του Βαγγέλη Χαρίτου
Ξαφνικά μοιάζει το ενδιαφέρον για το εγκαταλελειμμένο “Ξενία” να αναθερμαίνεται. Τόσο η συζήτηση για το μέλλον του, όσο και οι επισκευαστικές εργασίες (μικρής κλίμακας) που ήδη υλοποιούνται, δίνουν την αίσθηση ότι το ιστορικό ξενοδοχείο βγαίνει σιγά-σιγά από το λήθαργο…
Ελλάδα 1950: Στο νεοσύστατο Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ) δημιουργείται διεύθυνση τεχνικών υπηρεσιών. Σκοπός της είναι η ίδρυση ξενοδοχείων σε προνομιούχα σημεία Ελληνικών πόλεων και περιοχών ιστορικού ενδιαφέροντος, ώστε να αναπτυχθούν τουριστικά. Τα νέα κτίρια, είναι χαρακτηριστικά δείγματα του μοντερνισμού των δεκαετιών 1950-1960 και αποτελούν έργα Ελλήνων αρχιτεκτόνων, με κυριότερο τον Άρη Κωνσταντινίδη. Με την απλή μορφή τους, εντάχθηκαν αρμονικά στο τοπίο, σαν να ήταν από πάντα εκεί. Προσέφεραν όλες τις ανέσεις της εποχής που χτίστηκαν, με μοντέρνα έπιπλα και διακοσμημένα με έργα τέχνης ανερχόμενων Ελλήνων καλλιτεχνών. Το πρόγραμμα κατασκευής και ανάπτυξης των “Ξενία” διήρκεσε από το 1953 ως το 1967. Κατασκευάστηκαν περί τα πενήντα συγκροτήματα, εκ των οποίων σήμερα άλλα είναι μισθωμένα, άλλα είναι εγκαταλελειμμένα, ενώ άλλα, όπως του Ηρακλείου Κρήτης έχουν κατεδαφιστεί. Ταυτόχρονα, υπήρχε η άποψη στους ιθύνοντες του ΕΟΤ, πως τα νέα ξενοδοχεία, θα αποτελούσαν πρότυπα κτίρια και για τους ιδιώτες που θα εμπλέκονταν στη τουριστική ανάπτυξη, ώστε και τα δικά τους κτίρια να ακολουθήσουν την αρχιτεκτονική ένταξης στο τοπίο. Δυστυχώς ιδίως μετά το 1967, επικράτησε η αρχιτεκτονική του κέρδους, με επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος. Η στρεβλή νοοτροπία του Ελληνικού δημοσίου και ο τρόπος με τον οποίο το χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως μετά το 1980, οδήγησε σταδιακά στην απαξίωση του εγχειρήματος και το σταδιακό κλείσιμο των μονάδων, με τελευταίο το “Ξενία” στο Παλιούρι Χαλκιδικής που έκλεισε το 1997.
Στη Χίο, επελέγη για την ανοικοδόμηση του νέου ξενοδοχείου η περιοχή της Μπέλα Βίστα: Παραλιακή περιοχή στα όρια του πολεοδομικού ιστού της πόλης της Χίου, κοντά στο αεροδρόμιο και με απεριόριστη θέα στο στενό μεταξύ Χίου και Ερυθραίας. Στη θέση όπου ανεγέρθηκε το “Ξενία Μπέλα Βίστα”, βρισκόταν η οικία Μηταράκη, ένα σημαντικό δείγμα νεοκλασικισμού στη Χίο. Το νέο ξενοδοχείο ανεγέρθηκε το 1958 σε οικόπεδο 1661τ.μ με σχέδια του αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Σταμάτη -ο ίδιος σχεδίασε και τα Ξενία Σάμου, Βόλου και Δράμας- επιφανείας 1572,47 τμ, δυναμικότητας 50 κλινών. Είναι τριώροφο, με υπερυψωμένο ισόγειο και αποτελείται από δυο πτέρυγες κάθετες μεταξύ τους. Μαζί με το κτίριο, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε η διαμόρφωση της παραλίας Μπέλα Βίστα, με τις απαιτούμενες για τους λουόμενους εγκαταστάσεις, που κατεδαφίστηκαν τη δεκαετία του 90. Από το 1989 έως το 2011 στο κτίριο του Ξενία στεγάστηκε η λέσχη αξιωματικών. Στις 30 Απριλίου του 2012 το κτίριο έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο, διότι “αποτελεί ιδιαίτερο και σημαντικό δείγμα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής του Β’ μισού του 20ου αιώνα που χαρακτηρίζει την πρώτη συντονισμένη κρατική προσπάθεια για τη δημιουργία τουριστικών υποδομών στη χώρα μας”.
Βοηθήματα
- Περιοδικό «Κ» Καθημερινής 15-07-2007 «Ξενία – αφιέρωμα. Κάποτε υπήρξαμε μοντέρνοι»
- Kostastamatis.blogspot.com
- Ελληνικά Τουριστικά ακίνητα – Ξενία Χίου
- Ιστοσελίδες τοπικών εφημερίδων Χίου (Πολίτης-Αλήθεια)
- Βικιπαίδεια – Ξενία
