Με απόφαση της συνόδου των υπ. Άμυνας, πλοία του ΝΑΤΟ έρχονται άμεσα στο Αιγαίο. Παρά τις αρχικές περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του γ.γ. της Συμμαχίας, το ελληνικό υπ. Άμυνας (και όχι μόνο) το λέει καθαρά: τα ΝΑΤΟϊκά πλοία, η Frontex και το ελληνικό ή τουρκικό λιμενικό ανάλογα θα οδηγούν τα φουσκωτά πίσω στην Τουρκία.
Θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά κακόγουστο αστείο, αλλά δεν είναι παρά η πραγματικότητα, η «ψύχραιμη» και απάνθρωπη αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα, όπως αποτυπώνεται στην απόφαση των υπ. Άμυνας του ΝΑΤΟ: οι πρόσφυγες που επιχειρούν να περάσουν από την Τουρκία στην Ελλάδα, με τον μόνο τρόπο που υπάρχει, δηλαδή τον παράνομο, με τα φουσκωτά-πλωτά φέρετρα των διακινητών, θα εντοπίζονται από ΝΑΤΟϊκά σκάφη που ήδη κατευθύνονται προς το Αιγαίο και θα αναγκάζονται να επιστρέψουν στην Τουρκία.
Το λέει καθαρά, μαζί με διαβεβαιώσεις περί πλήρους «διασφάλισης της εθνικής κυριαρχίας», το υπ. Άμυνας μέσω «αρμόδιων πηγών» που επικαλείται το κεντρικό ειδησεογραφικό πρακτορείο της χώρας, το ΑΠΕ. Τέτοιες αρμόδιες πηγές σπάνια διαψεύδονται, αφού αποτελούν το συνήθη τρόπο για την ενημέρωση των δημοσιογράφων από τα υπουργεία.
Η διαδικασία της απώθησης
Αντιγράφουμε τα κύρια σημεία από την είδηση που διένειμε το ΑΠΕ, όπως την αναπαρήγαγε ενδεικτικά η Ναυτεμπορική στις 8 το απόγευμα της Πέμπτης:
«Στη συμφωνία που επετεύχθη στη σύνοδο των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ αναφέρθηκαν πηγές του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, μετά την εσπευσμένη επιστροφή της ελληνικής αποστολής στην Αθήνα (…)
Οι αρμόδιες πηγές διευκρίνισαν ότι η ΝΑΤΟϊκή δύναμη (η Μόνιμη Ναυτική Δύναμη Μεσογείου SNMG 2) θα δρα ανατολικά των ελληνικών νησιών με σκοπό την άμεση επιστροφή στην Τουρκία, όσων προσώπων περνούν και καταφέρουν να βγουν από τα χωρικά ύδατα της Τουρκίας και φθάσουν στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Στην περιοχή αυτή ισχύει η αρχή της εξ ημισείας απόστασης.
Τα ΝΑΤΟϊκά πλοία θα εντοπίζουν το ίχνος (συντεταγμένες του πλοίου των διακινητών) και άμεσα θα ειδοποιούν ή την τουρκική ακτοφυλακή ή την FRONTEX και το σκάφος θα επιστρέφει στην Τουρκία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Σε περίπτωση που περάσει τη μέση γραμμή και έλθει προς Ελλάδα τότε το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή θα επιστρέφει τη βάρκα στο ΝΑΤΟϊκό πλοίο και αυτό στην Τουρκία.(…)
Εν τω μεταξύ, απέπλευσαν από τη Σούδα τα τέσερα πρώτα πλοία της δύναμης για να ξεκινήσουν την επιχείρηση. Από ελληνικής πλευράς θα υποστηρίζουν την επιχείρηση -σταδιακά- 15 – 20 πλοία».
Επιβεβαίωση από τον βρετανό υπουργό Άμυνας
Η συγκεκριμένη δύναμη του ΝΑΤΟ (Standing Maritime Group 2) αποτελείται από τρία πλοία (τη «ναυαρχίδα του γερμανικού στόλου» Bonn, το τουρκικό Μπαρμπαρός και την καναδική φρεγάτα Fredericton) και έχουν διαταχθεί να ξεκινήσουν την αποστολή «χωρίς καθυστέρηση». Σύμφωνα με τον στρατηγό της αεροπορίας των ΗΠΑ, Φίλιπ Μπριντλόβ, που επικαλείται η έγκυρη βρετανική Γκάρντιαν, «τα πλοία αναμένεται να είναι στις θέσεις τους στο Αιγαίο την Παρασκευή, αν και οι λεπτομέρειες του ρόλο τους δεν έχουν ακόμα καθοριστεί».
