Καρτοτηλέφωνα

του Νίκου Λουτράρη

Σε μία πρόσφατη επίσκεψή μου στη Θεσσαλονίκη επιβεβαιώθηκε η εντύπωση που έχω αρχίσει να σχηματίζω εδώ και μερικά χρόνια σχετικά με τη… συστηματική προσπάθεια εξόντωσης των κοινόχρηστων τηλεφώνων (καρτοτηλεφώνων), για λόγους που μάλλον έχουν να κάνουν με το κόστος τους και την – θεωρητικά – περιορισμένη πια χρησιμότητά τους. Τις μέρες που ήμουν λοιπόν στην πόλη που σπούδασα παρατήρησα ότι πολλά από τα καρτοτηλέφωνα που υπήρχαν για τουλάχιστον 15 χρόνια σε διάφορα σημεία της πόλης έχουν είτε ξεριζωθεί ολοκληρωτικά (οπότε το μόνο που θυμίζει την παλιά ύπαρξή τους είναι μία μεταλλική πλάκα στο πεζοδρόμιο) είτε στέκουν άδεια, με μόνο το κουφάρι τους (χωρίς τη συσκευή) να έχει απομείνει.

Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στη Χίο. Τα καρτοτηλέφωνα που υπήρχαν πριν από λίγο καιρό μπροστά από την παλιά Αγροτική Τράπεζα, στον πεζόδρομο Χωρέμη, στον πεζόδρομο του «Ροδιού» και αλλού έχουν εξαφανιστεί. Πρόσφατα βρέθηκα στο Μουσικό Γυμνάσιο στα Θυμιανά, όπου στην είσοδο αντίκρυσα άλλο ένα άδειο κουβούκλιο, με κολλημένο πάνω ένα ξεθωριασμένο πια σημείωμα της τεχνικής υπηρεσίας του ΟΤΕ, στο οποίο αναγραφόταν ότι το συγκεκριμένο τηλέφωνο επρόκειτο να «αποξηλωθεί». Όταν ρώτησα σχετικά τον διευθυντή του σχολείου, μου απάντησε ότι συμμερίζεται πλήρως τον προβληματισμό και ότι σκέφεται να επικοινωνήσει με τον ΟΤΕ ώστε να επανατοποθετηθεί το τηλέφωνο, καθώς πολλά παιδιά στο σχολείο αναγκάζονται είτε να μην επικοινωνούν πια με τους δικούς τους είτε να ζητούν να χρησιμοποιήσουν το τηλέφωνο στο γραφείο του (ε, ναι, δεν έχουν όλα κινητό τηλέφωνο!).

Κατανοώ ότι το θέμα που θίγω ίσως φαίνεται αρχικά κάπως «περιθωριακό», και σίγουρα δεν εκπλήσσομαι που αυτό το… πογκρόμ εναντίον των καρτοτηλεφώνων προχωράει χωρίς αντιδράσεις – βασικά δεν νομίζω να δίνουν και πολλοί πια αξία στα συνήθως βρώμικα και απεριποίητα καρτοτηλέφωνα, εκτός από ίσως από κάποιους ηλικιωμένους και μετανάστες, για τους οποίους συνεχίζουν να αποτελούν ένα βασικό τρόπο επικοινωνίας. Αν όμως το σκεφτεί κανείς λίγο παραπάνω, και αν προεκτείνει ίσως και λίγο αυθαίρετα το συλλογισμό, το όλο ζήτημα φαίνεται να βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τη συστηματική απαξίωση κάθε έννοιας δημοσίου αγαθού, που είναι σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια. Όσοι διαθέτουν κινητό τηλέφωνο και είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση του θα έχουν πρόσβαση και στο «αγαθό» της τηλεπικοινωνίας. Οι υπόλοιποι (ηλικιωμένοι, παιδιά, ή κάποιοι που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να έχουν μια τέτοια συσκευή)… ας πρόσεχαν.

Όπως και να ’χει, ο ΟΤΕ παραμένει, τύποις τουλάχιστον, ένας οργανισμός κοινής ωφέλειας, και πιστεύω ότι οι υπηρεσίες του δεν θα έπρεπε να υποβαθμίζονται με το πρόσχημα της μειωμένης αποδοτικότητας ή της μη κερδοφορίας. Στην ιστοσελίδα του πάντως αναφέρεται ότι «υπάρχουν περίπου 45.000 καρτοτηλέφωνα σε όλη την Ελλάδα», ισχυρισμός όμως που δεν ξέρω κατά πόσο αληθεύει, ή τουλάχιστον κατά πόσο ανταποκρίνεται στα σημερινά δεδομένα. Αυτό που θεωρώ αληθές είναι ότι «η τηλεκάρτα παρέχει ευκολία στη χρήση, ασφάλεια και αποτελεί μια πολύ οικονομική λύση» για τηλεφωνικές κλήσεις, εκτίμηση που διατυπώνεται στην ίδια ιστοσελίδα και την οποία εγώ τουλάχιστον είμαι σε θέση να επιβεβαιώσω σε μεγάλο βαθμό. Σίγουρα, από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και μετά, η επικράτηση της κινητής τηλεφωνίας, βοηθούμενη και από τις σχετικά χαμηλές χρεώσεις, είναι ολοκληρωτική, και πλέον θεωρείται κάπως ξεπερασμένο, για να μην πω σχεδόν… παράξενο, να σταθεί κάποιος και να τηλεφωνήσει από έναν κοινόχρηστο θάλαμο. Αυτό όμως (και πιθανώς και το όποιο κόστος συντήρησης) δεν αποτελεί δικαιολογία ώστε όχι μόνο να μη συντηρούνται επαρκώς, αλλά να ξεριζώνονται κιόλας αυτά τα χρήσιμα και σχετικά οικονομικά εργαλεία επικοινωνίας. Eιδικότερα στη σημερινή συγκυρία, που το κόστος ζωής ανεβαίνει, ωθώντας πολλούς να επιστρέφουν σε παλιές και ξεχασμένες συνήθειες, αρκετοί ίσως οδηγηθούν στο να αναζητήσουν εκ νέου τις υπηρεσίες των καρτοτηλεφώνων. Το θέμα όμως είναι πόσα θα έχουν απομείνει ως τότε…