Του Κώστα Ζαφείρη
Αγαπημένε μας Δήμαρχε
Κατάφερες σήμερα να μας φέρεις όλους και όλες εδώ κοντά σου. Να μας ενώσεις έστω και για τις λίγες αυτές, τις επώδυνες στιγμές του αποχαιρετισμού. Είμαστε όλοι εδώ κοντά σου: η αγαπημένη σου οικογένεια πρώτα απ’ όλα, η σύντροφος, τα παιδιά και τα εγγόνια σου, πολιτικοί φίλοι και αντίπαλοι –αλλά ποτέ εχθροί-, εμείς οι παλιοί συνεργάτες σου, οι συμπολίτες σου που σε περιέβαλαν με εκτίμηση, απλοί άνθρωποι που σε εμπιστεύθηκαν και εσύ τους υπηρέτησες.
Είναι πολλά αυτά που σημαδεύουν το πέρασμα ενός ανθρώπου από τη ζωή. Ένα από τα σημαντικότερα είναι αυτό που αφήνει η περπατησιά του, τα ίχνη και ο ίσκιος του στις μνήμες των ανθρώπων που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έζησαν κοντά του. Κι είναι στ’ αλήθεια τόσα πολλά αυτά που έχουμε να θυμόμαστε από σένα ο καθένας και η καθεμιά ξεχωριστά. «Ό,τι και να πείς είναι λίγο» είπε μια παλιά συνεργάτης σου, κι έχει δίκιο. Αλλά αυτό το «λίγο» νιώθουμε την ανάγκη σήμερα που σε αποχαιρετούμε να σου το πούμε. Ίσως γιατί δεν σου το είπαμε νωρίτερα. Αλλά είμαι βέβαιος ότι το καταλάβαινες και το χαιρόσουν.
Εμείς που σε ζήσαμε μέσα από την πολύχρονη προσφορά σου στο Δήμο Χίου, ζήσαμε από κοντά έναν πρωτοπόρο οραματιστή της αυτοδιοίκησης, έναν ακούραστο εργάτη, έναν άνθρωπο με ανοιχτούς ορίζοντες στη σκέψη, με τόλμη κι επιμονή. Αλλά πάνω απ’ όλα γνωρίσαμε και ζήσαμε έναν Δάσκαλο με κεφαλαίο Δέλτα.
Δίπλα σου βρήκαν το δρόμο τους περισσότερες από μια γενιές συνεργατών, τους βλέπω εδώ ανάμεσά μας. Έπαιρνες με το δικό σου μοναδικό τρόπο, είχες αυτό το χάρισμα, από τον καθέναν ό,τι καλύτερο είχε να προσφέρει. Χαράξαμε στα επόμενα χρόνια ο καθένας κι η καθεμιά τη δική του διαδρομή. Συγκλίναμε κι αποκλίναμε, είναι φυσικό κι αναμενόμενο. Εσύ που κατανοούσες τη δυναμική της κοινωνίας πρώτος από όλους το καταλάβαινες. Και γνώριζες ακόμα ότι στιγμή δεν ξεχνούμε όσα κοντά σου μάθαμε, όσα μας δίδαξες με προσοχή, με φροντίδα και αγάπη, αλλά πάνω απ’ όλα με το παράδειγμά σου.
Πολλά από όσα θεωρούμε αυτονόητα όταν μιλούμε για την πόλη μας και τη ζωή μας σ’ αυτήν, όταν μιλούμε για την αυτοδιοίκηση δεν ήταν καθόλου δεδομένα κι αυτονόητα όταν, το μακρινό 1982, ανέλαβες με την ψήφο των πολιτών τη διοίκηση του Δήμου Χίου, και διατήρησες τη λαϊκή εντολή για 12 ολόκληρα χρόνια. Πράγμα αξιοθαύμαστο και σήμερα ακόμα!
Αγωνίστηκες με εντιμότητα και συνέπεια, άνοιξες δρόμους πρωτόγνωρους, ήσουν πρωταγωνιστής στην μεταμόρφωση μιας λίγο πολύ περιορισμένης στα τετριμμένα αυτοδιοίκησης, στον Δήμο Χίου όπως περίπου τον γνωρίζουμε. Δεν είναι η στιγμή να αποτιμήσουμε το έργο σου, θα αδικούσαμε σίγουρα κάποιους τομείς. Υπήρχαν και πράγματα που θέλησες και δεν κατάφερες, πρώτος εσύ το παραδεχόσουν. Όμως, χωρίς να εξιδανικεύουμε, είναι κοινή πεποίθηση ότι το έργο σου έχει καταξιωθεί με το πέρασμα του χρόνου στη συνείδηση και στη μνήμη των συμπολιτών σου.
Το πέρασμά σου από την αυτοδιοίκηση δίκαια είχε ξεπεράσει τα όρια του νησιού μας. Θυμάμαι, κι άλλοι θα το θυμούνται, ότι σε μακρινές πόλεις της Ελλάδας αλλά και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης, σε κουβέντιαζαν οι αυτοδιοικητικοί, σε γνώριζαν. Ήσουν από τους πρωταγωνιστές της μεταμόρφωσης της αυτοδιοίκησης τη δεκαετία του 1980. Αυτή ήταν και είναι η, και σήμερα επιζητούμενη, εξωστρέφεια εκφρασμένη με έργα κι όχι με διακηρύξεις.
Εκείνο τελικά που σε διέκρινε ας το πούμε με μια και μόνη λέξη ήταν το πάθος. Το πάθος για να πετύχεις στόχους, για να κάνεις καλύτερη τη ζωή των ανθρώπων στην πόλη και στο νησί, για να κάνεις πράξη ιδέες που έμοιαζαν πρωτοποριακές κι απίστευτες. Σ’ αυτό το πάθος έδωσες χρόνια ολόκληρα ακάματης δουλειάς, μέρες και νύχτες αποκλειστικής αφοσίωσης κι αυτομόρφωσης, έγνοιας και φροντίδας. Για τα μικρά και τα μεγάλα, για τα σημαντικά και τα όσα εσφαλμένα νομίζαμε, ως αδαείς νεανίες, ασήμαντα.
