Έντεκα χρόνια μετά τις καταστροφικές φωτιές του 2007, η Ελλάδα ζει μια νέα πολύνεκρη τραγωδία. Αν δεν έχει έρθει ούτε και τώρα η ώρα για γενναίες πολιτικές αποφάσεις, τότε πότε;
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Αρκτούρος, ΑΡΧΕΛΩΝ, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, MEDASSET, WWF Ελλάς, είμαστε συγκλονισμένες από τον απολογισμό της φονικότερης πυρκαγιάς που έχει συμβεί στην ιστορία της Ελλάδας και είχε ως συνέπεια τον θάνατο δεκάδων ανθρώπων σε πυκνοκατοικημένη παραθεριστική περιοχή. Ενώ προφανώς προκύπτουν ευθύνες που ζητούμε τεκμηριωμένα να αναζητηθούν και παραδειγματικά να αποδοθούν, η τραγική αυτή εξέλιξη δείχνει παράλληλα την απόλυτη ανεπάρκεια και αναποτελεσματικότητα του σημερινού συστήματος δασοπροστασίας.
Δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο υπεκφυγής ή καθυστέρησης. Οφείλουμε όλοι, πολίτες και πολιτεία, να αντιληφθούμε πως η σωτηρία ανθρώπων και φύσης περνάει από την πρόληψη των πυρκαγιών και την αποτελεσματική διαχείριση της δασικής γης. Ως περιβαλλοντικές οργανώσεις, αυτή την αλήθεια υποστηρίζουμε σθεναρά εδώ και χρόνια. Θεωρούμε χρέος μας προς όσους έχασαν άδικα τη ζωή τους και τις οικογένειές τους να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν ώστε η γνώση αυτή να εμπεδωθεί και να γίνει πράξη.
Σύμφωνα με επιστημονικά έγκυρες μελέτες, όσο εντείνεται η κλιματική αλλαγή τόσο πιο ευάλωτα γίνονται τα δάση σε όλον τον πλανήτη, με συνέπεια περισσότερες, σαρωτικές πυρκαγιές, που καταστρέφουν τα πάντα στο πέρασμά τους. Σε ό,τι αφορά μάλιστα στην Ελλάδα, βάσει των προβλέψεων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, εκτιμάται ότι την περίοδο 2021- 2100 οι θερμές ημέρες θα αυξηθούν κατά 50% με 100%. Επίσης, προβλέπεται αύξηση του κινδύνου πυρκαγιάς κατά 30 επιπλέον ημέρες / έτος.
Όμως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η κλιματική αλλαγή να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για αποφυγή των τεράστιων πολιτικών ευθυνών για έγκαιρη και αποτελεσματική δασική διαχείριση, πολεοδομικό σχεδιασμό και οργάνωση της πολιτικής προστασίας με βλέμμα στραμμένο στην προστασία ανθρώπων και φύσης.
Με απέραντη θλίψη για τις ζωές που χάθηκαν στις φλόγες της 23ης Ιουλίου και με το μάτι πια στραμμένο στη ζωτική ανάγκη αποφυγής τέτοιων καταστροφών στο μέλλον, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις θεωρούν ως επιτακτικής προτεραιότητας την άμεση προσαρμογή του εθνικού σχεδιασμού δασοπροστασίας και πολιτικής προστασίας στα νέα κλιματικά δεδομένα, με προτεραιότητα στις εξής ενέργειες:
- Μετακίνηση της πολιτικής και επιχειρησιακής προτεραιότητας από την καταστολή των πυρκαγιών στην πρόληψή τους, μέσα από την έγκαιρη δασική διαχείριση και τον συντονισμό όλων των αρμόδιων φορέων.
- Κατάρτιση τοπικών σχεδίων πρόληψης των δασικών πυρκαγιών που να περιλαμβάνουν τη διαχείριση καύσιμης ύλης και θα γίνονται κτήμα όλων μέσα από ανοιχτές ενημερωτικές ημερίδες.
- Kατάρτιση σχεδίων εκκένωσης ανά Δήμο (με σαφή υπόδειξη οδών διαφυγής, χώρων συγκέντρωσης και μέσων απομάκρυνσης) και έγκαιρη ενημέρωση όλων των κατοίκων των περιοχών αυτών.
- Έγκαιρη διάθεση των αναγκαίων οικονομικών πόρων στη δασική υπηρεσία και τους ΟΤΑ, πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου (το αργότερο τον Μάρτιο) κάθε έτους.
- Πλήρη εφαρμογή του ν. 4249/2014 για την αναμόρφωση της πολιτικής προστασίας και την πλήρη επιχειρησιακή αξιοποίηση χιλιάδων εθελοντών δασοπυροσβεστών.
- Εισαγωγή από την ερχόμενη κιόλας σχολική χρονιά υποχρεωτικής εκπαίδευσης για την αυτοπροστασία από πυρκαγιές και πλημμύρες σε όλες τις βαθμίδες.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καλούν τόσο την κυβέρνηση όσο και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να σταματήσουν άμεσα να εντείνουν τον κίνδυνο για χιλιάδες ζωές, ευλογώντας τους αμέτρητους αυθαίρετους οικισμούς μέσα σε δάση και ανοίγοντας συνεχώς παράθυρα για νέους. «Τα νομοσχέδια τακτοποίησης αυθαιρέτων, «οικιστικών πυκνώσεων» σε δασική γη και νομιμοποίησης αυθαιρέτων στην παράκτια ζώνη, καθώς και κάθε άλλη τέτοιας κατεύθυνσης θεσμική πρωτοβουλία στο όνομα της ανάπτυξης αποκτούν πλέον εγκληματικό χαρακτήρα για ζωές και φυσικό περιβάλλον», τονίζουν.
Τέλος, καλούν όλα τα κόμματα, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, να δεσμευθούν ότι δεν θα στηρίξουν οποιαδήποτε πρόταση αναθεώρησης της συνταγματικής προστασίας που εγγυώνται για το περιβάλλον τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγματος.