Εντυπωσιακό εναέριο video του Κώστα Αναγνώστου
Σε απόσταση 16 χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου, κρυμμένο από τα αδιάκριτα βλέμματα, δύσβατο στην ανάβασή του, υψώνεται σαν φρούριο , το μεσαιωνικό -βυζαντινό χωριό Ανάβατος που βρίσκεται στο κέντρο του νησιού: ο «Μυστράς» του Αιγαίου. Παρόλο που σήμερα είναι ένα έρημο χωριό, κουβαλάει ως τις μέρες μας την ιστορία του νησιού.
Εδώ γράφτηκε ένα από τα κομμάτια της ιστορίας του νησιού, στην επανάσταση του 1821 και στις σφαγές του 1822. Ήταν ένας τόπος μαρτυρικός, το τελευταίο προπύργιο της ελευθερίας και το Ζάλογγο της Χίου που με προδοσία έπεσε στα χέρια του κατακτητή.
Μέχρι και σήμερα μένει ζωντανός ο μεγάλος Ταξιάρχης που είναι το μόνο κτίσμα το οποίο δεσπόζει από μακριά υπερήφανος ανάμεσα στην μυστηριακή γαλήνη της αέρινης νεκρής αυτής πόλης.
Όχι πολύ μακριά από την μοναδική πύλη του τείχους συναντάς μία επιβλητική οικοδομή που κυριαρχεί ανάμεσα στα κτίσματα της ανατολικής πλευράς του.
Είναι το λεγόμενο «Τριώροφο» που αποτελείται από το λιοτρίβι, το διδακτήριο, την Δεξαμενή και την εκκλησία της Παναγιάς. Ο οικισμός-μνημείο είναι ένα ποίημα ομορφιάς χάρη στα πυργωτά σπίτια του, τις αψίδες, τα τόξα και τα κατακόρυφα σχεδόν καλντερίμια του.