«Η υπό γερμανική ηγεσία ναυτική περίπολος θα υποστηρίζεται από αεροπλάνα», προσθέτει πάντα ο Γκάρντιαν, «που μπορούν να εποπτεύουν τη ροή των ανθρώπων που επιχειρούν παράνομα περάσματα. Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν συμφωνήσει ότι όποιοι μετανάστες αναχαιτίζονται θα επιστρέφονται πίσω» [στην Τουρκία].
Και η επιβεβαίωση, από τα χείλη του βρετανού υπ. Άμυνας, Μάικλ Φάλον, ακολουθεί στο ίδιο δημοσίευμα: «Δεν θα πηγαίνουν [οι πρόσφυγες] στην Ελλάδα. Ο στόχος είναι να τους πηγαίνουμε πίσω στην Τουρκία. Αυτή είναι η κρίσιμη διαφορά. Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε μια αποστολή με στόχο την επιστροφή μεταναστών. Αυτό δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ πριν. Γι’ αυτό είναι μια πάρα πολύ σημαντική εξέλιξη».
Οι αρχικές διαβεβαιώσεις που διαψεύστηκαν
Ας σημειωθεί πως ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Χενς Στόλτενμπεργκ, είχε αρχικά διαβεβαιώσει πως «δεν θα σταματάμε τις βάρκες των προσφύγων, ούτε θα κάνουμε απωθήσεις» (pushbacks), προσθέτοντας ωστόσο πως «ο στόχος είναι να συμμετάσχουμε στις διεθνείς προσπάθειες να σταματήσουμε την παράνομη διακίνηση και την παράνομη μετανάστευση στο Αιγαίο». Βεβαίως, από τη στιγμή που οι εκκλήσεις δεκάδων διεθνών οργανισμών για τη χάραξη ασφαλούς, νόμιμης προσφυγικής διόδου δεν βρήκαν καμιά ανταπόκριση, με αποτέλεσμα τον θάνατο εκατοντάδων παιδιών, γυναικών και ανδρών στο Αιγαίο, ο μόνος δρόμος που έχουν για να ξεφύγουν από τον πόλεμο ή τη φτώχεια οι πρόσφυγες είναι η «παράνομη» μετανάστευση, που τους οδηγεί στην αγκαλιά των αδίστακτων διακινητών και, ενίοτε, στον πάτο του Αιγαίου.
Άφιξη προσφύγων στην Αγ. Ερμιόνη της Χίου, 9/2/2016. Τέτοια φουσκωτά, με μωρά στην πλώρη, θα «αναχαιτίζονται».
Διεθνής Αμνηστία: Σοβαρή παραβίαση του δικαιώματος στο άσυλο και του διεθνούς δικαίου
Από τις πρώτες αντιδράσεις, αυτή της Διεθνούς Αμνηστίας, που ζητά τα συνδράμουν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο και να μην επιστρέφονται, παράνομα, πρόσφυγες πίσω στην Τουρκία. «Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ να γίνουν ένα ακόμη εμπόδιο μεταξύ των προσφύγων και της διεθνούς προστασίας που δικαιούνται νομίμως», δήλωσε η επικεφαλής του γραφείου της Διεθνούς Αμνηστίας για τα Ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, Ιβέρνα Μακγκόουαν και υπογράμμισε ότι ενδεχόμενη «αναχαίτιση» προσφύγων που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη και η επιστροφή τους στην Τουρκία θα ήταν «μια σοβαρή καταπάτηση του δικαιώματός τους να ζητήσουν άσυλο και παραβίαση του διεθνούς δικαίου».
Και τώρα;
Το τραγικό ανέκδοτο της υπόθεσης είναι οι πανηγυρισμοί του έλληνα υπ. Άμυνας, Π. Καμμένου, πως έτσι «σταματάει η παράνομη μετανάστευση». Η ΝΑΤΟϊκή αποστολή το μόνο σίγουρο είναι πως, πέρα από μια πρόσκαιρη ύφεση, θα οδηγήσει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες σε πιο ακριβούς, επικίνδυνους και φονικούς δρόμους, όπως η ιστορία το έχει πολλαπλά αποδείξει. Το ερώτημα, τώρα που τα σύνορα κλείνουν, είναι ποια μπορεί να είναι η απάντηση όσων νιώθουν αλληλέγγυοι στους δραπέτες του πολέμου και της φτώχειας, όσο μικρή κι αν είναι. Όπως έγραφε πριν από λίγες μόλις μέρες ένας εθελοντής, «πρέπει να προετοιμαστούμε για μια Ευρώπη που θα προσπαθήσει, ασυντόνιστα και παραπατώντας, αλλά με την αποφασιστικότητα ενός τρελού μέθυσου, να κλειδώσει τους πρόσφυγες απέξω και να τους αποτρέψει να έρχονται».