Η συλλογική αυταπάτη ή διαφορετικά η αίτηση στο Ταμείο Αλληλεγγύης της Ε.Ε

του Δημήτρη Τσούχλη

Τις ημέρες του διήμερου συνεδρίου -μεταξύ άλλων- δόθηκε έμφαση στην υποβολή αίτησης συνδρομής στο Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Τ.Α.Ε.Ε).

Επειδή έχω ασχοληθεί με το συγκεκριμένο θέμα έχω διαμορφώσει την άποψη ότι είναι ελάχιστες οι πιθανότητες υποβολής Εθνικού Αιτήματος (πολιτική εκτίμηση/απόφαση) και πρακτικά μηδαμινές οι πιθανότητες ενεργοποίησης του σχετικού Ταμείου της Ε.Ε. (πολιτική και τεχνοκρατική απόφαση)

Ας εξηγήσω όμως γιατί έχω αυτή την άποψη.

Πράγματι υπάρχει καταρχήν πρόβλεψη στον κανονισμό ως εν δυνάμει δυνατότητα υποβολής αιτήματος για την πυρκαγιά της Χίου.

Ωστόσο, ο κύριος προσανατολισμός του Ταμείου Αλληλεγγύης είναι οι μείζονες εθνικές καταστροφές για τις οποίες το κράτος μέλος αδυνατεί να ανταποκριθεί με δικά του οικονομικά μέσα και οι παρεκκλίσεις όπως της Χίου εξετάζονται με ιδιαίτερη αυστηρότητα και βέβαια με την ανάλογη επιστημονική και τεχνική τεκμηρίωση. Είναι αναγκαίο πριν αξιολογήσουμε την όποια δυνατότητα επιτυχούς υποβολής αίτησης θα πρέπει να λάβουμε υπόψη:

• Τον σκοπό για τον οποίο φτιάχτηκε το Τ.Α.Ε.Ε και τους περιορισμούς του
• Την διαδικασία εξέτασης του φακέλου τις επιλέξιμες δαπάνες και κυρίως τα κριτήρια που υπάρχουν
• Προηγούμενα παραδείγματα άλλων χωρών που έχουν υποβάλει αιτήσεις συνδρομής
• Τις  απολογιστικές εκθέσεις πεπραγμένων του Τ.Α.Ε.Ε
• Το κείμενο συστάσεων πολιτικής αναμόρφωσης του Ταμείου Αλληλεγγύης

 Επειδή έχω δει τα παραπάνω και η δική μας περίπτωση εντοπίζεται ως σημαντικά τοπική -από την επόμενη μέρα  της πυρκαγιάς-θα έπρεπε να έχει ενημερωθεί Επιτροπή από τις αρμόδιες αρχές (ώστε να διαμορφωθεί «κλίμα») σχετικά με την πρόθεση της Ελλάδας υποβάλει αίτηση συνδρομής στο Ταμείο Αλληλεγγύης. Επιπλέον θα έπρεπε από το Υπουργείο Ανάπτυξης (το οποίο υποβάλει για λογαριασμό του κράτους μέλους την αίτηση) να έχουν δοθεί κατευθύνσεις αμέσως μετά την πυρκαγιά για τα στοιχεία που απαιτούνται, τον συντονισμό των ενεργειών, να συγκεντρωθούν και βέβαια να δρομολογηθούν οι απαραίτητες ενέργειες τεκμηρίωσης των ενεργειών αποκατάστασης.

Αυτά θα μπορούσαν ίσως (εξαιρετικά αβέβαιο) να βοηθήσουν στο να παρακαμφθούν δυο αρχικά κριτήρια αποκλεισμού (δείκτες) πριν εξετασθεί η αίτηση – και μας αφορούν άμεσα.

Α) Αν έχει πληγεί άμεσα το 50+1 του τοπικού πληθυσμού της Χίου και
Β) να έχει επηρεαστεί το 20+1% του τοπικού εισοδήματος των κατοίκων της Χίου.

Ας υποθέσουμε ότι με κάποιο μαγικό τρόπο αυτά ξεπερνιούνταν ή η κυβέρνηση με τις δεινές διαπραγματευτικές δυνατότητες που διαθέτει το επιτύγχανε.

