκριμένο σκεπτικό προσπάθησε να μας περάσει ο Primo Levi μέσα από μία συζήτηση με δυο ιστορικούς-ερευνητές (την Άννα Μπράβο και τον Φεντερίκο Σερέγια). Δυστυχώς όμως αυτό το καθήκον έχει περάσει σε δεύτερη (και τρίτη) μοίρα στη χώρα μας, μιας και το πρωτεύον ζήτημα των συμπατριωτών μας είναι η ικανοποίηση του ατομικισμού, ο οποίος μας έχει οδηγήσει σε μία επικίνδυνη λήθη.
Το παραπάνω σκεπτικό ήρθε στο νου μου διαβάζοντας τις τελευταίες μέρες το εξαιρετικό βιβλίο του Γιάννη Κάτρη, «Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα» (ο τίτλος είναι βασισμένος στο ιστορικό βιβλίο του Άγγελο Τάσκα «Η γέννηση του φασισμού»). Ο Έλληνας συγγραφέας περιγράφει με άκρως πετυχημένο αστυνομικό ύφος την άνοδο του προϋπάρχοντος φασισμού στη χώρα μας την δεκαετία του ‘60, χρησιμοποιώντας τεκμηριωμένα επιχειρήματα για να μην αφήσει αναπάντητα ερωτήματα και στον πιο απαιτητικό αναγνώστη.
Ο ίδιος έχοντας φύγει από την χουντική Ελλάδα, έτυχε να παραβρεθεί σε ένα συνέδριο στην Μινεάπολις των Ηνωμένων Πολιτειών. Κάποια στιγμή του δόθηκε η ευκαιρία να ρωτήσει για ποιο λόγο οι Αμερικανοί μεσολάβησαν στην εδραίωση του φασισμού σε μία χώρα με την οποία κάποτε είχαν συμμαχήσει για την εξόντωσή του. Η απάντηση που έλαβε ήταν τόσο κυνική, που αντικατοπτρίζει επιτυχώς μία πραγματικότητα την οποία δε θέλουμε να αποδεχτούμε. «Δημοκρατία κι αίσθηση ελευθερίας μπορούν να έχουν οι κάτοικοι ισχυρών και μεγάλων κρατών. Αντιθέτως τα μικρά κράτη δεν μπορούν να έχουν τίποτα περισσότερο από ένα ολιγαρχικό καθεστώς ή μία επιφανειακή δημοκρατία». Ένα σκεπτικό το οποίο δεν έχει αλλάξει καθόλου τους τελευταίους δυο αιώνες (από τότε που άρχισαν να δημιουργούνται τα πρώτα κράτη).
Σε ένα άλλο κεφάλαιο του βιβλίου, ο συγγραφέας μας εξηγεί πως η δεξιά της δεκαετίας του ’60, εκφραζόμενη από την ΕΡΕ, είχε ως γραμμή οικονομικής πολιτικής την ανάπτυξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, τον ελεύθερο συναγωνισμό (ή ανταγωνισμό) και την προσέλευση ξένων κεφαλαίων (έστω και με όρους ιδιαίτερα επαχθείς). Μία νεοφιλελεύθερη πολιτική που εξακολουθεί να προβάλλεται ως πετυχημένο μοντέλο κι από τη σημερινή δεξιά παράταξη. Από τότε η Δεξιά ενοχλούταν όταν δεν την αποκαλούσαν «εθνικόφρων παράταξις» αν κι ο όρος εθνικόφρων πέφτει βαρύς σ’ αυτούς που ζητούν απροκάλυπτα ξενική κηδεμονία. Την ίδια τακτική χρησιμοποιεί και σήμερα τόσο η ίδια όσο και τα συστημικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Σύμφωνα πάντα με τον συγγραφέα, η δεξιά με το κέντρο δε διέφεραν πολύ. Και οι δύο πλευρές ήθελαν ξένα κεφάλαια κι αποδεχόντουσαν τον έλεγχο της χώρας από ξένες δυνάμεις. Η μόνη διαφορά ήταν πως η δεξιά το έκανε απροκάλυπτα και με χυδαίο τρόπο.
Όλα τα παραπάνω, σκέφτηκα να τα αναφέρω για να υπενθυμίσω πως αυτή είναι η πραγματική Δεξιά, σε όσους σάστισαν με τις απαράδεκτες δηλώσεις του αντιπροέδρου της ΝΔ στο CNBC, ο οποίος κάλεσε ξένους επενδυτές να «αγοράσουν την Ελλάδα τώρα που είναι φτηνή».
Γι’ αυτό η μνήμη είναι απαραίτητη.
Για να μπορούμε να κρίνουμε ορθότερα το παρόν.
