«CAESURA | the duration of a sigh» το φωτογραφικό πρότζεκτ του Δημήτρη Κοιλαλού για τους εκτοπισμένους ανθρώπους που προσπαθεί να βγάλει την μάσκα της ανωνυμίας από πρόσφυγες και μετανάστες
Η «Caesura» του αυτοδίδακτου χιώτη φωτογράφου Δημήτρη Κοιλαλού είναι μία συλλογή φωτογραφιών που μιλάει για την μεταβατική κατάσταση των προσφύγων και μεταναστών από την Ασία και την Αφρική που βρέθηκαν στην Ελλάδα αφού κατάφεραν να διασχίσουν το Αιγαίο, εγκαταλείποντας τις πατρίδες τους σε αναζήτηση μιάς νέας ζωής στην Δύση. Κυριολεκτικά «Caesura» ονομάζεται η σύντομη σιωπηλή παύση στη μέση ενός ποιητικού στίχου ή μιάς μουσικής φράσης, που εδώ χρησιμοποιείται μεταφορικά για να δηλώσει τον σιωπηλό ενδιάμεσο χρόνο ανάμεσα σε δύο περιόδους μιας βίαιης και ταραγμένης πραγματικότητας.
Ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του πρότζεκτ, που έκλεισε με την συμμετοχή του στο Athens Photo Festival, η δουλειά του Δημήτρη Κοιλαλού έχει συμμετάσχει σε μια σειρά από Φεστιβάλ Φωτογραφίας σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Ασία και Αυστραλία και έχει αποκομίσει εγκωμιαστικά σχόλια και βραβεύσεις από φωτογραφικά περιοδικά και διοργανώσεις παγκόσμιας εμβέλειας, όπως το Life-Framer και το Head On Photo Festival.
Άνθρωποι, όχι αριθμοί
Οι χαρακτήρες της «Caesura» φαίνεται να έχουν μια προσωρινή ταυτότητα ενώ ποζάρουν στον φωτογραφικό φακό μέσα σε ένα περιβάλλον μετάβασης και αβεβαιότητας. Την ίδια στιγμή εκπέμπουν μια διφορούμενη αίσθηση ηρεμίας αλλά και ανησυχίας, ένα status αχρονικότητας και ανθεκτικότητας σαν να υπερβαίνουν τον χρόνο. Στέκονται απλανείς σε μια μετέωρη ψυχική κατάσταση, σχεδόν αιωρούμενοι ανάμεσα σε δύο ασυνεχείς χρονικές στιγμές. Μιλώντας στο περιοδικό NOICE, ο Δημήτρης Κοιλαλούς σημειώνει «Για μένα ήταν σημαντικό να φθάσω στην ανθρώπινη κλίμακα και να αγνοήσω παντελώς το κυνηγητό για μια εντυπωσιακή, υπερβολική φωτογραφία που θα γινόταν πρωτοσέλιδο θέμα […] έπρεπε να αποσυνδέσω τα πρόσωπα από την ένταση και να δημιουργήσω ένα νέο, πιο ευρύ ενοιολογικό πλαίσιο».
Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι αντιμετωπίζονται από την μεγάλη πλειονότητα των μέσων σαν μία ανώνυμη μάζα, και που έχουν εγκλωβισθεί σε έναν ενδιάμεσο και ουδέτερο τόπο, κοπάζοντας προσωρινά, μέχρι να συνεχίσουν το ταξίδι τους, ενώ ταυτόχρονα, κτίζουν και προστατεύουν τους προσωρινούς μικρόκοσμους που δημιουργούν καθ’ οδόν. Ο χώρος που τους περιβάλλει είναι συχνά ακαθόριστος, επισφαλής και άγνωστος –συνήθως χωρίς ορόσημα– εντούτοις είναι καθορισμένος, αποτελώντας ένα πραγματικό και απολύτως σχετικό τοπογραφικό πλαίσιο –το τοπίο της Ελληνικής παραμεθορίου. Τα πρόσωπα βρίσκονται παγιδευμένα σε έναν μεταβατικό και εφήμερο «ενδιάμεσο» χρόνο, σε ένα αρχετυπικό καθεστώς όπου η ζωή εξελίσσεται «έξω από τον χώρο και τον χρόνο».
Ηθική δικαίωση
Σε άλλο σημείο της συνέντευξής του στο περιοδικό NOICE ο Δημήτρης Κοιλαλούς μιλάει για τις ευθύνες της Δύσης για τη σημερινή προσφυγική κρίση και σημειώνει «Δεν νομίζω ότι αυτή η δημογραφική κινητικότητα μπορεί να αποφευχθεί ή να αντιστραφεί. Η διαδικασία της αναδιάρθρωσης του εργατικού δυναμικού στις δυτικές οικονομίες συνεπάγεται την απασχόληση φθηνού εργατικού δυναμικού. Οι περισσότερες δυτικές οικονομίες είναι και πάλι έτοιμες να εκμεταλλευτούν αυτό το νέο εργατικό δυναμικό, χωρίς όμως να προσφέρουν την ανάλογη αποζημείωση. Όχι απαραίτητα οικονομική, αλλά κυρίως κοινωνική».
Ωστόσο, οι φωτογραφίες της «Caesura» δεν επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις ή να δουν την ιστορική και πολιτική διάσταση αυτής της εξωπραγματικής και τεράστιας –σχεδόν ‘βιβλικών’ διαστάσεων- εξόδου, δείχνοντας την ανθρώπινη αγωνία και εκθέτοντας τον ανθρώπινο πόνο. Αντιθέτως, προσπαθεί να θέσει εκ νέου τα θεμελιώδη στοιχεία της ταυτότητας, ρίχνοντας την ανώνυμη μάσκα του πρόσφυγα και του μετανάστη εστιάζοντας στο προσωπικό και υπαρξιακό επίπεδο.
