Ο όρος «συνέντευξη» φέρνει στο μυαλό την εξής εικόνα: δύο άτομα, κάθονται το ένα απέναντι από το άλλο, σχετικά άνετα όχι απαραίτητα χαλαροί και ο ένας κάνει ερωτήσεις, ο άλλος απαντά. Συναντηθήκαμε με τον φωτογράφο Bernard Steffin στο βιβλιοπωλείο «Πάπυρος», στο πλαίσιο της διαμονής του στην Χίο ώστε να κάνουμε μια «συνέντευξη» σχετικά με το φωτογραφικό project που ετοιμάζει για τους κατοίκους του νησιού. Όμως σύντομα η συζήτηση εξελίχθηκε σε μια χαλαρή κουβέντα μεταξύ φίλων, όπου η λίστα με τις προετοιμασμένες ερωτήσεις αγνοήθηκε γιατί απλά δεν χρειάστηκε. Συνέντευξη στην Άρτεμις Τουλή.
Πώς ακριβώς βρεθήκατε στην Χίο;
Είχα μια συνεργασία με μια εταιρία στην Αθήνα, πριν ένα χρόνο περίπου. Και τους είπα ότι έψαχνα μια εφημερίδα σε κάποιο σημείο της Ελλάδος ώστε να συνεργαστώ με αυτήν μέσω φωτογραφιών χωρίς κάποιο εμπορικό συμφέρον. Το όνομα «Αλήθεια» έπεσε τυχαία στο τραπέζι. Έτσι ξεκίνησε η συνεργασία μας με την αποστολή μιας φωτογραφίας κάθε εβδομάδα με ένα μικρό κείμενο, τα οποία δημοσιευόταν με τον τίτλο «meanwhile in . . .» και έφερνε σε αντιδιαστολή το τι συνέβαινε σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου παράλληλα με τα τρέχοντα εβδομαδιαία γεγονότα του νησιού. Επέλεγα μια τυχαία φωτογραφία από το μέρος που είμουν με μια περιγραφή. Έτσι μετά από αυτήν την συνεργασία αποφάσισα να έρθω στο νησί, να το γνωρίσω από κοντά, και να φωτογραφίσω τους κατοίκους του, ει δυνατόν όλους τους κατοίκους του νησιού.
Γιατί ακριβώς θέλετε να δώσετε έμφαση στους κατοίκους του νησιού;
Διότι πέρα από την κλασσική εικόνα που έχει ένας τόπος με την φύση και την αρχιτεκτονική του, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για ένα τουριστικό νησί, εκείνο που κάνει κάθε μέρος ξεχωριστό είναι οι ντόπιοι. Απλοί καθημερινοί άνθρωποι, που δουλεύουν, μοχθούν κάνουν ότι καλύτερο μπορούν για τις οικογένειες τους. Έχω έρθει όχι απλά για να τους φωτογραφίσω, αλλά και να τους ζήσω από κοντά, να δημιουργήσω καινούριες φιλίες, να περάσουμε όμορφα. Θα προσπαθήσω να μαζέψω όσο περισσότερο υλικό μπορέσω ώστε να αναδείξω τους Χιώτες και τι έχουν καταφέρει στον τόπο τους. Το συγκεκριμένο project το έχω ονομάσει «Give a face to Chios» (δίνουμε ένα πρόσωπο στην Χίο). Πέρα από όλες τις δράσεις και τις προσπάθειες που γίνονται για το προσφυγικό και τα διάφορα πολιτικά παιχνίδια θέλω να δείξω και μια άλλη εικόνα του νησιού, και όχι απαραίτητα τουριστική.
