του Ανδρέα Μιχαηλίδη
Με αφορμή τον «ευπρεπισμό» του ανδριάντα του Αδαμάντιου Κοραή και την κακοποίηση του βοτσαλωτού που το περιβάλλει, ξέθαψα από το αρχείο μου μια ιστορική φωτογραφία του 1964. Η φωτογραφία είναι παρμένη κατά τη διάρκεια μιας σεμνής τελετής που οργάνωσε η Νεοελληνική Φιλολογική Εταιρεία μπροστά στον ανδριάντα του Α. Κοραή. Με αφορμή την κυκλοφορία του δίτομου έργου των Απάντων του Κοραή από τον Γεώργιο Βαλέτα, οργανώθηκε τότε η τελετή που περιελάμβανε ομιλίες, καθώς και στεφάνωμα του ανδριάντα του μεγάλου Χιώτη σοφού. Στην φωτογραφία φαίνονται ο Γεώργιος Βαλέτας, επιμελητής της έκδοσης των Απάντων και μεταξύ των άλλων, ο τότε Διευθυντής της Βιβλιοθήκης Στέφανος Καββάδας.
Ο Γεώργιος Βαλέτας (1907-1989) υπήρξε σπουδαίος φιλόλογος και συγγραφέας λεσβιακής καταγωγής. Στην Κατοχή εντάχθηκε στο ΕΑΜ λογοτεχνών, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και δούλεψε για πολλά χρόνια στην Μέση Εκπαίδευση. Το πιο σημαντική έργο του ήταν η μνημειώδης έκδοση των Απάντων πολλών σπουδαίων νεοελλήνων συγγραφέων, μέσα από την σειρά «Νεοελληνική Βιβλιοθήκη». Ανάμεσά τους ήταν και τα ʼπαντα του Αδαμαντίου Κοραή.
Όπως μας πληροφορεί το σχετικό δημοσίευμα, ο Γεώργιος Βαλέτας και η συνοδεία του, μετά τη τελετή μπροστά στον ανδριάντα του Κοραή επισκέφτηκαν τον πρόσφατα τότε (1964) κατασκευασμένο τάφο του Φώτη Αγγουλέ και κατέθεσαν και εκεί στεφάνι στη μνήμη του μεγάλου λαϊκού μας ποιητή.
O ανδριάντας του Αδαμαντίου Κοραή στήθηκε στο σημείο μπροστά από την Βιβλιοθήκη, την οποία εκείνος στην ουσία ίδρυσε, με τις άοκνες ενέργειες του αείμνηστου Μητροπολίτη Χίου κυρού Ιωακείμ Στρουμπή. Το γεγονός ότι ένας ιεράρχης και μάλιστα Μητροπολίτης του Οικουμενικού Θρόνου, πρωτοστάτησε στην απόδοση τιμής σε έναν διαφωτιστή και ορκισμένο αντικληρικαλιστή, δυσαρέστησε κάποιους κύκλους, αρνητικά διακείμενους προς τον Α. Κοραή. Φαίνεται μάλιστα πως το γεγονός αυτό, αθροίστηκε μαζί με πολλά άλλα τα οποία οδήγησαν αργότερα στην έκπτωσή του Ιωακείμ από τον Μητροπολιτικό θρόνο της Χίου.
