20151120
«Ε, που πας; έλα δω!»· καθόταν έξω από το καφενείο του Θοδωρή, στο κέντρο του χωριού. «Όλοι τούτοι δω του καφενείου μπορεί να με κοροϊδεύουνε, αλλά κανείς τους ε ξέρει να συνεννοηθεί με τους ξένους· αγράμματοι. Εγώ εδώ, στα Αρμόλια ήμουν, αλλά ξέρω να κάνω κομουνικέισον με όλους τους ξένους που έρχονται στο χωριό. Μια μέρα στο κάτω καφενείο ήρθαν κάτι Βέλγοι, κάτι Γάλλοι… ρωτούσανε, κανείς δεν ήξερε να κάνει κομουνικέισον. Τότε δανείζομαι από το γείτονα –να ‘δω πιο πάνω μένει–, πέντε χιλιάρικα και κατέβηκα κάτω και αγόρασα ντιξιονέρι αγγλοελληνικό και γαλλοελληνικό και μια μέθοδο με κασέτες, και τώρα έχω το μαγνητοφωνάκι στην τσέπη μου».
Μιλάει συνεχώς· «στην Καλαμωτή όλους τους ήξερα, πήαινα χρόνια εργάτης με το τσατάλι, μας παίρναν στα χωράφια της Κώμης. Αλλά να σου πω οι Καλαμωτούσοι ήταν… εγωιστές; δεν ήταν όλοι καλοί, κάποιοι μας είχαν όλο σκυμμένους να δουλεύουμε και φωνάζαν πάνω από το κεφάλι μας. Άλλοι πάλι ήταν χρυσοί αθρώποι, μας βάλανε στο σπίτι τους να μας ταΐσουν». Τον φωτογραφίζω, νομίζει ότι γράφω βίντεο, «έλα δείξε μου το». «Φωτογραφίες είναι, α σου τις φέρω άμα ξανάρθω». «Γιάννης Τσιπιτής είναι το όνομα μου. Και να ξέρεις, το πιο σπουδαίο στον άθρωπο για να είναι εντάξει είναι να κρατάει το λόγο του, για να δω, α μου τις φέρεις;»
Μπαίνω στο καφενείο, είναι καθαρό και φροντισμένο, παλιό και όμορφα διατηρημένο, γεμάτο φωτογραφίες. Σε ένα κάδρο η άδεια του καταστήματος με τη φωτογραφία του Θοδωρή νέου. «Του πατέρα μου ήταν και το συνέχισα εγώ», μου λέει καθώς σηκώνεται να φτιάξει καφέ για τον πελάτη που είναι ακόμα στην πόρτα. «Καλά πού ξέρεις τι θέλει;» «Ε καλά τώρα, ξέρω τι θέλει ο καθένας.»
Τριγυρίζω στα στενά, λίγα σπίτια κατοικούνται μέσα στα σοκάκια, αρκετά έχουν επισκευαστεί, αλλά είναι θερινές κατοικίες. Πριν περίπου τριάντα χρόνια έγιναν σημαντικά έργα ανάπλασης στο χωριό, μεταξύ αυτών γκρεμίστηκαν και αρκετά ερείπια, αυτό δημιούργησε ελεύθερους χώρους και πλατείες αλλά αλλοίωσε σημαντικά την σφικτή μορφή του οικισμού, δημιούργησε ασυνέχειες.
Τα Αρμόλια τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω θέσης, είναι το εμπορικό κέντρο της νότιας Χίου· σουπερμάρκετ, βενζινάδικα, ζαχαροπλαστείο, συνεργεία, υλικά επισκευών, αγροτικά, ανταλλακτικά, όλα είναι εδώ. Για την ακρίβεια στην επαρχιακή οδό κάτω από το χωριό· μέσα, εκτός από το καφενείο και μια καλοκαιρινή ταβέρνα, δεν υπάρχει πια άλλο κατάστημα, η πλατεία είναι έρημη.
Κατεβαίνω στο ένα από τα δυο ελαιοτριβεία, χαμός από κόσμο! Είναι πέντε και μισή και στον πίνακα με τα ονόματα είναι γραμμένοι πάνω από είκοσι, θα τελειώσουν μετά τις δώδεκα. Τέσσερις άντρες κάθονται δίπλα δίπλα και περιμένουν τη σειρά τους. «Κι οι τέσσερις είμαστε από τα Φλάτσια». «Στα Νένητα δεν έχει ελαιοτριβείο;» «Έχει κλείσει». Το μεγαλύτερο μέρος της ελαιοπαραγωγής από Νένητα έως Μεστά, περνά από τα ελαιοτριβεία των Αρμολίων.
Φεύγοντας, θυμήθηκα τον πελεκάνο: όταν ήμουν μικρός, συνομήλικός μου ήταν ο Τζόννυ, παιδί στρατιωτικού, στο στρατόπεδο της Καλαμωτής. Πριν κοιμηθεί κάθε βράδυ ήθελε να τον φέρουν να δει τον πελεκάνο, μερικές φορές πήγαινα και γω μαζί τους· όπως μπαίνεις στο χωριό, στη νότια πλευρά, στην ταράτσα του πρώτου σπιτιού υπάρχει ακόμα ο γύψινος πελεκάνος.
το επόμενο Σάββατο, οι Ολύμποι