Η ενασχόληση με την φωτογραφία πως προέκυψε;
Ξεκίνησα σε μια σχολή, αλλά στην πορεία την άφησα και άρχισα να ταξιδεύω και να βγάζω φωτογραφία οτιδήποτε μου προκαλούσε το ενδιαφέρον. Όντας φοιτητής και μέσα από ένα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών πήγα στην Αμερική. Ταξίδεψα με πλοίο, με τραίνο, με λεωφορείο, με αυτοκίνητο αλλά χωρίς καμία τουριστική διάθεση. Δεν είμαι ένας τυπικός «τουρίστας» (γέλια). Είμαι ένας ταξιδιώτης, χωρίς συγκεκριμένο πρόγραμμα και προορισμό. Διότι εκτός από τις κλασσικές τουριστικές εικόνες που έχει ένας τόπος, υπάρχουν και άλλα πράγματα να αναδειχθούν. Και γι’ αυτό μου τράβηξε και την προσοχή η Χίος, να αναδείξω αυτό που είναι πραγματικά. Γενικά σε ότι φωτογραφίζω υπάρχει πάντα μια ιστορία. Στο project «Working Hands» εμφανίζονται άνθρωποι που δουλεύουν, και δείχνουν όμορφοι γιατί, νιώθουν ωραία με αυτό που κάνουν. Στο project «horizons» κάθε φωτογραφία είναι έχει μια ιστορία που εξηγεί την έννοια του ορίζοντα, είτε κυριολεκτικά είτε μεταφορικά.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχετε καταφέρει την χρυσή τομή; να έχετε κάνει μια ευχάριστη ασχολία επάγγελμα;
Όταν πιάνω την φωτογραφική μηχανή, η πρώτη μου σκέψη δεν έιναι αν θα «πουλήσει» το κλικ που θα ακολουθήσει ή την εμπορική αξία της εικόνας που πρόκειται να αποτυπώσω. Εννοείται ότι αναλαμβάνω και παραγγελίες οι οποίες είναι καθαρά εμπορικές, διότι αυτές μου δίνουν την ευκαιρία να μπορώ να συνεχίσω τα φωτογραφικά ταξίδια μου, άλλα και πάλι συνεχίζω να λειτουργώ δημιουργώντας εικόνες που συνάδουν ως προς την δική μου προοπτική ματιά, χωρίς συγκεκριμένα εμπορικά όρια.
Ποιά είναι η επαφή σας με τα social media;
Δεν μου αρέσουν ιδιαίτερα και δεν τα χρησιμοποιώ. Δεν έχω καν κινητό τηλέφωνο. Χρησιμοποιώ το e-mail για να μπορώ να επικοινωνώ και υπάρχει ένας λογαριασμός στο facebook το οποίο τον έχω από τότε που ξεκίνησε το συγκεκριμένο social media, αλλά δεν τον χρησιμοποιώ ούτε για προσωπικούς ούτε για επαγγελματικούς λόγους. Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε λίγο να απομακρυνθούμε λίγο από την τεχνολογία και να επιστρέψουμε στην φύση. Να μιλήσουμε μεταξύ μας, να περπατήσουμε στον δρόμο, να υπάρχει μια άλλη επικοινωνία. Πρέπει να ονειρευτούμε και πάλι. Όπως παλιά.
Τελικά η ζωή είναι ένα ταξίδι;
Ο Jack Kerouac είχε πει ότι «road is life». Δεν έχω σταθερή διεύθυνση τα τελευταία οκτώ χρόνια καθώς ταξιδεύω συνεχώς λόγων των projects. Είμαι όμως μόνιμος κάτοικος στο Παρίσι. Το σπίτι μου είναι εκεί. Διότι χρειαζόμαστε να έχουμε ένα σπιτικό, έστω ένα τόπο στο μυαλό μας, για να επιστρέφουμε όταν νιώθουμε πως έχουμε χαθεί. Ο τρόπος ζωής μου είναι τέτοιος μέσα από τις επιλογές που έχω κάνει. Μου αρέσει να βγάζω φωτογραφίες και κάθε φωτογραφία έχει ένα παρόν ένα παρελθόν και ένα μέλλον. Υπάρχει ένας προορισμός έχω ξεκινήσει από το σημείο Α και είμαι καθοδόν για το σημείο Β. Δεν ξέρω που θα είναι αυτό ακριβώς, καθώς δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος προγραμματισμός στην ζωή μου. Παραδείγματος χάριν ήρθα στην Ελλάδα για λίγες μέρες και έμεινα για μήνες. Στην Χίο θα μείνω μέχρι το τέλος Μαΐου ή μέχρι να ολοκληρώσω αυτό που ξεκίνησα.
Στα ταξίδια σας πιο ήταν η πιο μεγάλη δυσκολία που αντιμετωπίσατε;
Εκτός από τα συνεχή ταξίδια και τα διάφορα μεταφορικά μέσα που αλλάζω, το πιο δύσκολο πράγμα είναι η μοναξιά και τα διαφορετικά περιβάλλοντα που συναντάς. Υπήρξαν περιπτώσεις που έπρεπε να υπερπηδήσω την έννοια της επικοινωνίας καθώς δεν ήξερα την γλώσσα ή απλά δεν ήταν δυνατή η όποια επικοινωνία. Χρειάζεται ψυχική και φυσική δύναμη. Πέρα από όλο το ρομαντικό που σκέφτεται κανείς ότι είναι το να ταξιδεύει και να φωτογραφίζεις υπάρχουν δυσκολίες και μαθαίνεις να τις ξεπερνάς και να τα καταφέρνεις.
