του Τέλη Τύμπα
Η Χίος μπορεί να γίνει ένα νησί που θα πρωταγωνιστεί στην πραγματική ανάπτυξη, με (1) ενεργειακή αυτονομία από μικρής και πολύ μικρής κλίμακας αιολικές και ηλιακές διατάξεις με αποθήκευση, με σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας από συστηματικές παρεμβάσεις βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Με πρωταγωνιστές τοπικές κοινότητες τεχνιτών και μηχανικών που θα προσαρμόζουν και θα τροποποιούν τις σχετικές τεχνικές στα μέτρα του νησιού. Με αξιοποίηση της αποθηκευόμενης ενέργειας για μετακινήσεις πάνω στο νησί, αλλά και (2) στο πλαίσιο αειφόρου τουρισμού με επίκεντρο τον πολιτισμό και τη φύση, με πλεονέκτημα την μέχρι σήμερα διάσωση (συγκριτικά) της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος. Με βάση την αποκατάσταση των παραδοσιακών οικισμών των χωριών, τη λειτουργία τους ως ήπιων και ποιοτικών ξενοδοχειακών υποδομών οριζόντιας δομής όλο το χρόνο, μέσω στοχευμένων συνεργασιών με δήμους, θεσμούς κι άλλες συλλογικότητες χωρών με μη εύκρατο κλίμα. Με συνδυασμό μικρής-οικιακής επιχειρηματικότητας με βάση την ποιοτική εργασία και πανίσχυρο συνεταιρισμό, όπως στην περίπτωση της μαστίχας. Με (3) οργανική συμμετοχή των επισκεπτών-τουριστών στις διάφορες φάσεις της καλλιέργειας-συγκομιδής επιλεγμένων τοπικών προϊόντων και με συμβολική υιοθέτηση των καλλιεργειών αυτών από δήμους και άλλους θεσμούς και συλλογικότητες προέλευσης των επισκεπτών (με αιχμή τη μαστίχα, τα βιολογικά εσπεριδοειδή, το κρασί). Με (4) συμβολική υιοθέτηση μνημείων του πολιτισμού και της φύσης του νησιού από ενδιαφερόμενες διεθνείς κοινότητες (π.χ. του παραδοσιακού συστήματος τηλεπικοινωνιών που συγκροτούσαν οι βίγλες από την τεράστια διεθνή κοινότητα των επιστημόνων και μηχανικών τηλεπικοινωνιών). Με (5) και κατά τη γνώμη μου σημαντικότερο) πάνδημη συμμετοχή σε σχέδιο για μετατροπή της πόλης και των χωριών, ολόκληρης της Χίου, στο πιο φιλόξενο μέρος στο Αιγαίο και την Ελλάδα για ΑΜΕΑ, τόσο ως προς το δομημένο περιβάλλον όσο και ως προς την νοοτροπία των κατοίκων. Με (6) συμπλήρωση και προσαρμογή κάποιων βασικών δημοσίων υποδομών (αξιοπρεπές κτήριο παθολογικής κλινικής, έργα βελτίωσης κι ελέγχου της ποιότητας του νερού, άμεσες παρεμβάσεις ρεαλιστικής αναβάθμισης σε λιμάνι και αεροδρόμιο, πρόσθεση μιας μαρίνας κατάλληλης κλίμακας). Με (7) κίνητρα κι εκπαίδευση για δραστική μείωση της παραγωγής σκουπιδιών, καθολική ανακύκλωση και κομποστοποίηση, με τέλος στα επικίνδυνα σχέδια για καύση που ενθαρρύνουν την αύξηση των σκουπιδιών. Με (8) συγκεκριμένη αξιοποίηση της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών για κοινοτικά εικονικά δίκτυα που θα προσιδιάζουν στη νησιωτικότητα (π.χ. δίκτυα υποστήριξης μαθητών και ηλικιωμένων σε απομακρυσμένα χωριά, τηλεϊατρικής ρεαλιστικών προσδοκιών, δίκτυα σύνδεσης της ομογένειας με τον τόπο καταγωγής). Με (9) έργα ανάδειξης της ναυτικής παράδοσης του νησιού (π.χ. παγκόσμιας εμβέλειας κέντρο μελέτης της ναυτικής ιστορίας με συνοδευτικό αρχείο και μουσείο, με έμφαση στη ζωντανή μνήμη-ιστορία των ναυτικών κοινοτήτων, με αμέριστη υποστήριξη των αθλημάτων της θάλασσας).
Αυτά και πολλά άλλα που κοστίζουν πολύ λιγότερο από τους πόρους που θα σπαταληθούν από πολιτευτές-πολιτικάντηδες στα συνήθη μη αναπτυξιακά (και πιθανότατα και αντιαναπτυξιακά) έργα με τα οποία επιχειρείται να εξαγοραστεί το νησί για να δεχτεί το στίγμα από το ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ. Έργα -και συνήθως υποσχέσεις μόνο για έργα- με τα οποία δελεάζεται το νησί για να αποδεχτεί να γίνει το σκιάχτρο που θα βολεύει την κακή Ευρώπη. Όλα δείχνουν ότι είμαστε μπροστά σε μια ιστορική απόφαση: στιγματισμένο νησί σκιάχτρο ή ένα νησί που θα πρωταγωνιστεί σε ότι καλύτερο, από την πραγματική πράσινη οικονομία μέχρι την διασφάλιση των δικαιωμάτων όλων; Ένα νησί που θα στοιχηθεί με ότι χειρότερο υπάρχει στην Ευρώπη ή ένα νησί που θα διεκδικήσει υποστήριξη από ότι καλύτερο υπάρχει στην Ευρώπη; Ένα νησί στο οποίο θα θέλουν να γυρίσουν πίσω αξιόλογοι νέοι άνθρωποι ή ένα νησί στο οποίο θα κερδίσουν κι άλλα μέτρα οι πολιτευτές-πολιτικάντηδες της ασυμφωνίας λόγων και έργων; Ένα νησί που θα πρωτοστατήσει στον αγώνα για αναλογική κατανομή των προσφύγων στην Ευρώπη, παράλληλα με την αναλογική κατανομή στην Ελλάδα, ή ένα νησί που θα γίνει παγκόσμια γνωστό επειδή δέχτηκε να γίνει το σκιάχτρο της χειρότερης εκδοχής της Ευρώπης, ένα νησί σύμβολο του ενταφιασμού των στοιχειωδών δικαιωμάτων; Ένα νησί στο κέντρο του πολιτισμού ή στην περιφέρεια της βαρβαρότητας;