Και ακόμα κάτι: να κάνεις τη Χίο και τους Ανθρώπους της, (όπως ήταν ένα παλιό προεκλογικό σου σύνθημα) περήφανους για τον τόπο τους, με αυτοπεποίθηση, δίχως συμπλέγματα, μικροψυχίες και μιζέριες.
Κι εμάς, τους τότε συνεργάτες σου, μας έμαθες να διεκδικούμε, να μην συμβιβαζόμαστε με τη μετριότητα, να μην βάζουμε χαμηλά τον πήχη, να κυνηγάμε τα όνειρά μας. Με όπλα μας τη μεθοδική δουλειά, τη διεκδίκηση, τη συλλογικότητα και την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Αυτά μας έμαθες. Και για αυτά, δίχως υποσημειώσεις και αστερίσκους, σε ευγνωμονούμε.
Αγαπημένε μας Δήμαρχε
Δεν σου χάρισε μόνο χαρές η πολιτική , δεν ωφελεί να το κρύβουμε. Ούτε κι εσύ θα το ήθελες. Σου έδωσε και πίκρες,. Τις ζήσαμε μαζί, λίγοι ίσως αλλά πάντα κοντά σου όπως και σήμερα. Δικοί σου άνθρωποι.
Και τις στιγμές εκείνες της πίκρας τις διάβηκες περήφανος κι αλύγιστος. Τις προσπέρασες, επειδή έτσι πορεύεται η Ζωή. Με αξιοπρέπεια και νηφαλιότητα, χωρίς μικροπρέπειες, μικροκακίες και μεμψιμοιρία. Με ορθή πολιτική κρίση κι απόλυτο σεβασμό στις επιλογές των πολιτών όσο κι αν μέσα σου ένιωθες ότι σε αδίκησαν. «Και ποτέ μην ξεπέσεις στο αχ εμείς οι καημένοι» έγραψε κάπου ο ποιητής που κι εσύ διάβαζες, ο Μανόλης Αναγνωστάκης και το τήρησες κατά γράμμα.
Το τήρησες, αγαπημένε μας Δήμαρχε, γιατί ήσουν ένας άνθρωπος που αγαπούσε τη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της. Αγαπούσες την καλή παρέα, το έξυπνο αστείο, την πολιτική κουβέντα, τους καλούς τούς φίλους, παλιούς και νεότερους, με το ουζάκι τους, τους απλούς και όμορφους μεζέδες. Αγαπούσες και χόρευες μοναδικά κι αρχοντικά τον απτάλικο που συμπύκνωνε τη χαρούμενη λεβεντιά σου, την ενέργεια που μέσα σου έκρυβες κι εμάς μας διαπερνούσε.
Τα τελευταία χρόνια, κόντευες να κλείσεις 20ετία εκτός επίσημης πολιτικής, και πάλι τα αφιέρωσες στη δημιουργία στην πιο καθάρια της μορφή.
Τα αφιέρωσες στη γη και στην καρποφορία της. Στάθηκες κοντά, όσο πιο κοντά γίνεται, στον ίδιο τον κύκλο της ζωής. Δεν ήσουν αναχωρητής, δεν ήσουν αδιάφορος, πάντα σε απασχολούσαν τα κοινά, τόσο στην πόλη μας και στο νησί μας, όσο και ευρύτερα. Διάβαζες πολύ, ενημερωνόσουν, ανησυχούσες, συζητούσες για ώρες με όποιον είχε τη διάθεση να συζητήσει. Ωστόσο, εκεί στο αγαπημένο περιβόλι σου στον Κάμπο, σε κείνον το δικό σου μαγικό τόπο, έζησες τον πλούτο, τη χαρά και τη σοφία που κρύβεται στα απλά αλλά τόσο σημαντικά πράγματα. Κι αυτή τη σοφία συνέχισες απλόχερα να μας τη μεταδίδεις.
Θα καρποφορήσει και φέτος το περιβόλι σου Δήμαρχε, θα ανθίσουν μοσχοβολώντας και θα δώσουν καρπό και πάλι οι μαντερινιές που με στοργή φρόντιζες και αγαπούσες, κι εσύ θα είσαι εκεί, παρών σ’ αυτή τη γη που αγάπησες και σε αγάπησε.
Αγαπημένε μας Δήμαρχε
Ποτέ δεν σου άρεσαν τα πολλά λόγια. Ήσουν πάντοτε άνθρωπος της πράξης, άνθρωπος των έργων. Σα να σε βλέπω μπροστά μου να σηκώνεις το φρύδι και κουνώντας το χέρι να λες «έλα τελείωνε νεαρέ, πολλά είπες».
Γι’ αυτό κλείνω αυτό τον αποχαιρετισμό με τούτο μόνο: είμαι κι είμαστε πραγματικά τυχεροί και περήφανοι που ζήσαμε, δουλέψαμε και μαθητεύσαμε κοντά σου. Να είσαι βέβαιος, δεν θα σε ξεχάσουμε. Μακάρι να αποδειχτούμε αντάξιοι όσων μας δίδαξες.
Θα μας λείπεις Δήμαρχε Γιάννη Μπουμπάρη.
Καλό σου ταξίδι.
Αποχαιρετιστήρια Ομιλία, εκφωνήθηκε κατά την Εξόδιο Ακολουθία στον Ι.Μ. Ναό Χίου στις 28 Ιουλίου 2017
