γράφει ο Γιώργος Χατζελένης
Την περασμένη Κυριακή ήρθαμε αντιμέτωποι με δύο εκλογικά αποτελέσματα που προκάλεσαν έντονο προβληματισμό και φόβο. Το ένα ήταν οι περιφερειακές εκλογές στην Έσση, οι οποίες τερμάτισαν την μακροχρόνια πολιτική ηγεσία της Μέρκελ και το άλλο ήταν η εκλογή ενός φασίζοντα προέδρου στη Βραζιλία. Αν και χωρίζει ένας ωκεανός τα δυο αυτά πολιτικά γεγονότα, οι ανησυχίες που προκαλούν φέρνουν πιο κοντά απ’ όσο νομίζουμε τους δυο αντικριστούς κόσμους.
Όσον αφορά την περίπτωση του Ζαϊλ Μπολσονάρο, γίνεται εμφανές πως ο εφιάλτης δεν έρχεται ουρανοκατέβατος, παρ’ όλο που ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας δηλώνει πως είναι ένας θεόσταλτος εντολοδόχος του Κυρίου. Αντιθέτως αναδύεται αργά και σταθερά μέσα από ένα αρρωστημένο πολιτικοκοινωνικό σύστημα. Τώρα που το σκέφτομαι λίγο παραπάνω, συνειδητοποιώ πως και στην Ελλάδα είχαμε ένα πολιτικό πρόσωπο που δήλωνε πως επικοινωνούσε συχνά με τον Θεό.
Η μακροχρόνια πολιτική πορεία του νέου Βραζιλιάνου προέδρου, αποδεικνύει πως όσοι τον ψήφισαν δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ανίδεοι για την επιλογή τους. Σίγουρα έχουν ακούσει τις φιλοχουντικές του απόψεις και την από μέρους του αγιοποίηση των φρικτών βασανιστηρίων που υπέστησαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στις λατινικές δικτατορίες. Όλοι επίσης γνωρίζουν το θαυμασμό του για το έργο του δικτάτορα Πινοσέτ και για το στρατηγικό μυαλό του Χίτλερ. Λογικά θα έχουν ακούσει και τους ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς του για τους ιθαγενείς του Αμαζονίου που τους θεωρεί παράσιτα και για τους Αφρικανούς κι Ασιάτες που τους αποκαλεί κοινωνικά λύματα. Όσον αφορά τη στάση του για τις γυναίκες, έχω ακούσει παρόμοιες απόψεις από το εγχώριο νεοναζιστικό κόμμα. Πολιτικές και κοινωνικές απόψεις που κάνουν τον Ντόναλντ Τραμπ να φαίνεται ως ένας άκακος γραφικός τρελός που απλώς λέει ανοησίες. Κι εδώ είναι που ενισχύεται ο φόβος μου, βλέποντας πως οι σημερινοί εφιάλτες είναι πολύ χειρότεροι από αυτούς που προηγήθηκαν σχετικά πρόσφατα.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στη δική μας μεριά, μετά τις περιφερειακές εκλογές στην Έσση, γίναμε μάρτυρες μιας αναμενόμενης πολιτικής κηδείας. Η Μέρκελ που γκρέμισε με την εφαρμογή της πολιτικής λιτότητας το όραμα μιας Ευρώπη των Λαών, αποχωρεί έχοντας χαντακώσει την γερμανική (και υπόλοιπη ευρωπαϊκή) Δεξιά, παραχωρώντας καίριο ζωτικό χώρο σε ακροδεξιά και φασιστικά κόμματα. Κι αν αυτή η εξέλιξη με ανησυχεί, η απουσία των σοσιαλδημοκρατών και αριστερών κινημάτων με προβληματίζει ακόμη περισσότερο. Αντί λοιπόν να έχουμε σοβαρές παρουσίες κι ορθές προτάσεις από τον σοσιαλιστικό κι αριστερό χώρο για να μπορεί να αντιμετωπιστεί το τέρας του νεοφιλελευθερισμού και νεοφασισμού, δίνεται περισσότερος χώρος στην ακροδεξιά η οποία αναζητά «λύσεις» προτείνοντας κατάλυση πολλών δημοκρατικών στοιχείων κι εξυψώνοντας έναν επικίνδυνο πατριωτισμό.
Προτού γίνει λοιπόν η Ευρώπη με τα αποτελέσματα των ερχόμενων ευρωεκλογών μια νέα Βραζιλία, ας αναλογιστούμε τις πρώτες τέσσερις μεταπολεμικές δεκαετίες όπου το σοσιαλδημοκρατικό κίνημα πέτυχε έναν αξιόλογο εξανθρωπισμό του καπιταλισμού, προσφέροντας ένα ορθό κράτος δικαίου κι υπηρεσίες υψηλού επιπέδου στον τομέα της υγείας και της παιδείας, κρατώντας την ανεργία σε χαμηλά επίπεδα και προστατεύοντας τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Φυσικά αυτό πέτυχε διότι εκείνην την περίοδο ο πλανήτης ήταν χωρισμένος σε δύο κόσμους. Είναι άραγε σήμερα εφικτός ένας ακόμη εξανθρωπισμός του ήδη υπάρχοντος συστήματος; Σίγουρα η Πορτογαλία κι η Ισπανία δεν αρκούν σε μία ένωση γεμάτη ακροδεξιές κυβερνήσεις. Στη Γαλλία το κίνημα έχει πεθάνει και στην Γερμανία οι σοσιαλιστές έχουν πολύ δρόμο ακόμη να διανύσουν. Στην Ελλάδα έχουμε κολλήσει στο βούρκο μιας χαμηλού επιπέδου γραφικότητας. Έχοντας ως δεδομένα όλα τα παραπάνω, οι προβλέψεις είναι ανησυχητικές. Σίγουρα όμως υπάρχει χρόνος για να αποτρέψουμε την ηγεσία ενός Ευρωπαίου Μπολσονάρο.
