Δύο νέοι αρχιτέκτονες, η Ειρήνη – Αιμιλία Ιωαννίδου και ο Ελευθέριος Αμπατζής, πίνοντας ένα απόγευμα τον καφέ τους στη Κηφισιά είχαν μία λαμπρή ιδέα. Να εφαρμόσουν στην Ελλάδα κάτι που γίνεται για χρόνια στο εξωτερικό. Μία δανειστική βιβλιοθήκη σε δημόσιο χώρο, πλήρης αυτοδιαχειριζόμενη και εξαρτώμενη από τους δημότες για την καλή λειτουργία της.
Ειρήνη-Αιμιλία: Η ανταλλακτική βιβλιοθήκη αποτελεί μια εναλλακτική προσέγγιση στην παραδοσιακή έννοια της δημόσιας βιβλιοθήκης. Εξελίσσει την κοινωνική αλληλεπίδραση που μπορεί να επιτευχθεί μέσω των βιβλίων.
Ελευθέριος: Αποτελεί ένα σημείο ανταλλαγής βιβλίων σε δημόσιο χώρο, δημιουργεί μία επιπλέον σχέση του βιβλίου με αυτόν. Είναι ένα δημόσιο έπιπλο ελεύθερα προσβάσιμο και δωρεάν.
Ειρήνη-Αιμιλία: Η πρώτη ανταλλακτική βιβλιοθήκη τοποθετήθηκε στις 9.6.2012 στη συμβολή των οδών Κασσαβέτη και Λεβίδου στο Δήμο Κηφισιάς Αττικής. Έπειτα από περίπου 1 μήνα μας προσέγγισε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και θέλησε να κατασκευάσει δύο ακόμα. Η μία βιβλιοθήκη είναι μόνιμα τοποθετημένη στην είσοδο του κτιρίου στη Λεωφόρο Συγγρού στην Αθήνα. Η δεύτερη ανταλλακτική βιβλιοθήκη είναι κινητή. Τοποθετείται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα σε διάφορα μέρη του λεκανοπεδίου πλαισιώνοντας πολιτιστικές εκδηλώσεις και εντάσσοντας την ανταλλακτική διαδικασία σε αυτές.
Ελευθέριος: Η γενικότερη ανταπόκριση στις δύο μόνιμες και τη μία κινητή βιβλιοθήκη είναι πολύ θετική. Το κοινό ανταποκρίνεται προσφέροντας και ανταλλάσσοντας πάσης φύσεως έντυπο υλικό. Η διαδικασία της ανταλλαγής βιβλίων σε δημόσιο χώρο εντάσσεται ολοένα και περισσότερο στην καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής των κατοίκων της πρωτεύουσας. Η επιθυμία για εξάπλωση του δικτύου και την πρόσβαση του κοινού σε μία ανταλλακτική βιβλιοθήκη της γειτονιάς τους αυξάνεται συνεχώς.
Τι σημαίνει αλληλεγγύη για εσάς και πώς πρακτικά εφαρμόζεται με αυτή την ιδέα;
Ειρήνη-Αιμιλία: Η αλληλεγγύη προϋποθέτει αλληλεπίδραση. Μία διαδικασία ενεργοποίησης,την αφύπνιση της κοινωνικής συνείδησης, την ενασχόληση με κάτι που αφορά στα κοινά, αυτές είναι μερικές από τις πρακτικές που εφαρμόζονται με την τοποθέτηση της ανταλλακτικής βιβλιοθήκης σε δημόσιο χώρο.
Ελευθέριος: Η ομαλή λειτουργία της ανταλλακτικής βιβλιοθήκης επιτάσσει τον αποχωρισμό ενός βιβλίου με στόχο την προσφορά του σε κάποιον άγνωστο. Το βιβλίο αλλάζει χέρια με την παραδοχή πως αποτελεί προϊόν προσφοράς. Δεν υπάρχει άχρηστο βιβλίο, περιοδικό, σχολικό βοήθημα, διότι δυνητικά αποτελεί θησαυρό για κάποιον άλλο.
Ειρήνη-Αιμιλία: Ένα βιβλίο εκτός από ψυχαγωγικό μέσο μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο έμπνευσης. Δύναται να αναπτύξει τρόπο σκέψης και να ανοίξει τους ορίζοντες της γνώσης. Με την παραπάνω παραδοχή, ένα βιβλίο που έχει γίνει δημόσια προσφορά, πιστεύω πως έχει ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες για τέτοιου είδους αποτελέσματα.
