Απεργία πείνας Αφγανών και Σύριων μεταναστών στο λιμάνι της Μυτιλήνης

του Στέλιου Κραουνάκη

Εδώ και καιρό η κατάσταση στη Λέσβο παραμένει τραγική και καθόλου ελεγχόμενη. Οι Σύριοι, Αφγανοί, Σομαλοί και μετανάστες από άλλες χώρες παρακαλάνε μάταια την αστυνομία και το λιμενικό να τους συλλάβει, έτσι ώστε να μπορέσουν να καταγραφούν και να πάρουν το χαρτί διοικητικής απέλασης που τους επιτρέπει να μένουν νόμιμα στη χώρα για ένα μήνα (οι Σύριοι έξη μήνες με πολύ πρόσφατη σχετική υπουργική απόφαση). Αυτός είναι και ο μοναδικός νόμιμος τρόπος για να ταξιδέψουν για την Αθήνα και να προσπαθήσουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους, έπειτα, με άλλους τρόπους, για να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους (εκτός Ελλάδας συνήθως, βόρειες ευρωπαϊκές χώρες, κατά προτίμηση). Το λιμενικό και η αστυνομία όμως αρνείται να τους συλλάβει, αφού δεν έχει τι να τους κάνει. Τα κελιά στα κρατητήρια της αστυνομίας, παρότι παντελώς ακατάλληλα, χωρίς πρόβλεψη προαυλισμού και άλλων στοιχειωδών μέσων για ανθρώπινη διαμονή είναι διαρκώς, πολύ πάνω από το κανονικό, ασφυκτικά γεμάτα  ενώ το λιμενικό δεν έχει απλά, καμία υποδομή-εγκατάσταση παροχής φιλοξενίας σε ανθρώπους. Αδιαφορούν επομένως απέναντι στις ομάδες των μεταναστών που καταφτάνουν καθημερινά και παρελαύνουν μπροστά τους, στέλνουν κόσμο ο ένας στον άλλο μη αναγνωρίζοντας ότι έχουν αρμοδιότητα σύλληψης (και δεν είναι και κοντινή απόσταση το λιμενικό και η αστυνομία στη Μυτιλήνη) ή προσπαθούν να αποφύγουν τη σύλληψη με γελοίες προφάσεις.

12 Αφγανοί και 4 Σύριοι ξεκίνησαν απεργία πείνας από την Τετάρτη 24/4 το πρωί, αρνούμενοι να δεχτούν το φαγητό που τους έφεραν ντόπιοι εθελοντές που, παρεπιτόντως, έχουν αναλάβει εξ ολοκλήρου την φροντίδα για τη σίτιση των μεταναστών και προσφύγων που μένουν στο λιμάνι. Οι συνθήκες είναι κάτι παραπάνω από άθλιες. Δεν υπάρχει κανένα ίχνος εγκατάστασης ούτε καν για στέγαση, οι άνθρωποι κοιμούνται ουσιαστικά όπου βρουν, στα όρια του περιφραγμένου με κάγκελα χώρου του λιμενικού, στην αποβάθρα του λιμανιού. Με ελάχιστα προκάτ μηδενικής χωρητικότητας, οι άνθρωποι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την απουσία στεγασμένων χώρων κοιμώμενοι σε παρατημένες βάρκες ή κατευθείαν πάνω στο τσιμέντο, σε sleeping bags που προσφέρουν οι «γιατροί του κόσμου» ή όπου αλλού βρουν, πλήρως παρατημένοι από οποιαδήποτε κρατική φροντίδα. Για τουαλέτα χρησιμοποιούν τις κοινόχρηστες του τελωνείου, δεν συζητάμε ότι δεν υπάρχει δυνατότητα για μπάνιο ενώ νερό πίνουν από κάποιες, εξωτερικές, βρύσες στην αποβάθρα. Στο λιμενικό, δεν προβλέπονται κονδύλια για σίτιση ή φιλοξενία μεταναστών και προσφύγων, παρότι έχουν τη δυνατότητα σύλληψης από το νόμο. Στην απλή ερώτηση «τι τους κάνεις άμα τους συλλάβεις;» δεν ασχολήθηκε κανείς από τα κεντρικά της Αθήνας, να δώσει λύση. Μακριά από την πρωτεύουσα να’ ναι, κι όπως να’ ναι.

