γράφει ο Γιάννης Παληός
Ένα από τα αγαπημένα επιχειρήματα όσων χρόνια τώρα μας κυβερνούν είναι ότι τα διάφορα μέτρα που παίρνουν έχουν ως στόχο της ενίσχυση των επενδύσεων, οι οποίες ανοίγουν δουλειές και φέρνουν ανάπτυξη στον τόπο μας. Και η σημερινή κυβέρνηση, μέσω της «λίστας μεταρρυθμίσεων» που προωθεί, τον ίδιο σκοπό διακηρύττει. Καλά, αναρωτιέται κανείς, τόσα χρόνια με αυτή τη φιλοσοφία, με τόσες επενδύσεις σε χώρες που έχουν πρωτοκαθεδρία παγκοσμίως, τόσος πλούτος, πώς είναι δυνατό η ανεργία να ζει και να βασιλεύει ακόμα;
Ίσως αναρωτηθεί κάποιος άλλος καλοπροαίρετα: Και πού είναι το κακό; Θα γίνουν επενδύσεις, θα ανοίξουν δουλειές, θα μειωθεί η ανεργία, θα έρθει η ανάπτυξη και, έτσι, τελικά θα αποκατασταθούν και οι απώλειες των εργαζομένων. Δυστυχώς, πρόκειται για μία απλοϊκή σκέψη που απέχει πολύ από την αλήθεια, αφού η ανεργία δεν είναι φυσικό φαινόμενο, αλλά φαινόμενο που υπάρχει σε συγκεκριμένες συνθήκες και για συγκεκριμένους λόγους.
Ας γίνουμε όμως σαφείς:
- Όλα τα παραπάνω δεν ξεκινούν από «ιδεοληψία», όπως θα μπορούσε να σκεφτεί κάποιος. Στηρίζονται πρώτα και κύρια στην πολύχρονη πραγματικότητα της χώρας μας. Το μεγάλο κεφάλαιο δεν έχει κανένα «ενδοιασμό» αλλά και ούτε και «γεωγραφικές προτιμήσεις». Επενδύει εκεί όπου και όταν εκτιμά ότι θα έχει τη μεγαλύτερη κερδοφορία. Επιχειρήσεις μπορεί να κλείσουν και να μεταφερθούν σε Βαλκανικές χώρες ή αλλού. Ολόκληροι κλάδοι, όπως για παράδειγμα τα ναυπηγεία σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, μαραζώνουν επειδή τα πλοία είναι φθηνότερα στην Κίνα. Ακόμη και σε περιόδους ανάπτυξης και επενδύσεων, η ανεργία καλά κρατούσε ενώ, βέβαια, σε περιόδους κρίσεις το πρόβλημα οξύνεται ακόμη περισσότερο.
- Υπάρχει και η παγκόσμια εμπειρία. Μία σειρά χώρες (καπιταλιστικές βεβαίως) πολύ πιο ανεπτυγμένες από τη χώρα μας, που μάλιστα βρίσκονται και σε φάση «οικονομικής ανάκαμψης» (π.χ Η.Π.Α., Γερμανία αλλά και Ελλάδα, που διαφημίζει το περιβόητο «πρωτογενές πλεόνασμα») μπορεί να έχουν αύξηση των επενδύσεων αλλά η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα (δείγμα ότι είναι αγιάτρευτη αρρώστια του συστήματος), ενώ οι νέες θέσεις εργασίας που (πιθανά) δημιουργούνται, είναι κυρίως με ελαστικές εργασιακές σχέσεις (π.χ. μερικής απασχόλησης, 3ωρα 4ωρα), χωρίς δικαιώματα (μισθολογικά-ασφαλιστικά) και στην πραγματικότητα μοιράζουν την ανεργία…
- Οι όποιες επενδύσεις (ξένες ή ντόπιες) πραγματοποιηθούν, θα γίνουν σε «εχθρικό έδαφος» για τους εργαζόμενους. Και αυτό γιατί όλο το αντεργατικό – αντιλαϊκό πλαίσιο που διαμορφώθηκε τα προηγούμενα χρόνια, θα μείνει απείραχτο, γιατί αυτό είναι προϋπόθεση για τις επενδύσεις των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων για την ανάκαμψη των κερδών τους. Γι’ αυτό, άλλωστε, η κυβέρνηση, το μόνο που «εγγυάται» στο λαό είναι ορισμένα ψίχουλα για την ανακούφιση από τις επιπτώσεις της αντιλαϊκής πολιτικής που επεκτείνεται (ακόμα και αυτά από τα ψίχουλα του 1δις στο «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» έπεσαν στα 200 εκατομμύρια!).
- Οι κάθε είδους επενδυτές δεν αρκούνται με τα υπάρχοντα «εργαλεία ανάπτυξης». Ζητούν και άλλα, όπως νέες φοροαπαλλαγές και εισφοροαπαλλαγές, διαγραφές χρεών, ευνοϊκές ρυθμίσεις, για να επανατοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους στη χώρα. Αντίστοιχες ρυθμίσεις φορολογικής αμνήστευσης για το κεφάλαιο έχουν εφαρμοστεί και άλλες φορές στο παρελθόν, αλλά με αμελητέα έσοδα για το κρατικό ταμείο. Σήμερα στην Ελλάδα το εφοπλιστικό κεφάλαιο είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα αφού απολαμβάνει δεκάδες φοροαπαλλαγές. Αυτές οι διευκολύνσεις δεν μένουν απλήρωτες, αλλά θα τις πληρώσουν για άλλη μια φορά, έμμεσα ή άμεσα, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα.
- Τέλος, η ανεργία είναι πάντα και ένα όπλο στα χέρια του συστήματος, το οποίο το έχει ανάγκη σε όλες τις συνθήκες. Όπλο που αξιοποιείται για την απειλή της απόλυσης, για να κρατά το πιστόλι στον κρόταφο των εργαζομένων.
Αυτός, λοιπόν, είναι ο βασικός και απαράβατος νόμος του συστήματος: Το μέγιστο κέρδος. Αυτός είναι και ο νόμος που είναι απόλυτα συνυφασμένος με το τσάκισμα μισθών και δικαιωμάτων, απόλυτα συμβατός με την ύπαρξη της ανεργίας. Αυτός είναι ο υπέρτατος νόμος που οδηγεί μέχρι και στον πόλεμο όταν χρειαστεί.
Το να συμπεριφέρεται μία κυβέρνηση ως «επαίτης επενδύσεων» προσφέροντας τα πάντα, δεν είναι λύση για το λαό και τα συμφέροντά του, αλλά αγωνία για τα κέρδη του κεφαλαίου, την οποία πασχίζουν να την κάνουν και αγωνία του λαού.
Οι αρχαίοι μας πρόγονοι κάτι γνώριζαν λέγοντας το περίφημο «φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας» …