του Στέλιου Κραουνάκη
To περιβάλλον είναι πολύ ρευστό, οι εξελίξεις τρέχουν με διαστημική ταχύτητα, οι ανατροπές είναι τόσο αναπάντεχες και πολλαπλές που, για όσους τις παρακολουθούν, θέτει “εν αμφιβόλω” οποιοδήποτε “ασφαλές” συμπέρασμα, ειδικά όσο αφορά μακροχρόνιες προβλέψεις.
Αναφέρομαι στο ζήτημα της ενέργειας και τις σαρωτικές αλλαγές που φέρνει το “νέο μνημόνιο” που συμφωνήθηκε πολύ πρόσφατα μεταξύ τρόικας και κυβέρνησης. Αλλαγές που έχουν προετοιμαστεί επιμελώς εδώ και καιρό. Το 2011 το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με το νόμο 4001/2011, εναρμονιζόμενο με την κοινοτική οδηγία 2009/72/ΕΚ, χωρίζει τις βασικές λειτουργίες της ΔΕΗ και τις παραχωρεί σε δύο θυγατρικές που παραμένουν, προς το παρόν, υπό τον έλεγχο της ΔΕΗ με ποσοστό 100%.
Πρόκειται για τον ΑΔΜΗΕ – Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ενέργειας, που αναλαμβάνει την διαχείριση των δικτύων ηλεκτρισμού της χώρας (την κυριότητα, τη συντήρηση, τη διαχείριση, την εκμετάλλευση και την ανάπτυξη του Συστήματος Μεταφοράς) και τον Λ.ΑΓ.Η.Ε. Λειτουργός-Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας που αναλαμβάνει τον συντονισμό της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Στόχος διατυπωμένος στο μνημόνιο 2 είναι ο νομικός διαχωρισμός των ΑΔΜΗΕ και Λ.ΑΓ.Η.Ε από την ΔΕΗ, ο οποίος και πραγματοποιήθηκε.
Το κείμενο του “νέου μνημονίου” που έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση με την τρόικα, προκειμένου να κλείσει, μαζί με το πακέτο των 13,5 δις ευρώ, το πακέτο των διαρθρωτικών αλλαγών που θεωρούνται απαραίτητες για να εκταμιευθεί η δόση των 13,5 δις ευρώ, επικαιροποιεί και εξειδικεύει το μνημόνιο 2 επιβάλλοντας μία σειρά από υποχρεώσεις με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.
Τα δίκτυα ηλεκτρισμού βγαίνουν προς πώληση. Η κυβέρνηση οφείλει να ανακοινώσει μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου 2012 το διαχωρισμό του ΑΔΜΗΕ και τη μεταφορά τουλάχιστον του 51% των μετοχών του στο Ταμείο Αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), προκειμένου να πουληθεί. Μία ιδιωτική εταιρεία δηλαδή θα αποφασίζει πλέον για τη διακίνηση της ηλεκτρικής ενέργειας στην χώρα, θέτοντας τους κανόνες για τη σημερινή αλλά και τη μελλοντική διαχείριση της ενέργειας. Είναι η αρχή μίας μεγάλης ιστορίας που κανείς δεν μπορεί να κάνει ασφαλές προβλέψεις για τίποτα πριν ολοκληρωθεί η αγοραπωλησία.
Σε αυτό το ρευστό περιβάλλον, με τη μία διαρθρωτική αλλαγή να διαδέχεται την άλλη το Περιφερειακό Συμβούλιο καλείται να αποφασίσει αν επιθυμεί η όχι την τεράστια εγκατάσταση της Iberdrola. Στη Λέσβο θα εγκαταστήσει 153 ανεμογεννήτριες (Α/Γ), 107 μέτρα ύψος, 200 τόνοι βάρος έκαστη, 97 χιλιόμετρα νέοι δρόμοι προς τις κορυφογραμμές με πλάτος από 4 έως και 12 μέτρα.
Το περιφερειακό Συμβούλιο δηλαδή, σε περίπτωση θετικής γνωμοδότησης προς την επένδυση, στην ουσία συναινεί στην παραχώρηση της παραγωγής ρεύματος σε πολυεθνική εταιρεία (Iberdrola) με νέο δεδομένο πλέον ότι τη διαχείριση της κυκλοφορίας της ενέργειας θα την κατέχει μία άλλη ιδιωτική εταιρεία, αυτή που θα αγοράσει τον ΑΔΜΗΕ. Παραδίδει δηλαδή την ηλεκτρική ενέργεια στις διαθέσεις των πολυεθνικών και των σχεδίων του για μεγιστοποίηση των ιδιωτικών κερδών με ελαχιστοποίηση του κόστους, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και το τελικό κόστος τους για τον καταναλωτή.
