του Γιάννη Μακριδάκη
Μετά από το πρόσφατο διήμερο που οργανώσαμε με τον Φιλοτεχνικό, το αφιερωμένο στην ανθρώπινη διάσταση της Ιστορίας του Λωβοκομείου και με αφορμή την επικείμενη σύσκεψη που διοργανώνει η Μητρόπολη με θέμα τις δυνατότητες επανάχρησης του ιστορικού αυτού χώρου, θα ήθελα επιγραμματικά να καταθέσω μια πρόταση, η οποία φυσικά επιδέχεται ανάλυσης και ανάπτυξης, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι σκοπός του παρόντος άρθρου.
Δεν θα μπω στην διαδικασία να περιγράψω τον χώρο, ούτε να στοιχειοθετήσω την σημαντικότητά του, θεωρώ ότι αυτά είναι πλέον γνωστά και ότι όλοι συμφωνούμε ως κοινωνία πως η σημερινή του κατάσταση δεν αποτελεί τιμή για εμάς, αλλά και ότι το Λωβοκομείο μπορεί να αποτελέσει ένα κέντρο για την ποθητή ισορροπημένη και με σεβασμό στις Αξίες ανάπτυξη του νησιού μας.
Θεωρώ λοιπόν ότι η πρώτη στρατηγική και ανέξοδη κίνηση που πρέπει να κάνουμε είναι η επανασύνδεση του Λωβοκομείου με την Σπιναλόγκα. Το Λωβοκομείο είχε ανέκαθεν άμεση σχέση με «το νησί των λεπρών» της Κρήτης, κάτι που αποδεικνύεται μέσα από τα υπηρεσιακά έγγραφα που έχουν διασωθεί και περιγράφεται στο ηχητικό ντοκουμέντο – αφήγηση της τροφίμου ΓΚΜ, που παρουσίασα στην εκδήλωση του Φιλοτεχνικού στο Ομήρειο, καθώς και στο μυθιστόρημα Όλα για καλό (εκδ. Εστία 2017). Η επανασύνδεσή του λοιπόν με την Σπιναλόγκα, η οποία δέχεται χιλιάδες επισκέπτες κάθε έτος και είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο λόγω του μυθιστορήματος της Β. Χίσλοπ «Το Νησί» και του ομότιτλου σήριαλ, επίκειται δε και η ένταξή της στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουνέσκο, είναι ίσως η σημαντικότερη κίνηση για το Λωβοκομείο της Χίου. Πώς θα γίνει αυτή επανασύνδεση; Μα φυσικά με γνωριμία και σύνδεση των κοινωνιών που περιβάλλουν τα εν λόγω Ιδρύματα και με διοργάνωση κοινών εκδηλώσεων στους δύο τόπους.
Όσον αφορά τώρα στο κτίριο και τους χώρους του, η γνώμη μου είναι ότι ένα μέρος του πρέπει να παραμείνει τόπος μνήμης προς τιμήν των ανθρώπων που πέρασαν τη ζωή τους εκεί ως ασθενείς και ως εργαζόμενοι, να δημιουργηθεί δηλαδή ένας μουσειακός χώρος με όλα τα αντικείμενα και με την άυλη πολιτιστική κληρονομιά του «Ασύλου Λεπρών», κάτι το οποίο δεν υπάρχει στην Σπιναλόγκα, και το υπόλοιπο μέρος των κτισμάτων να διαμορφωθεί σε ένα σύγχρονο Κέντρο Τεχνών, όπου θα μπορούν να φιλοξενούνται κάθε χρόνο καλλιτέχνες από διάφορες χώρες, να περνούν χρόνο ζώντας και εργαζόμενοι μέσα στους χώρους του, να αφιερώνουν ή και να αφήνουν κάποια έργα τους κατόπιν στον τόπο, να διαδίδουν δε ταυτόχρονα στους κύκλους τους την ομορφιά του τόπου καθώς και του νησιού μας γενικότερα.
Γλύπτες, ζωγράφοι, φωτογράφοι, συγγραφείς, μουσικοί, εικαστικοί, άνθρωποι όλων των τεχνών θα έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενηθούν, να βιώσουν την ατμόσφαιρα, να εμπνευστούν, να παράξουν νέα έργα, να ξεκινήσουν ή να ολοκληρώσουν τα ήδη αρχινισμένα έργα τους, καθώς και να συμμετέχουν στα ετήσια φεστιβάλ που θα διοργανώνονται μέσα στους χώρους του Κέντρου.
Όλα αυτά φυσικά θα πρέπει να τα διαχειρίζεται και να τα οργανώνει ο Δήμος της Χίου σε συνεργασία με την Μητρόπολη που είναι ο ιδιοκτήτης του Λωβοκομείου, αλλά και με τους τοπικούς συλλόγους και ανθρώπους των τεχνών.
Η ιστορική μνήμη και βαρύτητα του χώρου, το τοπίο και το ίδιο το κτιριακό συγκρότημα αποτελούν βάσεις για εμπνευσμένες κινήσεις που θα υπηρετήσουν την ανάπτυξη με σεβασμό στις Αξίες και με εγγύηση μακροπρόθεσμου οφέλους για την τοπική κοινωνία. Φυσικά δηλώνω διαθεσιμότητα για λεπτομερέστερη ανάπτυξη της πρότασής μου και για προσωπική εργασία προς την υλοποίηση αυτής.
