της Αλεξάνδρας Σταματουλάκη
Βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα, οι εποχιακές ιώσεις ενέσκυψαν ήδη και άρχισαν να μας ταλαιπωρούν τι καλύτερο λοιπόν από ένα αχνιστό ρόφημα και μια καλή παρέα δίπλα στο αναμμένο τζάκι;
Καιρός για ένα ζεστό τίλιο-φλαμούρι, που λέει και η μανούλα μας, ή για ένα φαρμακευτικό ελελίφασκο, κοινώς φασκόμηλο ή μια αρωματική μέλισσα.
Καιρός δηλαδή να θυμηθούμε τα φαρμακευτικά φυτά που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος χιλιετίες ολόκληρες για να γιατροπορευτεί και να επιβιώσει. Ιδιαίτερα η χιώτικη φύση με τα τόσα μοναδικά βότανα γιάτρεψε και γιατρεύει τον πόνο και την αρρώστια αιώνες τώρα. Τα βότανα περιέχουν βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και πολλές φωτοχημικές ουσίες. Οι ευεργετικές – θεραπευτικές ιδιότητές τους ήταν γνωστές από την αρχαιότητα.
Τα μελέτησαν ο Ιπποκράτης, 237 βότανα αναφέρει στα βιβλία της Ιπποκρατικής Συλλογής του, ο Θεόφραστος, θεμελιωτής της Βοτανικής, 450 είδη, ο Διοσκουρίδης, θεμελιωτής της Φαρμακολογίας, 500 και ο Γαληνός, που επινόησε τη Φαρμακευτική Τεχνολογία, η οποία επικράτησε σ’ όλα τα Πανεπιστήμια της Ευρώπης ως τις αρχές του 20ου αιώνα.
Κι επειδή ανήκουμε κι εμείς στους «ψαγμένους» υιοθετούμε παράλληλα με το «πάμε για καφέ» το νέο σλόγκαν «πάμε για τίλιο» τοποθετώντας ψηλά στις προτιμήσεις μας τα πολύτιμα βότανά μας.
Από το φαρμακείο της φύσης, λοιπόν, βότανα δια πάσαν νόσον…
Αναφέρουμε τα πιο γνωστά σ’ εμάς:
- Δάφνη (Laurus nobilis)
- Δενδρολίβανο- Ροσμαρίνος ο φαρμακευτικός (Rosmarinus officinalis)
- Ελελίφασκος-φασκόμηλο (Salvia fruticosa)
- Ευκάλυπτος (Eucalyptus globulus)
- Θυμάρι (Thymus vulgaris)
- Λεβάντα η φαρμακευτική (Lavandula stoechas )
- Μέλισσα η φαρμακευτική – μελισσόχορτο (Melissa officinalis)
- Mέντα η πράσινη (Mentha viridis)
- Ρίγανη (Origanum vulgare)
- Τίλιο – φλαμούρι (Tilia cordata mill)
- Χαμόμελο το ευγενές (Matricaria chamomilla)
- Ώκιμον το βασιλικόν – βασιλικός (Ocimum basilicum )
Πώς αξιοποιούμε τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων:
- Έκχυμα: Μόλις αρχίζει να βράζει το νερό το κατεβάζουμε από τη φωτιά και ρίχνουμε το θεραπευτικό μέρος του βοτάνου. Το αφήνουμε 10 λεπτά σκεπασμένο και μετά το σουρώνουμε.
- Αφέψημα: Σημαίνει αφήνω να ψηθεί. Βράζουμε με νερό το θεραπευτικό μέρος του βοτάνου 5-10 λεπτά, ανάλογα με το βότανο και μετά το σουρώνουμε.
- Αιθέρια έλαια: Τα προμηθευόμαστε από ειδικευμένα φαρμακεία.
Στην πράξη:
- Θέλετε ιδιαίτερο άρωμα στα φαγητά σας; Χρησιμοποιείστε τα υπέροχα μαγειρικά βότανα, ρίγανη, δάφνη, δενδρολίβανο, θυμάρι, βασιλικό…
- Αρπάξατε, λόγω εποχής, ένα γερό κρύωμα; Αναμίξτε φύλλα βασιλικού με αφέψημα από κανέλλα και μοσχοκάρφι. Συνδυάστε το χυμό με ίση ποσότητα μελιού και το κρυολόγημα πάει περίπατο.
