του Σιδερή Τσούρου
Πολύ σωστά λένε ότι μερικά γεγονότα είναι θέμα να βρεθεί ο κατάλληλος άνθρωπος, στον κατάλληλο τόπο, την κατάλληλη στιγμή. Η Χίος μας ατύχησε σε πολλούς τομείς τις τελευταίες δεκαετίες και έδειξε σημάδια έντονης παρακμής, όμως φαίνεται ότι κάτι αλλάζει. Και είχε την τύχη να βρεθεί στη Χίο τα τελευταία, πολλά χρόνια, ένας πεισματάρης βορειοελλαδίτης, ο συντ. Καθηγητής Φυσικής Αγωγής και οικογενειακός φίλος Γιώργος Χαλάτσης.
Παρακολουθώ, όπως και πολλοί άλλοι φαντάζομαι, με τεράστια προσοχή την ειδησεογραφία και τις εξελίξεις σχετικά με το προτεινόμενο για πιστοποίηση δίκτυο μονοπατιών της Αμανής, αλλά και γενικά των προσπαθειών αναβίωσης παλιών ή και αρχαίων μονοπατιών στο νησί, γιατί κι εγώ πιστεύω ότι μπορεί να αποτελέσει τον πυρήνα και την αφετηρία που θα αναμορφώσει τη Χίο σε μία κατεύθυνση που θα βάζει ως προτεραιότητα το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητά της και την πολιτιστική κληρονομιά της. Και αυτό που μπορεί να διαπιστώσει κανείς είναι ότι για πρώτη φορά εκδηλώνονται με θετικά αντανακλαστικά όλο και μεγαλύτερα κομμάτια των τοπικών κοινωνιών, στην πόλη και στα χωριά. Άνθρωποι που συνειδητοποιούν την αξία της μοναδικότητας του περιβάλλοντος που ζουν, της λαϊκής αρχιτεκτονικής, των αλωνιών, των μονοπατιών, της πολυδιάστατης και ταυτόχρονα μοναδικής χλωρίδας. Ο Γιώργος Χαλάτσης πιστώνεται γιγάντιο ποσοστό αυτού του εν τη γενέσει του «κινήματος». Ενθαρρυντική η εμπλοκή του Δήμου, αλλά και προσωπικά του Δημάρχου Μανώλη Βουρνού, ο οποίος πολύ πριν ασχοληθεί με την αυτοδιοίκηση είχε δείξει ότι έχει ανάλογες ευαισθησίες. Στη συγκυρία προστίθεται και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αφού διαθέτει περιβαλλοντική κουλτούρα που αν μη τι άλλο ήταν κάτι πολύ δευτερεύον για τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Οι προϋποθέσεις που δημιουργούνται, εφόσον συνεχιστούν στην ίδια κατεύθυνση και με τις ίδιες αυστηρές οικολογικές αρχές, ανοίγουν το δρόμο για μία νέα, μοναδική και ελκυστική φυσιογνωμία του νησιού. Έχει τόσο κακοποιηθεί η φράση «βιώσιμη ανάπτυξη», για αυτό δεν θα τη χρησιμοποιήσω, αλλά θα το πω περιφραστικά: «Να αναγεννηθεί η Χίος και οι κάτοικοι να «ακουμπήσουν» στην αξία του τόπου, ακόμη και μέσα στην απλότητά του. Να θέσει η Χίος τις προτεραιότητές της σε σχέση με αυτά που η φύση της έχει χαρίσει απλόχερα, αλλά και η ιστορία της έχει χαράξει. Να καλλιεργήσει πραγματικό εναλλακτικό και οικολογικό τουρισμό με βάση τις μοναδικότητές της, στην πράξη και όχι στα κούφια λόγια. Χωρίς να χρειάζεται να μιμείται και χωρίς να πουλήσει την ψυχή της σε κανέναν «διάολο», είτε αυτός λέγεται ανεμογεννήτριες είτε ibizo-ποίηση είτε απομόνωση και περιχαράκωση. Μονοπάτια, Κάστρα, Βίγλες, Μνημεία άυλης και υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, τα αρχοντικά του Κάμπου, Μαστίχα, Λαλάδες, Ορχιδέες, γεωλογία, περιοχές NATURA 2000 και πολλά άλλα συνθέτουν ένα μοναδικό σύνολο και δημιουργούν ώριμες συνθήκες για μία εναλλακτική και ταυτόχρονα κοσμοπολίτικη Χίο».