Στη συνέχεια

Με βάση τον κανονισμό  και την αίτηση συνδρομής μπορεί το κράτος μέλος να ενισχυθεί για τα παρακάτω (αντιγράφω από την αίτηση συνδρομής)

Α) for immediate restoration to working conditions of infrastructure and plant in the fields of (1) energy (2) water and waste  water (3) telecoms (4) transport (5) health (6) education
B ) (1) temporary accommodation (2) rescue services
C) (1) preventive infrastructures,  (2) immediate protection of cultural heritage
D) Immediate cleaning up of disaster stricken area/natural zones

Με bold μαρκάρω τις πιθανές δυνατότητες

Σε ότι αφορά τη Χίο αν υποστηρίξουμε για παράδειγμα ότι η προστασία των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς Νέα Μονή & Μαστιχοχώρια στηρίζεται στην προστασία από πλημμύρες (διασταλτική ερμηνεία) αυτό πρέπει να τεκμηριωθεί πολύ συγκεκριμένα.

Όταν μιλάμε για τεκμηρίωση με επιστημονικά κριτήρια εννοούμε (όχι βέβαια μια γενικόλογη έκθεση) «σκληρά» επιστημονικά δεδομένα δλδ αν λέμε ότι χρειαζόμαστε λ.χ 2 εκ. ευρώ για αντιπλημμυρικά γύρω από την Νέα Μονή, και τα Μαστιχοχώρια θα πρέπει ενδεικτικά να προσκομισθούν: Χάρτες ανάγλυφου & βλάστησης, χάρτες γεωλογικοί, υδρογραφικού δικτύου και απορροών και  χάρτες της σημερινής κατάστασης μετά την πυρκαγιά. Επιπλέον αναλυτική μεθοδολογία η οποία να τεκμηριώνει την επιλογή σημείων παρέμβασης. Ανάλυση συγκεκριμένου τύπου παρέμβασης (ως βέλτιστης με κριτήρια επιλογής) και ανάλυση κόστους. Όλα αυτά βέβαια σε συγκροτημένη μελέτη. Όλα αυτά ελέγχονται αυστηρά και κρίνονται ως προς την ορθότητα τους.

Από το παραπάνω παράδειγμα σε αντιπαραβολή να θυμίσω ότι εμείς εδώ:

Δεν έχουμε κηρύξει την περιοχή ως πυρόπληκτη
Δεν έχουμε – ακόμα- δύο μήνες μετά τις δορυφορικές εικόνες
Δεν έχουμε καν το ακριβές περίγραμμα των καμένων εκτάσεων.

Κυρίως όμως, η αίτηση συνδρομής στο Ταμείο Αλληλεγγύης στηρίζει (σε κάποιο ποσοστό) το κράτος μέλος για δαπάνες που έχει ήδη κάνει ή αδυνατεί να καλύψει εξαιτίας της έκτασης των ζημιών. Δηλαδή αν μιλάμε για την αντιπλημμυρική προστασία των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς θα πρέπει το κράτος να έχει δώσει εκείνο τα χρήματα πρώτα και στη συνέχεια να λάβει μέρος αυτών από την Ε.Ε. Μα εδώ αν δεν κάνω λάθος τις αντιπλημμυρικές μελέτες που έχουν συνταχθεί δεν τις χρηματοδοτεί..

Όσοι από την πρώτη στιγμή φωνάζαμε ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει συγκροτημένο σχέδιο αποκατάστασης δεν το λέγαμε τυχαία είχαμε υπόψη το θέμα αυτό και πολλά άλλα. Διότι χωρίς συγκροτημένο σχέδιο αποκατάστασης τα υπόλοιπα είναι δυστυχώς μόνο πολιτική επικοινωνία.

Όλα τα παραπάνω τα γράφω ως πολίτης αυτού του νησιού όχι για να δείξω ότι κάτι περισσότερο ξέρω αλλά απλά και μόνο για να μην δημιουργούνται αυταπάτες μεταξύ μας.