Για τα όρια μεταξύ τεχνολογικής δοκιμής και δοκιμασίας
γράφει ο Τέλης Τύμπας
Στη μια φωτογραφία βλέπουμε Γερμανούς πολίτες να δοκιμάζουν μια σωσίβια λέμβο σαν κι αυτή που χρησιμοποιούν οι πρόσφυγες. Η συγκεκριμένη λέμβος είχε χρησιμοποιηθεί από πρόσφυγες στη Μεσόγειο και μεταφέρθηκε αφού επισκευάστηκε στην πρωτεύουσα της Γερμανίας. Κυκλοφόρησαν και φωτογραφίες με την ίδια σωσίβια λέμβο να πλέει στον ποταμό Σπρέε που διασχίζει το Βερολίνο, μπροστά από το Γερμανικό Κοινοβούλιο, με επιβαίνοντες 120 βουλευτές. Καλή η δοκιμή για αρχή, κακή αν δεν είναι σαφή τα όρια της εμπειρίας. Όρια που υπενθυμίζει η δεύτερη φωτογραφία, στην οποία η πραγματική σωσίβια λέμβος με πρόσφυγες τσακίζεται πάνω σε ένα βράχο του Αιγαίου. Η δεύτερη φωτογραφία ήλθε λίγες μέρες μετά την πρώτη για να μας δείξει τον κίνδυνο από την σύγχυση τεχνολογικής δοκιμής και δοκιμασίας. Το Αιγαίο δεν είναι ποταμός που διασχίζει το Βερολίνο, άλλο το Φαντασιακό μιας επίδειξης σωσίβιας λέμβου στο επίκεντρο της σημερινής Ευρώπης κι άλλο το Πραγματικό της χρήσης στα σύνορά της, η εικονική πραγματικότητα δεν πρέπει να συγχέεται με τη φύση, το τεχνολογικό μοντέλο για ασφαλή πειραματική δοκιμή δεν καλύπτει με τίποτα την δοκιμασία της τεχνολογίας στον πραγματικό κόσμο.
Τα τεχνολογικά μοντέλα, από πάντοτε μιας εικονοποιητικής υλικότητας που χαρακτήριζε αυτό που σήμερα αποκαλούμε ‘υλισμικό’, δεν περιγράφουν αλλά παρεμβαίνουν, εμπεριέχουν κανονιστικές πολιτικές κι όχι ουδέτερες αναπαραστάσεις. Το έχουν πει μια σειρά καλεσμένοι κοινωνιολόγοι, ανθρωπολόγοι, φιλόσοφοι και ιστορικοί της τεχνολογίας στα σεμινάρια για τη σχέση τεχνολογίας-μετανάστευσης που διοργανώθηκαν τα τελευταία χρόνια στη Χίο. Και το έχουν επιβεβαιώσει και ενισχύσει στους καλεσμένους αυτούς μια σειρά από εθελοντές κι ακτιβιστές από την πολύτιμη κοινότητα της ‘Λάθρα’ και άλλες κινηματικές συλλογικότητες. Ευρύτερα στρώματα καλοπροαίρετων πολιτών κι ανάμεσά τους και κάποιοι καλοπροαίρετοι πολιτικοί διαμορφώνουν σήμερα γνώμη και πολιτική για το τι λαμβάνει χώρα στο Αιγαίο στη βάση κανονιστικών μοντέλων που η ηγεμονεύουσα ιδεολογία για την τεχνολογία παρουσιάζει με επιτυχία ως ουδέτερα. Χρειάζεται μεγάλος αγώνας για να σταματήσει αυτό αλλά υπάρχει άφθονη πρώτη ύλη για να τον εμπνέει. Και μιας και ο σκληρός αυτός Οκτώβριος κλείνει με μια επέτειο αντίστασης στην στέρηση της ελευθερίας, ας διατυπώσουμε αυτή την αισιόδοξη παρατήρηση αξιοποιώντας το καλύτερο σχεδίασμα στίχου για πέλαγος και βράχο που διαθέτουμε στη γλώσσα μας, αυτό που αφορά ελεύθερους πολιορκημένους: πέλαγος φυσικά η πολιορκητική δύναμη όσων μπορούν να βασίζονται στην προώθηση κανονιστικών πολιτικών μέσω ουδέτερων υποτίθεται μοντέλων, αλλά και βράχος η θέληση όσων για να κερδίσουν την ελευθερία τους δεν διστάζουν να βρεθούν πάνω σε βράχο.
