του Μιχάλη Μελαχροινούδη
Θα επανέλθω σε ένα θέμα παλιό, προφανώς, για τη χιώτικη κοινή γνώμη ωστόσο για μένα όχι. Επιτρέψτε μου για το σημείωμα και τη φόρτιση, ναι, αλλά από τη μία είναι η μετοικεσία στη Χίο, μετά από 25 χρόνια απουσίας, και από την άλλη η σημερινή επίσκεψη εκεί, στον τόπο της ιστορίας…
Σήμερα λοιπόν πήγαμε εκπαιδευτική εκδρομή με το σχολείο στο Λωβοκομείο (ξέρετε εκεί στην περιοχή του Σίφι, στον Κοφινά που πηγαίναμε κι εμείς εκδρομή όταν ήμασταν παιδιά, ακόμα εκεί πάμε και τώρα!). Μόνο που την εμπλουτίσαμε και εκτός από αθλητικές δραστηριότητες και παιχνίδι είπαμε, αν και «δημοτικό πράγμα», να επισκεφτούμε το Λωβοκομείο, ή αλλιώς Αγία Υπακοή, Άγιος Λάζαρος, Καλό Χωριό, όπως είναι κάποιες από τις ονομασίες της περιοχής. Ομολογώ ότι ίσως και να μην είχα ξαναπάει ποτέ ή μπορεί να είχα πάει κι εγώ σε μικρή ηλικία, όπως οι μαθητές που συνόδεψα σήμερα, πάντως δεν θυμάμαι να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις «παιδικές» αναμνήσεις μου.
Πριν πάμε είχαμε κάνει στην τάξη μία έρευνα στο διαδίκτυο και τότε διαπίστωσα με έκπληξη πόσες και σημαντικές δουλειές άλλων σχολείων, μαθητών, ανθρώπων της Χίου και μη που έχουν γράψει, προτείνει, φωτογραφίσει, πιέσει και προφανώς ό,τι ακόμα περνούσε από το χέρι τους, ομαδικά ή συλλογικά, ώστε να αποδοθεί στο χώρο η αξία που του αρμόζει. Επίσης, μετά από στοιχειώδη έρευνα, δική μου, διαπίστωσα σε δημοσίευμα του 2011 ότι έχει χαρακτηρισθεί μνημείο από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Αυτά όμως μάλλον τα γνωρίζετε καλύτερα από μένα.
Και όταν βρεθήκαμε εκεί; Ειλικρινά έμεινα αποσβολωμένος. Προσπαθούσα να κρατηθώ να μην κυλήσω στις πέτρες και μαζί με μένα τα «εκτάκια» μου που όσο άτακτα, ανήσυχα, κουρασμένα από την πεζοπορία ήταν, παρόλα αυτά ρωτούσαν, απορούσαν, έβλεπαν τα ερείπια, την εγκατάλειψη, περνούσαμε ξυστά από ετοιμόρροπους διαδρόμους και τοίχους, ξηλωμένα πατώματα και τρύπες να χάσκουν. Και ερωτήσεις, πολλές ερωτήσεις και απορίες, και ο χώρος εκεί, το φυσικό περιβάλλον, και τα «προσωπικά» αντικείμενα πεταμένα κάτω, στρώματα, κρεβάτια, σεντόνια, και ιστορίες για ό,τι έχουν ακούσει και ό,τι τους έχουν πει για το μέρος, και αυτά που είπαμε στην τάξη, και η καμένη εκκλησία, και η σιωπή, και τα κτίρια που τρίζουν, και οι άνθρωποι που έζησαν, και η ιστορία του τόπου μας, λεηλατημένη, εγκαταλελειμμένη
Ποια ιστορία, φίλοι και φίλες, όταν την βλέπουν «πεταμένη» να σέρνεται, να καταρρέει, να ψυχορραγεί και εγώ που πρέπει να γυρίσω στην τάξη για να διδάξω το «βιβλίο της Ιστορίας» για τα μεγάλα και τα σπουδαία, για μία «Αμφίπολη» που αν είχαμε και εμείς κοντά όλα θα ήταν πιο εύκολα… Αντ’ αυτού μία «αποθήκη» ψυχών ξεχασμένη από όλους κι όλα.
Ιστορία του τόπου μας, ιστορία του 2014.
