γράφει ο Τέλης Τύμπας
Με τον Αίολο Κεντέρη μπορούσες να διασχίσεις τη θάλασσα από τον Πειραιά στη Χίο και τη Μυτιλήνη σε σχεδόν 4.5 και 6 ώρες αντίστοιχα. Από την άλλη, δεν ήθελες να είσαι μέσα ή κοντά στη θάλασσα όταν κατέπλεε δίπλα στα νησιά, καθώς τα κύματά του ήταν μεγάλα κι επικίνδυνα. Δεν υπάρχει τεχνικό πλεονέκτημα χωρίς κοινωνική επίπτωση. Στην περίπτωση του Αίολου Κεντέρη οι ακραίες ταχύτητες συνδυάζονταν με μοιραίες, όπως αποδείχτηκε, οικονομικές και άλλες κοινωνικές διακινδυνεύσεις (ρίσκα). Κι έτσι μια τεχνολογία που σε ένα όχι και τόσο πολύ μακρινό παρελθόν προωθήθηκε ως τεχνικό επίτευγμα κατέληξε εδώ και κάποια χρόνια παροπλισμένη σε ένα λιμάνι, με το ενδιαφέρον γι’ αυτή να περιορίζεται στον υπολογισμό του ρυθμού απαξίωσής της. Κάποιοι, για παράδειγμα, υπολογίζουν την απαξίωση των αστραφτερών κάποτε μηχανών του Αίολου Κεντέρη σε λίγες χιλιάδες το χρόνο, όσο χρειάζεται μια κανονική ετήσια συντήρηση μηχανών πλοίου, ενώ κάποιοι άλλοι σε αρκετά εκατομμύρια, λόγω της παρατεταμένης αδράνειάς τους. Το δεδομένο είναι ότι ο Αίολος Κεντέρης βρέθηκε στη λίστα στα εγκαίνια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών με τιμή έναρξης μόνο 4.5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ μάλιστα νωρίτερα το 2017 είχε γραφτεί ότι έβγαινε σε πλειστηριασμό για ένα υπόλοιπο χρέους 5.5 μόλις χιλιάδων ευρώ! Μετά τα γνωστά που έλαβαν χώρα την πρώτη μέρα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, θα επαναληφθεί ο πλειστηριασμός του πλοίου τον Ιανουάριο του 2018 με μια λίγο μεγαλύτερη τιμή έναρξης, 6.5 εκατομμύρια ευρώ. Το σίγουρο είναι ότι ο Αίολος Κεντέρης είναι σε διαδικασία πλειστηριασμού για ένα πολύ μικρό ποσό αν μέτρο υπολογισμού είναι η υψηλή ρητορική με την οποία είχε συνοδευτεί η εισαγωγή του στην ελληνική ακτοπλοϊα (με δεδομένη και την χαμηλή σχετικά ηλικία του — το 2000, όταν και ναυπηγήθηκε, εκτιμούνταν ότι θα είχε μια ζωή με ευημερία τουλάχιστον 30 ετών). Το επίσης σίγουρο είναι ότι η σύγκρουση του κινήματος αριστερών πολιτών ενάντια στους πλειστηριασμούς και κυβέρνησης-αστυνομίας δεν αφορά περιπτώσεις σαν του Αίολου Κεντέρη. Το αριστερό κίνημα κατά των πλειστηριασμών στοχεύει στην προστασία των φτωχών, δεν ενδιαφέρεται για τις αστοχίες των πλούσιων. Ο πλειστηριασμός του Αίολου Κεντέρη λαμβάνει χώρα στη σιωπή.
Ο ιστορικός της τεχνολογίας ορίζεται από την προσπάθεια να μη μείνει στις στιγμές της εισαγωγής μιας τεχνολογίας αλλά να λάβει υπόψη την πλήρη διάρκεια της χρήσης (ή αχρησίας) της. Να μην κολλήσει στη ρητορική για τις μηχανές-επιτεύγματα και τον αφηρημένο-τεχνοκρατικό ορισμό μεταβλητών όπως η ταχύτητα αλλά να προχωρήσει στη μελέτη του πόσο δαπανηρή αποδείχθηκε η τεχνική λειτουργία-συντήρησή τους, πόσο ανεπιθύμητα κοινωνικά τα κύματά τους. Κι αντίστροφα, να μη μείνει στα 5.5 χιλιάδες ευρώ για τα οποία ο Αίολος Κεντέρης βγαίνει στο σφυρί και στα εφτά χρόνια του παροπλισμού του στα αχρείαστα αλλά να θυμίσει τα εκατοντάδες άρθρα στον τοπικό και πανελλαδικό τύπο που λίγα μόνο χρόνια πριν αποθέωναν την έλευσή του. Κι οφείλει τελικά, αντιπαραβάλλοντας τα δύο, να θέσει το ερώτημα για το έωλο της λογικής, τον εγγενή παραλογισμό της επιλογής ενός πλοίου όπως ο Αίολος Κεντέρης για δρομολόγια όπως αυτό της γραμμής Πειραιάς-Χίος-Μυτιλήνη. Αλλά και τις συνέπειες αυτού του παραλογισμού στο να φτάσουμε στο άλλο άκρο, το μακροπρόθεσμα αντιαναπτυξιακό δρομολόγιο των 8.5 ωρών για Χίο και 11.5 για Μυτιλήνη, επειδή αυτό εξυπηρετεί το άμεσο κέρδος των εταιρειών, αντί για ένα δρομολόγιο που θα το χαρακτήριζε μια κοινωνικο-τεχνική ισορροπία (6 ώρες από Πειραιά για Χίο κι άλλες 2 για Μυτιλήνη — αναχώρηση στις 4 και άφιξη στις 10 και 12 το βράδυ αντίστοιχα, ώστε να μη χρειάζεται διανυκτέρευση στο πλοίο).
