35 χρόνια ανασκαφών στο Κάστρο

Έκθεση της 3ης Εφορείας Βυζαντινών αρχαιοτήτων στο «Παλατάκι Ιουστινιάνι» στο Φρούριο Χίου. Ο βίος των «καστρινών» από τα βυζαντινά χρόνια έως τις μέρες μας και οι περιπέτειες που σημάδεψαν τη περιτειχισμένη πόλη, αποκαλύπτονται στο σήμερα μέσα από τα ευρήματα των ανασκαφών.

Όλγα Βάσση, προϊσταμένη της 3ης ΕΒΑ, Κωνσταντίνα Κανταλή και Βασίλης Αγιαννίδης, συντηρητές αρχαιοτήτων

Στο «Παλατάκι Ιουστινιάνι«, έναν από τους δύο πολιτιστικούς/εκθεσιακούς χώρους που διατηρεί η 3η ΕΒΑ στον περιτοιχισμένο οικισμό- ο άλλος είναι τα Οθωμανικά λουτρά- φιλοξενείται η νέα περιοδική έκθεση με τίτλο «Τριανταπέντε χρόνια ανασκαφών στο Κάστρο». Σκοπός της είναι η γνωριμία της κοινωνίας με το παρελθόν του Κάστρου και με το αποτέλεσμα των ανασκαφικών ερευνών της υπηρεσίας που είναι υπεύθυνη για τη διενέργεια ανασκαφών στη περιτειχισμένη πόλη. Λόγω της συνεχούς κατοίκησης στο εσωτερικό του φρουρίου οι ανασκαφές-σωστικού χαρακτήρα- περιορίζονται σε δημόσιους χώρους, αυλές σπιτιών και στο εσωτερικό παλαιών οικιών που ανακαινίζονται. Με τον τρόπο αυτό γνωρίζουμε σταδιακά το παρελθόν του Κάστρου που όμως η πλήρης αποκρυπτογράφηση, λόγω των ιδιαιτέρων συνθηκων- θα διαρκέσει ακόμα πολλά χρόνια.

Η έκθεση ξεδιπλώνεται και στους δυο ορόφους του κτιρίου «Ιουστινιάνι» και χωρίζεται σε θεματικές ενότητες, που συνοδεύονται με εποπτικό υλικό (επεξηγηματικές πινακίδες, σχέδια, φωτογραφίες) στις οποίες επιχειρείται η παρουσίαση των εκθεμάτων-όπου είναι δυνατόν-με χρονολογική σειρά και είναι οι εξής: Ο πόλεμος, Αρχιτεκτονικά μέλη σε δεύτερη χρήση, Νερό, οικιακός βίος, εμπόριο-οικονομία, ασχολίες των κατοίκων και Ελεύθερος χρόνος. Για την πληρέστερη κατανόηση της έκθεσης προηγείται χάρτης του Φρουρίου, όπου σημειώνονται οι χώροι που έχουν διενεργηθεί ανασκαφές από την 3η ΕΒΑ, τα αντιπροσωπευτικά μνημεία του Κάστρου, τα σημαντικότερα ευρήματα και κτίσματα που δεν διασώθηκαν, λόγω της άμετρης οικοδομικής δραστηριότητας των δεκαετιών 60-70. Τα εντυπωσιακότερα εκθέματα είναι οι κατάλογοι των προξένων Ρωμαϊκής εποχής στην ενότητα των μελών σε δεύτερη χρήση και η ταυτοποίηση μέσω των ευρημάτων ενός βυζαντινού εργαστηρίου κεραμικής που βρισκόταν κοντά στον Άγιο Νικόλαο. Στην έκθεση παρουσιάζονται δείγματα κεραμικής του εργαστηρίου, όπου διακρίνεται το «σήμα κατατεθέν» του: η καρδιά. Ο εντοπισμός των κεραμικών με τη καρδιά σε περιοχές εκτός Χίου θα αποτελέσει σημαντικό στοιχείο για την εξαγωγική δραστηριότητα του εργαστηρίου, αλλά και της Χίου.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι εργασίες που απαιτήθηκαν για την οργάνωση της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν εξολοκλήρου από το προσωπικό της 3ης ΕΒΑ. Η συγκεκριμένη έκθεση αποτελεί ταυτόχρονα και το κλείσιμο ενός κύκλου 35 ετών, αφού επίκειται η συνένωση των αρχαιολογικών υπηρεσιών της Χίου, στο πλαίσιο της αναδιάταξης των υπηρεσιών του ΥΠ.ΠΟ. Ελπίζουμε στο νέο σχήμα οι βυζαντινές και μεταβυζαντινές αρχαιότητες να τύχουν την ανάλογη φροντίδα στο προγραμματισμό της νέας υπηρεσίας και να μην υποσκελιστούν από τις κλασικές αρχαιότητες.

Η έκθεση είναι ανοιχτή κάθε μέρα εκτός Δευτέρας, από τις 8:30 το πρωί μέχρι τις 3 το μεσημέρι με είσοδο 2 ευρώ.