Από το βιβλίο «Κόνδωρ» του Caryl Ferey
Εκδ. Άγρα 2017 μτφ Αργυρώ Μακάρωφ
Της αφηγήθηκε για τον πατέρα του Βίκτορ Χάρα, έναν πονεμένο κι εξαντλημένο από τη δουλειά κολίγο, που έβλεπε τα παιδιά του σαν εργατικά χέρια. Ο Βίκτορ έξι χρονών, βοηθούσε στα χωράφια, στο άροτρο, ζώντας μια μίζερη ζωή, όπου μόνο τα τραγούδια τον ευχαριστούσαν –ο δάσκαλος που έμενε σπίτι τους του είχε μάθει τα πρώτα ακόρντα της κιθάρας, μετά ήρθε η εξορία της οικογένειας στο Σαντιάγο, στην κακόφημη γειτονιά πίσω από το σταθμό, το Chicago Chico όπως την έλεγαν. Ο αλκοολικός πατέρας εξαφανίζεται, οι αδελφοί μπλέκονται στις συμμορίες της γειτονιάς, η αδελφή, που την κακοποιούν με ζεματιστό νερό γίνεται νοσοκόμα, η μητέρα πεθαίνει από καρδιά όταν ο Βίκτορ είναι δεκαπέντε χρονών πια και πάει στην ιερατική σχολή για να ξεφύγει από τη μιζέρια.
Της διηγείται για τον στρατό, μετά για το πανεπιστήμιο, όπου ο Βίκτορ συνάντησε τη γυναίκα του, μια χορεύτρια αγγλικής καταγωγής που ήταν ήδη έγκυος από έναν σκηνοθέτη που την είχε εγκαταλείψει. Ο Βίκτορ Χάρα της πηγαίνει λουλούδια στο μαιευτήριο για να την βγάλει από την κατάθλιψή της, η αγάπη τους γεννιέται και υιοθετεί το παιδί της, γιατί ήταν μεγαλόκαρδος. Ακολουθούν οι πρώτες του εμφανίσεις στη σκηνή και η πολιτική του δράση υπέρ του Αλιέντε, το ταξίδι στην Καλιφόρνια όπου γνώρισε το κίνημα των χίπηδων και η επιστροφή του όταν, απόλυτα απογοητευμένος, κατάλαβε πώς οι νεαροί Αμερικανοί δεν θα έκαναν ποτέ επανάσταση, ούτε καν των λουλουδιών, σίγουρος ότι θα την ανέθεταν στα ναρκωτικά να την κάνουν. Ο Βίκτορ έγινε σύντομα αρχηγός του Πανεπιστημίου της Χιλής και του μουσικού κινήματος που υποστήριζε τη Λαϊκή Ένωση, έδινε συναυλίες παντού, από τα ορυχεία αλατιού του Βορρά μέχρι τον αγροτικό Νότο, όπου μικρός είχε υποστεί τη βία της πολιτοφυλακής των μεγάλων γαιοκτημόνων κατά την πρώτη απόπειρα αναδασμού της γης.
Της διηγήθηκε για τη σχολή χορού που ίδρυσε για τους φτωχούς ο Βίκτορ Χάρα –το θέατρο, η τέχνη για όλους-, τέλος για την αντεπίθεση της σκληρής Δεξιάς, της πολιτοφυλακής, για την καθημερινή βία στους δρόμους, τις επιθέσεις από τις οποίες ξέφευγε ο τραγουδιστής μετά τις συναυλίες, ο Βίκτορ Χάρα που ο σκανδαλοθηρικός Τύπος τον αποκάλεσε «ομοφυλόφιλο» και ακολούθησε η σύλληψή του ύστερα από μία γιορτή ομοφυλόφιλων όπου φωτογραφήθηκε με μικρά παιδιά, οι συκοφαντίες επαναλαμβάνονταν χωρίς να υπάρχει τρόπος να απαντήσει, εφόσον όλα τα μέσα ανήκαν στη Δεξιά.
Της διηγήθηκε για τον ενθουσιασμό του όταν ξεφόρτωνε τα φορτηγά που είχαν πετύχει να σπάσουν τα μπλόκα των νταλικιέρηδων, το ακούραστο χαμόγελό παρά τις φήμες περί δικτατορίας, τους εφιάλτες του κάθε φορά που το αυτοκίνητό του σταματούσε στα φανάρια ενώ τον έψαχνε η αστυνομία, την προαίσθηση που είχε για το θάνατό του και την προσπάθειά του να αστειεύεται γι’ αυτό, «εκμεταλλευτείτε με όσο μπορείτε!», και μετά την προδοσία του Πινοτσέ, τη σύλληψη του Βίκτορ Χάρα στο Πανεπιστήμιο, τον εγκλεισμό του μαζί με χιλιάδες άλλα άτομα στο στάδιο του Σαντιάγο, τη χαρά των στρατιωτικών όταν τον αναγνώρισαν, τα χτυπήματα στο πρόσωπο και στα πλευρά, τα σπασμένα με υποκόπανο χέρια για να μην ξαναπαίξει ποτέ κιθάρα –ο Βίκτορ, με θρυμματισμένα δάχτυλα, σταλμένος πίσω μαζί με τους άλλους κρατούμενους, αρχίζει να τραγουδά χωρίς τη συνοδεία μουσικής στο στάδιο- ο Βίκτορ αήττητος ξεσηκώνει τις κερκίδες και όλος ο κόσμος τραγουδά κάτω από τα φουρκισμένα βλέμματα των στρατιωτικών, τέλος, οι φωνέςόταν τον έσπρωξαν στα αποδυτήρια για να τον εκτελέσουν, «ο Πρίγκηπας», ο τελευταίος του δήμιος, και η σφαίρα στον αυχένα που τίναξε τον Βίκτορ κάτω μπρούμυτα, μετά, το γάζωμα με το πολυβόλο, που τρύπησε όλο του το σώμα, εξ επαφής. Σαρανταένα χρόνια, σαραντατέσσερα σημάδια από σφαίρες στο σώμα: Βίκτορ Χάρα…
Για την αντιγραφή Κ. Ζαφείρης