Και τώρα να έρθω στο ζητούμενο και αιτούμενο. Μονοπάτια, ανέμελοι τουρίστες, περιπατητές και κυνήγι δεν πάνε μαζί, ούτε είναι συμβατά. Τουλάχιστον έτσι όπως βιώσαμε το κυνήγι στη Χίο μέχρι τώρα. Γιατί πολύ απλά κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα έρθει να βγει περίπατο στη Χίο αν γνωρίζει ότι στον ίδιο χώρο επιτρέπεται το κυνήγι. (Δεν θα μιλήσω για το ζήτημα της εξολόθρευσης των θηραμάτων, γιατί αυτό δεν είναι της παρούσης.) Δεν μπορεί να συνεχιστεί το κρυφτό-κυνηγητό δημόσιων αρχών, κυνηγών, οικολόγων· ούτε οι πιέσεις ούτε τα παραθυράκια. Ούτε γίνεται να αναμένουμε την αναμόρφωση του νομικού πλαισίου αν θέλουμε να είμαστε ευέλικτοι αλλά κυρίως αποτελεσματικοί. Η λύση πρέπει να είναι συναινετική και ταυτόχρονα ρεαλιστική.
Οι Χιώτες κυνηγοί και ο Πρόεδρός τους, επίσης φίλος, Γιάννης Μεννής, που πιστεύω ότι έχει τη δυνατότητα μίας γενικότερης οπτικής, θα πρέπει οι ίδιοι να ιεραρχήσουν τις προτεραιότητές τους – χωρίς να περιμένουν την παρέμβαση της πολιτείας. Θα πρέπει να αξιολογήσουν τις δυνατότητες που ανοίγονται στο νησί, για μία πιο ελκυστική και ευημερούσα Χίο, που θα διατηρήσει το χαρακτήρα και τις ιδιαιτερότητές της και την οποία θα απολαύσουν τα παιδιά τους, με ακέραιο το φυσικό και πολιτιστικό της πλούτο. Οι εποχές είναι φανερό ότι αλλάζουν ραγδαία. Πράγματα που πριν 5-6 χρόνια θεωρούσαμε αυτονόητα έχουν ανατραπεί. Δουλειές και περιουσίες χάθηκαν. Άνθρωποι χωρίς ψυχολογικά προβλήματα αυτοκτόνησαν συνειδητά. Αλλά την ίδια στιγμή δημιουργούνται και νέες συνθήκες. Οι κυνηγοί πρέπει και αυτοί να δουν με ρεαλισμό τις προοπτικές, τα προβλήματα και τους κινδύνους για το μέλλον του νησιού και ειδικά το κυνήγι μέσα στο γενικότερο και συνολικό πλαίσιο επανατοποθέτησης και επαναπροσδιορισμού της Χίου, των κατοίκων της και των προοπτικών που ανοίγονται. Το κυνήγι ασφαλώς και μπορεί να συνεχιστεί, αλλά σε άλλες κλίμακες, που θα λειτουργούν συνδυαστικά με τις υπόλοιπες δραστηριότητες του νησιού, ή και υποστηρικτικά. Άλλωστε οι κυνηγοί είναι από τους καλύτερους γνώστες της χιακής υπαίθρου. Το κυνήγι αποτελεί κι αυτό με τη μορφή του ένα είδος φυσιολατρείας, όσο και αν η κύρια δραστηριότητά του περιέχει έντονο το σπέρμα της αντίφασης. Λύσεις μπορούν να βρεθούν, αλλά οι κυνηγοί θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι θα πρόκειται για μία νέα, σαφώς πιο περιορισμένη κατάσταση. Κυνηγοί, οικολόγοι και Δήμος θα πρέπει να συζητήσουν με ρεαλισμό και με το βλέμμα στο μέλλον της Χίου που έρχεται. Να συμφωνήσουν από κοινού ευρύτερους χρονικούς περιορισμούς του κυνηγιού και επέκταση των τοπικών περιορισμών.
Ας μη βιαστεί κανείς να τοποθετηθεί αρνητικά. Είναι ώρα για σκέψη. Με ήρεμο πνεύμα και νηφαλιότητα αυτή η όχι και τόσο αμελητέα παράμετρος μπορεί να επιλυθεί και θα συμβάλει στην εκλογίκευση της κυνηγετικής δραστηριότητας και της αρμονικής συνύπαρξής της με τον οικολογικό τουρισμό που οραματίζονται όλο και πιο πολλοί κάτοικοι της Χίου!
