Γιατί το Ελληνικό κράτος προσπαθεί να κρατήσει κρυφό το δικαίωμα στην εναλλακτική θητεία;

του Γιώργου Κάκαρη

Η αντίρρηση συνείδησης θεωρείται θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, βασική συνιστώσα του δικαιώματος κάθε ατόμου στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας και μπορεί να πηγάζει από θρησκευτικά, ηθικά, ανθρωπιστικά, φιλοσοφικά, πολιτικά ή παρόµοια κίνητρα. Η άρνηση υπηρέτησης στρατιωτικής θητείας είναι αναγνωρισμένο δικαίωμα σε όλα τα κράτη της Ε.Ε. που διατηρούν ακόμα την υποχρεωτική στράτευση (μόλις 8 σε σύνολο 27).

Σημαντικοί οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ, το Συµβούλιο της Ευρώπης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, έχουν καλέσει τις κυβερνήσεις να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα στους στρατεύσιµους να εκτελούν χωρίς διακρίσεις και µε αντίστοιχα δικαιώµατα εναλλακτική υπηρεσία κοινωνικού χαρακτήρα και να παρέχουν έγκαιρη και επαρκή ενηµέρωση για την αντίρρηση συνείδησης για κάθε άτοµο που σχετίζεται µε την στρατιωτική θητεία.

Πολλά μπορούν να ειπωθούν σχετικά με τη μεροληπτική στάση του ελληνικού κράτους εις βάρος των αντιρρησιών συνείδησης. Το παρόν όμως εστιάζει στο σημαντικό έλλειμα ενημέρωσης σχετικά με την επιλογή της εναλλακτικής θητείας, των μαθητών της 3η Λυκείου, που σε μικρό χρονικό διάστημα θα κληθούν να υπηρετήσουν.

Το Ελληνικό κράτος όχι μόνο δεν φροντίζει να γνωστοποιήσει στους μαθητές το δικαίωμα τους να υπηρετήσουν εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία, αλλά κάνει ότι περνάει από το χέρι του για να παραμείνει κρυφό ένα δικαίωμα κατοχυρωμένο με νόμο (Ν. 2510/97), που είναι σε ισχύ εδώ και 15 χρόνια! Πιο συγκεκριμένα:

• Στην εγκύκλιο που αποστέλλουν οι Στρατολογικές Υπηρεσίες σε όλα τα Λύκεια της χώρας, καλούνται οι μαθητές της 3ης Λυκείου να υποβάλουν Δελτίο Απογραφής στις Στρατολογικές Υπηρεσίες ή τα ΚΕΠ (το λεγόμενο περιοδεύων), αναφέρονται οι προθεσμίες, τα δικαιολογητικά και οι κυρώσεις σε περίπτωση μη απογραφής, αλλά πουθενά το δικαίωμα στην εναλλακτική θητεία.

• Στο Δελτίο Απογραφής που συμπληρώνουν οι στρατεύσιμοι στις Στρατολογικές Υπηρεσίες υπάρχουν συγκεκριμένες επιλογές για το σώμα κατάταξης, αλλά πουθενά η επιλογή για εναλλακτική θητεία.

• Στην αντίστοιχη ηλεκτρονική φόρμα απογραφής των στρατευσίμων που χρησιμοποιείται στα ΚΕΠ, υπάρχουν οι παραπάνω επιλογές, μερικές επιπλέον για τις ειδικές δυνάμεις (καταδρομείς, αλεξιπτωτιστές, πεζοναύτες, ΟΥΚ), αλλά πάλι καμιά αναφορά στο δικαίωμα για εναλλακτική πολιτική υπηρεσία.

Η ξεκάθαρη προσπάθεια του Ελληνικού κράτους να διατηρήσει στην αφάνεια το δικαίωμα για κοινωνική υπηρεσία, έχει ως αποτέλεσμα η πλειονότητα των νέων που προσέρχονται αυτές τις ημέρες στις αρμόδιες υπηρεσίες απογραφής, να αγνοεί την δυνατότητα επιλογής εναλλακτικής θητείας σε κάποιο δημόσιο οργανισμό, μακριά από όπλα, στρατόπεδα και διαταγές.

Οι δεδομένοι συσχετισμοί της τωρινής πολιτικής κατάστασης και η συντηρητική στροφή της ελληνικής κοινωνίας, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για αλλαγές στο άμεσο μέλλον. Η Διεθνής Αμνηστία πιέζει για την παροχή επαρκούς και έγκαιρης πληροφόρησης για το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης. Η Ελλάδα μη ανταποκρινόμενη, δίνει άλλο ένα δικαίωμα να χαρακτηρίζεται ως η ουραγός χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφορικά με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.