- Σας ταλαιπωρεί ο ρινικός κατάρρους ή νιώθετε πονόλαιμο; Βράστε φύλλα ευκαλύπτου ή προσθέστε 10 σταγόνες έλαιο σε λίγο καυτό νερό και εισπνεύσετε τον ατμό. Διαλύστε 5 σταγόνες έλαιο σε ένα ποτήρι νερό, αναμίξτε καλά και κάντε γαργάρα για τις λοιμώξεις του λαιμού.
- Είστε ντάουν, ελληνιστί νιώθετε πεσμένοι ή έχετε κάποια νευρική εξάντληση; Ένα φλιτζάνι Melissa officinalis, κοινώς μελισσόχορτο θα σας αλλάξει τη διάθεση ή ένα αφέψημα απ’ το ιδιαίτερα αγαπητό στις μέλισσες θυμάρι θα σας κάνει να νιώσετε ευεξία και δύναμη. Και αν το άγχος σας ταλαιπωρεί και είναι δύσκολο να βρείτε τσάι από ινδική φιδόριζα, που έπινε ο Μαχάτμα Γκάντι όταν βρισκόταν σε υπερένταση, χαλαρώστε με ένα ζεστό χαμομηλάκι ή ένα κατακκόκινο βραστό φλαμούρι.
- Βασανίζεστε από ενοχλητικές ημικρανίες; Καταφύγετε στην αρωματική μέντα για άμεση ανακούφιση.
- Υπάρχει και εναλλακτική λύση χρησιμοποιώντας αιθέριο έλαιο λεβάντας ή δενδρολίβανου. (Διαλύστε 10 σταγόνες σε 25 ml ελαίου-βάσης και κάντε μασάζ στους κροτάφους για τον πονοκέφαλο. Για πονεμένους μυς: Διαλύστε 1ml ελαίου λεβάντας σε 25 ml ελαίου βάσης και κάντε μασάζ ή επιστρατεύστε κάποιον να το αναλάβει για καλύτερα αποτέλεσμα).
- Κι αν τα πολύτιμα ματάκια σας είναι κουρασμένα ή έχουν επιπεφυκίτιδα διαλύστε 5-10 σταγόνες βάμματος χαμομηλιού σε ζεστό νερό και χρησιμοποιείστε το.
- Σας ταλαιπωρεί η δυσκοιλιότητα; Φτιάξε ένα χλιαρό αφέψημα χαμομηλιού ή βασιλικού και νιώστε αμέσως ανακούφιση.
- Θέλετε να καθαρίσετε το πρόσωπό σας οικονομικά και υγιεινά; Σιγοβράστε 2-3 κουταλάκια άνθη χαμομηλιού σε 600 ml νερό για 10 λεπτά. Αφήστε να κρυώσει και στραγγίξετε το υγρό. Προσθέστε ένα κουταλάκι χυμό λεμονιού και βάλτε το στο ψυγείο σε αεροστεγές δοχείο. Μ’ ένα βαμβάκι βουτηγμένο στη λοσιόν αυτή καθαρίστε το πρόσωπο.
- Χρησιμοποιείστε το έκχυμα δεντρολίβανου ή φασκόμηλου στο τελευταίο ξέπλυμα για την πιτυρίδα και αφήστε στην άκρη τα λογής λογής σαμπουάν.
Όπως καταλαβαίνετε η περιπλάνηση στο μαγικό κόσμο των βοτάνων δεν έχει τελειωμό.
Ελπίζω ύστερα από τα λίγα που αναφέραμε να εντάξετε τα αρωματικά – φαρμακευτικά φυτά στην καθημερινότητά σας, να εκτιμήσετε την αξία τους, τη μαγεία της χημείας τους, την καταπληκτική ποικιλία των χρήσεων και ιδιοτήτων τους, ώστε να ξαναβρούν τη θέση τους και να διαδραματίσουν το ρόλο τους στο σύγχρονο τρόπο ζωής.
Πραγματικά αξίζει να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη μας!
