γράφει ο Βαγγέλης Χαρίτος
Το βίντεο της καταστροφής αρχαιοτήτων από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Χαλιφάτου στο Μουσείο της Μοσούλης προκάλεσε παγκόσμιο αποτροπιασμό. Η απώλεια είναι ανυπολόγιστη, όχι μόνο για τη πολιτιστική κληρονομιά του Ιράκ, αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο, σε μια περιοχή – την αρχαία Μεσοποταμία- όπου άνθησαν σπουδαίοι πολιτισμοί. Η εικόνα των ανδρών που οπλισμένοι με βαριές και τρυπάνια καταστρέφουν Έργα Τέχνης ανυπολόγιστης αξίας, φέρνει στη μνήμη αντίστοιχα περιστατικά, όπως η ανατίναξη από τους Ταλιμπάν των αγαλμάτων του Βούδα στη κοιλάδα Μπαμιγιαν του Αφγανιστάν το Μάρτιο του 2001. Τα δύο αυτά περιστατικά αποδεικνύουν περίτρανα πως τα μνημεία και εν γένει η πολιτιστική κληρονομιά, αποτελούν τα αφανή θύματα πολέμων και αναταραχών σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Καμπούλ, Βαγδάτη, Κάιρο, είναι μονάχα μερικοί κρίκοι στην αλυσίδα της καταστροφής. Το φαινόμενο δεν είναι πρόσφατο, αλλά συνήθης πρακτική από την αρχαιότητα στο όνομα της φυλής ή της θρησκείας, με σκοπό την εξαφάνιση του παρελθόντος ενός τόπου. Η εφαρμογή της πρακτικής αυτής τον 21ο αιώνα όπου έχει αναγνωριστεί η αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς ως πανανθρώπινου αγαθού, αποδεικνύει πως τόσοι αιώνες πολιτισμού δεν έχουν κατορθώσει να απαλείψουν τα σκοτεινά ένστικτα του ανθρώπου.
Ταυτόχρονα με τα βίντεο της καταστροφής, όπου η δύναμη της εικόνας μαγνητίζει τα βλέμματα, υπάρχει και η αθέατη όψη: Αρχαιότητες από τα διαλυμένα μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους διακινούνται παράνομα προς τις χώρες της Δύσης, αποφέροντας τεράστια ποσά στους πωλητές, ενώ μουσεία και ιδιώτες συλλέκτες αγοράζουν εν γνώσει τους τον κλεμμένο πολιτιστικό πλούτο, με σκοπό τον εμπλουτισμό των συλλογών τους. Οι Κυπριακές αρχαιότητες που εξάγονται παράνομα από τα Κατεχόμενα, τα τελευταία σαράντα χρόνια είναι ίσως από τις γνωστότερες περιπτώσεις, ενώ ανθεί το φαινόμενο των λαθρανασκαφών και της αρχαιοκαπηλίας, κυρίως σε χώρες όπου δεν υπάρχει ισχυρό και επικαιροποιημένο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