Αν δεν υπήρχαν οι ντόπιοι εθελοντές και κάποια πολύ δραστήρια μέλη της εκκλησίας, να πάρουν το θέμα σίτιση αποκλειστικά πάνω τους, με καθημερινή προσφορά πρωινού, μεσημεριανού και βραδινού φαγητού, αυτοί οι άνθρωποι που βρίσκονται σε διαδικασία ταξιδιού ένα, δύο ή και τρεις μήνες κάποιοι από αυτούς, όχι μόνο θα ήταν εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες, στην τσιμεντένια αποβάθρα του λιμανιού, χωρίς χώρους σκιάς και ανάπαυσης  αλλά θα έμεναν και νηστικοί. Επίσης, αν δεν βρίσκονταν εκπρόσωποι από τους «γιατρούς του κόσμου«να δώσουν την απαραίτητη πρώτη ιατρική φροντίδα και στη συνέχεια, σε συνεργασία με το προσωπικό του Βοστάνειου νοσοκομειου και γιατρούς εθελοντές να αναλάβουν την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη τους, άνθρωποι με χρόνια προβλήματα, αναπηρίες, έγκυες γυναίκες, μωρά παιδιά θα έμεναν χωρίς ούτε τη στοιχειώδη ιατρική παρακολούθηση. Χαρακτηριστικά χθες, Τετάρτη 24/4, μετά από πίεση των εθελοντών και των «γιατρών του κόσμου» έγινε δυνατό να εκδοθούν τα χαρτιά από την αστυνομία έτσι ώστε να ταξιδέψουν μία οικογένεια με 2 παιδιά, 8 και 10 χρόνων, μία γυναίκα με αναπηρία στο πόδι, ένας καρδιοπαθής και ένας παιδάκι 18 μηνών με διεγνωσμένη επιληψία. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι με σοβαρά προβλήματα, που ανήκουν στις ευπαθείς κατηγορίες ανθρώπων, με διασφαλισμένο δικαίωμα βάσει διεθνών συνθηκών για ειδική μεταχείριση που αρμόζει στην επικινδυνότητα της κατάστασης τους, είχαν αφεθεί 3 μέρες και νύχτες στο χώρο του λιμενικού στο λιμάνι χωρίς απολύτως καμία κρατική φροντίδα, βασισμένοι αποκλειστικά στη μέριμνα των «γιατρών του κόσμου» και των εθελοντών. Το 18μηνο παιδάκι με την επιληψία έγινε εισαγωγή στο Βοστάνειο νοσοκομείο, μετά από παρέμβαση εθελοντών, πάντα.

«Δεν ήρθαμε για να τρώμε» λένε παρ’ όλα αυτά οι απεργοί πείνας Αφγανοί «ήρθαμε για να συνεχίσουμε το δρόμο μας.» αρνούμενοι οποιαδήποτε τροφή, διαμαρτυρόμενοι με αυτό τον τρόπο για την ανεξήγητα πολυήμερη κράτηση τους. Με την σημερινή συμπληρώνουν 35 μέρες στο νησί. Τις περισσότερες από αυτές τις πέρασαν κυριολεκτικά στο δρόμο, κοιμόνταν όπου έβρισκαν, κανείς δεν προσπάθησε να τους συλλάβει, μία εβδομάδα έμειναν στο χώρο ανοιχτής φιλοξενίας μεταναστών ΠΙΚΠΑ που το διαχειρίζονται οι εθελοντές της τοπικής οργάνωση «το χωριό του όλοι μαζί». Τις τελευταίες 12 μέρες βρίσκονται στο χώρο του λιμενικού στο λιμάνι της Μυτιλήνης περιμένοντας μάταια το μαγικό χαρτί της διοικητικής απέλασης, βλέποντας καθημερινά κόσμο να αναχωρεί κι εκείνοι να μένουν «κολλημένοι» στο ίδιο σημείο. Διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες κράτησης αλλά και για συμπαράσταση στους Αφγανούς, στην απεργία πείνας συμμετέχουν και 5 Σύριοι, παρ’ ότι έχουν συμπληρώσει μόλις λίγες μέρες παραμονής στο λιμάνι.

Οι τυφλές πολιτικές αποτροπής που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση, με την έλλειψη υποδομών και την πολυήμερη κράτηση, δημιουργεί όλα αυτά τα αδιέξοδα που παραβιάζουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Το τελικό ζητούμενο βέβαια δεν είναι η κράτηση αλλά η φιλοξενία και η ανθρώπινη πρώτη υποδοχή με τον τρόπο που το ανοιχτό κέντρο υποδοχής ΠΙΚΠΑ έχει αποδείξει ότι μπορεί να λειτουργήσει. Όλο το βάρος της φροντίδας αυτών των ανθρώπων όμως, εδώ και καιρό, έχει πέσει πάνω στις πλάτες των εθελοντών που, εύλογα, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν για πολύ. Εν τω μεταξύ, όλα αυτά συμβαίνουν ενώ διανύουμε την άνοιξη και το καλοκαίρι με τις μαζικές αφίξεις να μην έχουν ξεκινήσει καν.