Τα Μεστά, το πιο καλοδιατηρημένο μεσαιωνικό χωριό της Χίου, μας παρουσιάζει με μια εναέρια λήψη ο Κώστας Αναγνώστου
Τα Μεστά είναι ένα από τα ωραιότερα καστροχώρια του νησιού. Το χωριό, το οποίο δεσπόζει σε μια μικρή κοιλάδα, κτίστηκε στα βυζαντινά χρόνια, σε πενταγωνικό και κλειστό τετράπλευρο σχήμα με δαιδαλώδη εσωτερικά δρομάκια, ενώ τα σπίτια που ήταν χτισμένα από την εξωτερική πλευρά έπαιζαν το ρόλο τείχους, έτσι δεν είχαν παράθυρα προς τα έξω. Οι Γενουάτες βελτίωσαν την οχύρωση του χωριού, το οποίο δεχόταν επιδρομές πειρατών. Στις εξωτερικές γωνίες του χωριού υπήρχουν μικροί κυκλικοί πύργοι. Η άμυνα γινόταν από τα δώματα, όπως και η υποχώρηση προς τον κεντρικό πύργο. Θολοσκεπείς στοές με θυρίδες για τόξα διαμορφώνονταν στις θέσεις που το περιμετρικό όριο της άμυνας περιοριζόταν σ’ ένα τοίχο.
Το ιδιαίτερο στοιχείο του χωριού είναι η αρχιτεκτονική του, καθώς τα σπίτια είναι χτισμένα πολύ κοντά το ένα στο άλλο, ενώ επικοινωνούν μεταξύ τους με πολύ στενά, σκεπαστά δρομάκια, τους «θόλους». Λόγοι αμυντικοί επέβαλαν την δυνατότητα κινήσεως πάνω στα δώματα των σπιτιών, την ενιαία δηλαδή στάθμη τους σ’ όλο τον οικισμό. Οι δρόμοι που συνδέουν την κεντρική πλατεία του πύργου και στις πύλες του οικισμού είναι λίγοι και στενοί. Απ’ αυτούς ξεκινούν άλλοι, ακόμα στενότεροι που καταλήγουν σε αδιέξοδο ή σε cul-de sac και από τους οποίους γίνεται η προσπέλαση των σπιτιών.