Χαρακτηριστικό των παραπάνω σχεδιασμών είναι οι επιταγές του “νέου μνημονίου”. Η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει και υποχρεούται να εφαρμόσει τα παρακάτω μέτρα. Ακολουθούν αυτούσιες παραπομπές από το “νέο μνημόνιο”.
“Η κυβέρνηση να εκδώσει υπουργική απόφαση για την αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές χαμηλής τάσης, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 2013.”
“Επιπλέον τροποποιήσεις (σσ. αυξήσεις) στις χρεώσεις των καταναλωτών χαμηλής τάσης μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, με ισχύ από τον Μάρτιο του 2013.”
“Να ρυθμίσει (σσ. να αυξάνει) το “τέλος ΑΠΕ” κάθε έξη μήνες (τον Ιανουάριο και τον Ιούλιο του 2013.”
Σε εποχές μεγάλων αλλαγών που ζούμε και ανακατατάξεων δεν μπορούμε να περπατάμε στα τυφλά. Καλούμε το Περιφερειακό Συμβούλιο, έστω και τώρα, να αναθέσει την αξιολόγηση της μελέτης σε κάποιον αξιόπιστο οργανισμό (πχ Πανεπιστήμιο Αιγαίου) έτσι ώστε να έχει μία επιστημονική συνολική άποψη για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της επένδυσης.
Να λάβει υπόψη του, σοβαρά, τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις των υπηρεσιών που κατατέθηκαν στα πλαίσια της διαβούλευσης (ΤΕΕ, Μουσείο φυσικής ιστορίας Απολιθωμένου δάσους Σιγρίου, Διεύθυνση Εφορίας αρχαιοτήτων κ.ά.).
Σε κάθε περίπτωση να συνυπολογίσει:
τις ομολογημένες τεχνικές δυσκολίες ολοκλήρωσης του έργου της διασύνδεσης των νησιών που απειλούν να ακυρώσουν το έργο (Μπουλαξής-ΔΕΗ ανανεώσιμες),
την αδυναμία εξεύρεσης χρηματοδότησης για την ολοκλήρωση του έργου της Διασύνδεσης (ύψους πάνω από 700 εκατομμύρια ευρώ σύμφωνα με την εταιρεία),
την παντελή έλλειψη στοιχειώδους μελέτης για το έργο της ενεργειακής διασύνδεσης του νησιού με το σύστημα της ηπειρωτικής Ελλάδας, μέσω υποβρύχιου καλωδίου, το διαφαινόμενο καθεστώς ξεπουλήματος της παραγωγής αλλά και της διαχείρισης της ηλεκτρικής ενέργειας σε πολυεθνικές και την ενδεχόμενη μελλοντική ομηρεία του νησιού στις αποφάσεις των κλειστών διοικητικών συμβουλίων τους που θα ρυθμίζουν την διαχείριση του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με το ιδιωτικό τους συμφέρον και τις διαθέσεις της αγοράς και όχι το κοινό συμφέρον και να πάρει μία απόφαση που να μην κινείται στα πλαίσια των όποιων βραχυπρόθεσμων ανταποδοτικών οφειλών αλλά στην κατεύθυνση και στη λογική του τι είδους ανάπτυξη θέλουμε σε αυτό τον τόπο.
Θα συναινέσουμε στην μετατροπή της Λέσβου, της Χίου, της Λήμνου σε βιομηχανικές ζώνες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή υπάρχουν άνθρωποι που έχουν όραμα και σθένος να διεκδικήσουν μία άλλου τύπου ανάπτυξη που σέβεται την ιδιαιτερότητα του νησιώτικου χώρου και τα μακροπρόθεσμα οφέλη που θα έρθουν μόνο αν τα διεκδικήσουμε;
Το βάρος της ευθύνης είναι βαρύ.
Σε αυτή τη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου αποφασίζεται το μέλλον του νησιού για τα επόμενα χρόνια και η ευθύνη πλέον πέφτει ατομικά στην ψήφο κάθε περιφερειακού συμβούλου.