Ελευθέριος: Παράλληλα το βιβλίο δεν παύει να είναι ένα δημόσιο αγαθό. Βγάζοντας το «στο δρόμο’, κοινοποιώντας την παρουσία του δημιουργείται εντονότερα η ανάγκη για την ανάγνωση του.
Πρακτικά πώς υλοποιείται η ιδέα σας;
Ειρήνη-Αιμιλία: Η ανταλλακτική βιβλιοθήκη είναι ένα δημόσιο έπιπλο, επομένως τοποθετείται σε δημόσιο χώρο. Η ανταλλαγή πραγματοποιείται δωρεάν, 24 ώρες το 24ωρο, χωρίς την εγγραφή σε κάποιο μητρώο και χωρίς οποιουδήποτε είδους οικονομική συνδρομή. Είναι κατασκευασμένη στα πρότυπα μίας παραδοσιακής βιβλιοθήκης με βιβλία που διαχειρίζονται οι χρήστες της.
Ελευθέριος: Το απόθεμα της βασίζεται στην ανταπόκριση των επισκεπτών της. Η συλλογή της εναλλάσσεται καθημερινά αφού τη διέπει η προϋπόθεση πως κάθε προσφορά έντυπου υλικού είναι δεκτή. Κατευθυντήρια σχεδιαστική γραμμή του αντικειμένου υπήρξε η μέγιστη εξοικονόμηση χώρου για την τοποθέτηση και έκθεση των βιβλίων με τρόπο ώστε το ίδιο το αντικείμενο να προβάλει το περιεχόμενό του χωρίς να το επισκιάσει. Έχει ύψος 2 μέτρα και 80 εκατοστά πλάτος και μήκος. Στην οροφή της φέρει φωτοβολταϊκό συλλέκτη με αποτέλεσμα να είναι αυτόφωτη, επιτρέποντας ακόμα και την ανάγνωση τις βραδυνές ώρες.
Ειρήνη-Αιμιλία: Τα επιβλητικά αρχοντικά της και οι δύο διαφορετικές εικόνες, η βόρεια και η νότια Χίος.
Ελευθέριος: Η γιαγιά μου! Κατάγεται από τη Χίο, και συγκεκριμένα από τα Καρδάμυλα, τα οποία προσπαθούμε κι εμείς να επισκεπτόμαστε όσο συχνότερα γίνεται!Η παιδι κή μου ηλικία είναι γεμάτη με εικόνες από το Σταυρό, μπάνια στο Ναγό και πανηγύρια στο Βίκι!!
Αισθανθείτε ελεύθεροι να θέσετε οι ίδιοι κάποια σημαντική ερώτηση στον εαυτό σας που θα θέλατε να σας ζητούσαν να απαντήσετε σε μία συνέντευξη
Ειρήνη-Αιμιλία: Πέρα από την προσφορά και την ανταλλαγή βιβλίων με ποιο τρόπο θα μπορούσε κανείς να συνεισφέρει στην ανταλλακτική βιβλιοθήκη και την εξάπλωση της ιδέας; Κάθε νέο βιβλίο που τοποθετείται στη συλλογή της φροντίζουμε να φέρει στη ράχη του το αυτοκόλλητο με το λογότυπο «Αντάλλαξέ το». Με αυτόν τον τρόπο το βιβλίο θα ταξιδέψει και μαζί του το μήνυμα της ανταλλαγής. Έτσι θα διασφαλίσει τη μη μεταπώλησή του. Επιπλέον την περίοδο αυτή έχει ξεκινήσει μία εκστρατεία ενίσχυσης για τη δημιουργία και κατασκευή μίας ανταλλακτικής βιβλιοθήκης από τον κόσμο. Με τη συμβολή του κοινού και εάν συμπληρωθεί ο χρηματικός στόχος θα γίνει ακόμα ευκολότερο να βρεθούν χορηγοί για την κατασκευή.
Ελευθέριος: Ποιο είναι το όραμα του εγχειρήματος της ανταλλακτικής βιβλιοθήκης; Η δημιουργία ενός δικτύου ανταλλακτικών βιβλιοθηκών ανά τη χώρα. Κάθε πόλη-χωριό-γειτονιά σε ηπειρωτική αλλά και νησιωτική Ελλάδα να αποκτήσει τη βιβλιοθήκη της. Γι’ αυτό το λόγο είμαστε σε συνεχή αναζήτηση χορηγών οι οποίοι θα στηρίξουν την ιδέα και θα συμβάλουν στη διάδοση της. Η πρόσκληση προς πάσα κατεύθυνση για περαιτέρω ενημέρωση, δράση και ενίσχυση είναι πάντα ανοιχτή, όπως άλλωστε και η βιβλιοθήκη μας!
