«Πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι»
Τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή την μη επιστροφή στη φυλακή του Χριστόδουλου Ξηρού, γίναμε μάρτυρες ενός κλίματος υστερίας που προλείανε το έδαφος για την αυστηροποίηση της διαδικασίας χορήγησης αδειών σε κρατούμενους ή ακόμα και την διακοπή της. Το ερώτημα που τέθηκε εν μέσω κραυγών για υπερβολική φιλευσπναχνία απέναντι στους κρατουμένους και παραπληροφόρηση για τον αριθμό των κρατουμένων που απέδρασαν κατά αυτόν τον τρόπο ήταν: «Δεν γύρισε ένας κρατούμενος από την άδεια; Γιατί λοιπόν να παίρνουν άδειες οι κρατούμενοι;». Και βέβαια η εύκολη απάντηση στο ερώτημα ήταν «Ας τις απαγορεύσουμε να κοιμόμαστε ήσυχοι», δηλαδή «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι».
Μόλις το 2% των κρατουμένων που τους χορηγείται άδεια την παραβιάζει
Η άδεια που χορηγείται στους κρατούμενος, δεν αφορά όλους τους έγκλειστους, αλλά μόνο αυτούς που βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της φυλάκισής τους και δίνεται στο πλαίσιο της επανένταξής τους στην κοινωνία. Το μέτρο αυτό, θεσμοθετημένο στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, θεωρείται αναγκαίο για την μετέπειτα ομαλή ένταξη των αποφυλακισθέντων. Το ποσοστό των κρατουμένων που κάνουν κακή χρήση της άδειάς τους παραμένει όλα αυτά τα χρόνια –και παρά τις άθλιες συνθήκες εγκλεισμού που επικρατούν στις ελληνικές φυλακές– εξαιρετικά χαμηλό. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία από την ΕΛ.ΑΣ. που επικαλείται η εφημερίδα Καθημερινή το ποσοστό των κρατουμένων που παραβίασαν τους όρους της άδειας τους δεν ξεπερνά το 2%. Συγκεκριμένα:
- Το εξάμηνο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 1.889 κρατούμενοι πήραν άδεια από τις φυλακές, από τους οποίους οι 28 παραβίασαν τους όρους (πράγμα που δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όλοι είναι «άφαντοι») – ποσοστό 1,49%
- Το 2012 χορηγήθηκαν 4.361 άδειες, 87 κρατούμενοι παραβίασαν τους όρους τους – ποσοστό 1,99%
- Το 2011 χορηγήθηκαν 4.041 άδειες, 68 κρατούμενοι παραβίασαν τους όρους τους – ποσοστό 1,68%
Υπερπληθυσμός στα «σωφρονιστικά ιδρύματα»
Κανείς βέβαια από αυτούς που ζητάνε πιεστικά την απαγόρευση των αδειών των κρατουμένων δεν αναφέρθηκε στις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης που υπάρχουν στις ελληνικές φυλακές. Σύμφωνα με στοιχεία που δίνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης ο υπερπληθησμός στα κατ’ ευφημισμό μόνο «σωφρονιστικά ιδρύματα» της χώρας μας έφθασε το 134% τον Οκτώβρη του 2013. Την ίδια περίοδο που ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια Χουάν Μέντες δήλωνε «Ο υπερπληθυσμός στις φυλακές αποτελεί μια μορφή κακομεταχείρισης, δηλαδή βασανιστηρίου». Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο νόμος τιμωρεί την απόδραση σε πλημμεληματικό βαθμό με φυλάκιση μέχρι ένα έτος, καθώς αναγνωρίζει τη φυσική τάση του ανθρώπου προς την ελευθερία. Πόσο μάλλον όταν κρατείται σε άθλιες συνθήκες μακριά από κάθε έννοια σωφρονισμού.
