Μία γραμμή στο χάρτη και ένα συρματόπλεγμα…

της Εύας Σμαραγδάκη

(Το παρακάτω κείμενο, γραμμένο από μια κοπέλα 18-19 χρονών, έφτασε στο mail μας από φίλο της Απλωταριάς. Το δημοσιεύουμε μετά χαράς, χάρη στην καθαρή ματιά του).

Τι χωρίζει τελικά τους λαούς; Τι κάνει τους ανθρώπους ρατσιστές, φασίστες και ξενοφοβικούς το 2016; Αναρωτιέμαι πολλές φορές ποια είναι η απόσταση που έχουμε με συνανθρώπους μας που ζουν σε άλλες χώρες, άλλες ηπείρους.. Και γιατί αυτή η απόσταση είναι διαφορετική από την απόσταση που μας χωρίζει από συνανθρώπους μας που ζουν σε άλλα μέρη της ίδιας πατρίδας.. Άλλη νοοτροπία μου απαντούν “κάποιοι”. Πόσο χαζό μπορεί να ακούγεται αυτό στα αυτιά μου.. Λες και οι όμοιας καταγωγής άνθρωποι έχουν την ίδια νοοτροπία. Λες και αυτοί οι άνθρωποι που συνηθίζουν να απαντούν με αυτόν τον τρόπο δε γνωρίζουν τι θα πει ατομικές διαφορές. Και ναι οι πολιτισμικές διαφορές είναι πραγματικότητα αλλά γιατί αυτές να υπερισχύουν των πρώτων; Είναι τελικά η καταγωγή μας πιο σημαντική απο την ανθρώπινη ύπαρξη αυτή καθ’αυτή; Ρητορική η ερώτηση..

Η ιστορία είναι υπεύθυνη για το σήμερα. Η ιστορία διαχώρισε λαούς, φυλές και ράτσες. Η ιστορία έφτιαξε τους χάρτες, τον κόσμο ολόκληρο. Πόλεμοι, πολιτικές, διπλωματία αποτέλεσαν έννοιες-κλειδιά για τη ζωή και σήμερα η γνώση τους και μόνο μπορεί να αποτελέσει ενα ισχυρό όπλο για την πάταξη του ρατσιστικού μίσους της εποχής μας.

Αρκεί λοιπόν να σκεφτούμε κάτι τόσο απλό και ταυτόχρονα δυσνόητο για κάθε φασισταριό που εξευτελίζει αξίες όπως η ισότητα, η ειρήνη, η αλληλεγγύη. Γυρνώντας λοιπόν στην ιστορία, αυτή καθόρισε την ταμπέλα της καταγωγής του καθενός. Ξέρετε πως; Χώρισε τη Γη ή μάλλον τη «γη» ή και τα δύο. Χώρισε το χώμα, χώρισε τη θάλασσα, χώρισε ακόμα και τον ουρανό και έδωσε ονόματα χωρών σε κάθε τριάδα. Και έτσι μετά από χιλιάδες πολέμους, πολιτικές πρακτικές και διπλωματικές ενέργειες φτάσαμε στο σήμερα. Πολλές χώρες έσπασαν έγιναν δυο, τρεις και παραπάνω. Τι και αν μπορούσαν τα πράγματα να είναι αλλιώς; Τι κι αν γειτονικοί λαοί θα μπορούσαν να είναι ομοεθνείς αν τα κέρδη των πολέμων μοιράζονταν διαφορετικά. Τώρα εσύ που διαβάζεις αυτό το κείμενο θα μπορούσες να είσαι συμπατριώτης με κάποιον που αυτή τη στιγμή δεν ξέρει ελληνικά γιατί ζει λίγα χιλιόμετρα μακριά και αν ζεις κοντά στα σύνορα τα χιλιόμετρα αυτά ίσως είναι λιγότερα από αυτά που έχεις με ένα άλλο Έλληνα που ζει στην αντίπερα όχθη της πατρίδας σου.

Μήπως είσαι ρατσιστής με κάτι που πολύ απλά και κατανοητά τυχαία δεν είσαι; Και κατ’αυτόν τον τρόπο φτάνουμε κοντά στο τέλος των αναρωτήσεων μου. Το τι χώρισε τελικά τους λαούς έχει μια εύκολη απάντηση για μένα. Μία γραμμή που κάποιοι έβαλαν στο χάρτη και ένα συρματόπλεγμα που ύψωσαν στα «σύνορα». Τίποτα άλλο. Μια γραμμή και ένα συρματόπλεγμα.

«Μην φοβάσαι την ισότητα. Η ισότητα σε κάνει ελεύθερο. Και το να είσαι ελεύθερος δεν σημαίνει να σπάσεις τις αλυσίδες σου αλλά το να ζεις και με τρόπο που σέβεται και υποστηρίζει την ελευθερία των άλλων» (Νέλσον Μαντέλα)