Οπαδισμός – Παιδεία: Σημειώσατε 1

Περπατώντας στη πόλη της Χίου, ο προσεκτικός διαβάτης σίγουρα θα αντιληφθεί ένα φαινόμενο που έχει ευδοκιμήσει και στην επαρχιακή μας πόλη: Δεν είναι άλλο από τη λεκτική αντιπαράθεση οπαδών αθλητικών συλλόγων ή άλλων ομάδων ατόμων, που εκφράζεται μέσω συνθημάτων με σπρέι, αυτοκόλλητα και τάχα graffiti, κυρίως σε τοίχους. Η πρακτική αυτή δεν περιορίζεται μονάχα σε μαντρότοιχους ή τυφλές επιφάνειες, μα και σε όψεις διατηρητέων κτιρίων, ή έργα τέχνης. Πέραν της αισθητικής σημασίας του φαινομένου, μπορεί να γίνει και επικίνδυνο, όταν τα αυτοκόλλητα επικολλώνται στις πινακίδες της οδικής κυκλοφορίας. Τελευταία «θύματα» της ως άνω συμπεριφοράς υπήρξαν, τα παγκάκια και οι ζαρντινιέρες της Απλωταριάς και για ακόμα μια φορά οι προτομές του Δημοτικού Κήπου. Ο δήμος Χίου, ως υπεύθυνος για τη προστασία μέρους της δημόσιας περιούσιας, απευθύνθηκε στην αστυνομία, για τον εντοπισμό και σύλληψη των δραστών.

Η καταστολή τέτοιων φαινομένων δεν είναι λύση αφού, δε θεραπεύει την αιτία της αντικοινωνικής συμπεριφοράς: Η Ελληνική κοινωνία πάσχει από έλλειμμα παιδείας και καλαισθησίας διαχρονικά, και ουδείς μοιάζει να νοιάζεται γι’ αυτό, πόσο μάλλον σε περίοδο οικονομικής δυσπραγίας όπως η σημερινή. Η συμπεριφορά μας προς τα ζώα, η απουσία σεβασμού στη προσωπικότητα του άλλου, ιδίως αν έχει άλλο χρώμα ή θρησκεία, η αδιαφορία για την ποιότητα του περιβάλλοντος, φυσικού και δομημένου, το χαμηλό ποσοστό ανάγνωσης βιβλίων και επισκεψιμότητας μουσείων και εκθέσεων, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα. Θεσμοί και φορείς που άμεσα ή έμμεσα αποτελούν μέρος της παιδευτικής διαδικασίας δεν φροντίζουν για την άνοδο του πνευματικού επιπέδου της Ελληνικής κοινωνίας. Οι γονείς εργαζόμενοι πολλές ώρες την ημέρα δεν αφιερώνουν τον απαιτούμενο χρόνο στα παιδιά τους, με αποτέλεσμα να έχουν προβληματική κοινωνική ένταξη και μη ομαλή ψυχική ανάπτυξη, μη δεχόμενα ερεθίσματα από το φυσικό περιβάλλον ή την Τέχνη και παραμένουν απομονωμένα μπροστά σε μια τηλεοπτική οθόνη ή ηλεκτρονικού υπολογιστή. Η εκπαίδευση έχει χάσει τον πρωταρχικό της χαρακτήρα, τη διαμόρφωση δηλαδή της προσωπικότητας και τη προσφορά σφαιρικής γνώσης, αποτελώντας μονάχα τον προθάλαμο της επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Δεν αναπτύσσει τη κριτική σκέψη, μα την αποστήθιση στα θεωρητικά μαθήματα, και η συνεχιζόμενη συσσώρευση της ύλης των θετικών μαθημάτων στις μικρότερες τάξεις, χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν η νοητική ωριμότητα του παιδιού, δεν ευνοεί τη κατανόησή τους. Στο περιθώριο έχει τεθεί η διδασκαλία μαθημάτων, όπως μουσική ή θεατρολογία, που θα επιδρούσαν θετικά στη πνευματική ανάπτυξη του μαθητή, αφού δεν αποτελούν προτεραιότητα του Υπουργείου Παιδείας. Τέλος στα περισσότερα Μέσα Ενημέρωσης, οι επιλογές προγράμματος γίνονται με κύριο γνώμονα το κόστος και όχι τη πνευματική ωφέλεια των τηλεθεατών, με αποτέλεσμα να απουσιάζουν παντελώς εκπομπές Τέχνης και Λόγου, ιστορίας ή ντοκιμαντέρ και επιλέγονται φθηνές παραγωγές, αμφιβόλου ποιότητος.

Το έλλειμμα παιδείας έχει δημιουργήσει μια διασπασμένη κοινωνία όπου κυριαρχεί ο ατομισμός, είναι μη σκεπτόμενη, άρα εύκολα χειραγωγήσιμη από επιτήδειους. Η ανάγκη της ένταξης σε κάποια ομάδα, όταν αυτή δεν είναι η κοινωνία, οδηγεί στην ένταξη σε κομματικούς ή οπαδικούς στρατούς, όπου κυριαρχεί το μίσος προς τον άλλο και η τυφλή βία. Το κήρυγμα του Αδαμαντίου Κοραή «Δράξασθε Παιδείας» δεν έχει γίνει δυστυχώς ακόμα συνείδηση της Ελληνικής κοινωνίας.