Έρευνα της Public Issue αποτυπώνει την έννοια του πατριωτισμού στην Ελλάδα σήμερα. Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του εκκλησιασμού, της ηλικίας, της μόρφωσης και του πατριωτικού αισθήματος;
Η γνωστή εταιρεία δημοσκοπήσεων Public Issue επιχειρεί στο 16ο τεύχος της σειράς Greek Social Issues να αποτυπώσει εμπειρικά την στάση των Ελλήνων πολιτών, απέναντι στις έννοιες του «πατριωτισμού» και της «εθνικής υπερηφάνειας». Στη συγκεκριμένη ανάλυση, για τη μέτρηση του «πατριωτισμού», χρησιμοποιήθηκαν ερωτήσεις που εστιάζουν στον «συναισθηματικό» και τον «συμβολικό» πατριωτισμό· δηλαδή στο «αίσθημα υπερηφάνειας» (“proud to be…”) που μπορεί να νιώσει ένας πολίτης, τόσο απέναντι στην έννοια της «πατρίδας», όσο και στα σύμβολά της, όπως πχ. απέναντι στη σημαία και τον εθνικό ύμνο. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των μεταβλητών είναι ότι αποτυπώνουν τα συναισθήματα των ερωτώμενων, απέναντι στον τόπο καταγωγής, γέννησης ή εγκατάστασής τους και στα συνακόλουθα σύμβολα, χωρίς να υπεισέρχονται συναισθήματα αντιπαλότητας ή επιθετικότητας προς άλλα έθνη, λαούς ή πολιτισμούς.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, το «αίσθημα του πατριωτισμού» που καταγράφεται στην ελληνική κοινωνία είναι πολύ ισχυρό (89%), σχεδόν καθολικό. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αισθάνεται «αγάπη για την Ελλάδα» (93%), «υπερηφάνεια που είναι Έλληνες» (82%), αλλά και «θυμό όταν ακούν κάποιους να κατηγορούν την Ελλάδα» (80%). Περισσότερο ισχυρή, όμως, είναι η ταύτιση του ελληνικού λαού με τα εθνικά σύμβολα της πατρίδας του. Συγκεκριμένα, περισσότεροι από 9 στους 10 Έλληνες να δηλώνουν ότι «νιώθουν υπερήφανοι όταν ακούν τον εθνικό ύμνο» (94%) και «όταν βλέπουν να κυματίζει η ελληνική σημαία» (92%).
Σε γενικές γραμμές, είναι ασφαλές να ειπωθεί ότι το αίσθημα πατριωτισμού είναι γενικευμένο και διάχυτο σε όλες τις κοινωνικές κατηγορίες και τους πολιτικούς χώρους της ελληνικής κοινωνίας . Ταυτόχρονα, όμως, μπορούν να εντοπιστούν κάποιοι παράγοντες, που φαίνεται να συσχετίζονται περισσότερο με τον πατριωτισμό. Συγκεκριμένα, θετική συσχέτιση παρουσιάζουν:
Πρώτον, η ηλικία, με το ποσοστό των ερωτώμενων που δηλώνουν «πολύ υπερήφανοι» να αυξάνει μεταξύ των περισσότερο ηλικιωμένων ομάδων του πληθυσμού.
Δεύτερον, η συχνότητα εκκλησιασμού, με το αντίστοιχο ποσοστό να είναι υψηλότερο μεταξύ των πολιτών που εκκλησιάζονται τακτικά, δηλαδή δυο-τρεις φορές τον μήνα ή και συχνότερα.
Τρίτον, η ιδεολογική αυτοτοποθέτηση, με το αντίστοιχο ποσοστό να αυξάνει στους αυτοτοποθετούμενους στα δεξιά της κλίμακας «Αριστερά/Δεξιά».
Ας σημειωθεί, παρενθετικά, ότι οι εν λόγω 3 μεταβλητές δεν είναι ανεξάρτητες και από το γενικότερο κύμα ενίσχυσης του συντηρητισμού που παρατηρείται στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό τα τελευταία χρόνια.
Αντίθετα, το επίπεδο εκπαίδευσης έχει αρνητική συσχέτιση με το αίσθημα του πατριωτισμού. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των ερωτώμενων που δηλώνουν «πολύ υπερήφανοι» μειώνεται μεταξύ των περισσότερο μορφωμένων τμημάτων του πληθυσμού. Επίσης, πολύ σημαντικό εύρημα αποτελεί η διαπίστωση ότι η κοινωνική κατηγορία των ανέργων εμφανίζει χαμηλότερο αίσθημα πατριωτισμού, το οποίο μπορεί να αποδοθεί στη γενικότερη προσωπική και κοινωνική απογοήτευση, που προκαλεί το φαινόμενο της ανεργίας.
Δημογραφικά Χαρακτηριστικά
