του Στέλιου Κραουνάκη
Διορίστηκε ο νέος πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ και κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής ΔΕΚΟ στη Βουλή δήλωσε καθαρά τι είδους ενεργειακό μοντέλο επεξεργάζεται η κυβέρνηση για τη χώρα «πρέπει να επέμβουμε στο κόστος καυσίμου με την αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη. Ο λιγνίτης είναι το εθνικό μας καύσιμο, μ’ αυτό μας έχει προικίσει η φύση σαν χώρα, γλιτώνουμε με τη χρήση του εισαγόμενα καύσιμα- αλλά η συμμετοχή του έχει μειωθεί από το 78% όπου βρισκότανε πριν 10 χρόνια, στο 45%».
Υπάρχει όμως ένα θεμιτό όριο ανάμεσα στο «εκμεταλλεύομαι» και «εξαντλώ» καθώς και ορισμένες τιμές «ρύπανσης» που έχουν καθοριστεί με διεθνές συνθήκες που έχει υπογράψει η Ελάδα και περιέχουν δεσμεύσεις για την σταδιακή μείωση της χρήσης λιγνίτη στο ενεργειακό μίγμα. Επιστρέφοντας στα ποσοστά χρήσης λιγνίτη που ίσχυαν προ δεκαετίας η λύση που φαίνεται να επικρατεί είναι το «χρησιμοποιούμε ότι έχουμε».
Για τις ΑΠΕ ο νέος Πρόεδρος της ΔΕΗ είπε ότι έχουν καταστεί ασύμφορες με τιμή που έφτασε πάνω από 300 ευρώ η κιλοβατώρα, 2 και 3 φορές πάνω από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν μίλησε όμως για την τωρινή τιμή της κιλοβατώρας που πληρώνονται οι παραγωγοί ΑΠΕ που είναι αρκετά κάτω από 100 ευρώ και πολύ κοντά στις τιμές που επικρατούν και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεσμεύτηκε παράλληλα για την ανάπτυξη της ΔΕΗ – Ανανεώσιμες για την οποία ζήτησε να ενισχυθεί με προσωπικό.
Αν διερευνήσουμε όμως την επικρατούσα κατάσταση στην αγορά των ΑΠΕ, εξετάζοντας ποιοι απολαμβάνουν τα κίνητρα που προσφέρονται από το κράτος για την προώθηση των ΑΠΕ μάλλον θα διαπιστώσουμε ότι πέρα από τους αγρότες που δεσμεύουν αγροτική γη και εγκαθιστούν φωτοβολταικούς συλλέκτες οι μεγάλες εταιρίες εργολάβων που δραστηριοποιούνται στο χώρο, κυρίως στην αιολική ενέργεια απολαμβάνουν τα περισσότερα κίνητρα. Αυτοί έχουν πάρει τις άδειες για παραγωγή χιλιάδων κιλοβατωρών από τον άνεμο, έχουν μπει στο Εθνικό Σχέδιο Ενέργειας μέχρι το 2020, έχουν νοικιάσει ή αγοράσει γη για να φυτέψουν ανεμογεννήτριες σε βουνά και σε θάλασσες με διαδικασίες fast track. Στο βόρειο Αιγαίο ο Ρόκας ετοιμάζει 353 ανεμογεννήτριες σε Λέσβο, Λήμνο, Χίο και παραγωγή 706 μεγαβάτ μόλις ξεπεράσει τη φάση με τις αδειοδοτήσεις.
Αυτό που θα αλλάξει την κατάσταση είναι οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο. Μόνο έτσι υπάρχει δυνατότητα να δοθεί η ευκαιρία στους κατοίκους των περιοχών και σε όσους επιθυμούν να συνεταιριστούν να αναλάβουν οι ίδιοι επενδύσεις με ΑΠΕ που να έχουν στόχο την κάλυψη των τοπικών αναγκών. Κοινωνικός συνεταιρισμός σε συνδυασμό με επενδύσεις εταιρειών που να κινούνται εντός ενός εθνικού σχεδίου και προγραμματισμού ενέργειας μπορεί να πετύχει σε ικανοποιητικό ποσοστό μία σχετική απεξάρτηση από το πετρέλαιο για την παραγωγή ενέργειας. Αυτή τη στιγμή το νομικό καθεστώς δεν ευνοεί τέτοιες πρωτοβουλίες όταν αντίστοιχα στην Γερμανία για επενδύσεις ΑΠΕ οι κάτοικοι των περιοχών απολαμβάνουν από το νόμο απόλυτη προτεραιότητα και διάφορα κίνητρα για επενδύσεις ΑΠΕ μέσω συνεταιριστικών επιχειρήσεων στην περιοχή τους σε σχέση με οποιαδήποτε εταιρεία θα ενδιαφέρονταν να επενδύσει στα μέρη τους.
Ο ενεργειακός ορίζοντας της χώρας δεν μπορεί να βασίζετε σε «εύκολες» λύσεις όπως ο λιγνίτης που δεν αποδίδουν μακροπρόθεσμα και ρυπαίνουν μεσοπρόθεσμα. Πόσο μάλλον όταν η κατάσταση στις ΑΠΕ είναι τόσο προβληματική. Χρειάζεται ένα πειστικό και εφαρμόσιμο σχέδιο που να συνδυάζει και να το απασχολεί τι θα γίνει μακροπρόθεσμα, κάτι που μέχρι στιγμής δεν το έχουμε δει από την κυβέρνηση.
Υ.Γ Η νέα λιγνιτική μονάδα, η Πτολεμαϊδα 5, θα κοστίσει πάνω από 1,4 δις Ευρώ, θα βασιστεί σε δανεισμό κατά 50 % από γερμανική τράπεζα και απαιτεί από τη χώρα να επενδύσει 700 εκατομμύρια ευρώ σε αυτή την οικονομική συγκυρία και σε τεχνολογία που είναι εκτός ευρωπαϊκών κριτηρίων και με όρια των εκπομπών CO2 σχεδόν διπλάσια από αυτά που θέτουν σαν προϋπόθεση για χρηματοδότηση πολλοί σύγχρονοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί (Παγκόσμια Τράπεζα, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κ.α.). Τη χρονική στιγμή μάλιστα που οι κυβερνήσεις προετοιμάζονται για την Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Κλίμα, τον Δεκέμβριο 2015, στο Παρίσι με κύριο θέμα την σταδιακή αλλά οριστική απεμπλοκή από τα ορυκτά καύσιμα στα ενεργειακά μίγματα των χωρών.
