Το 19ο μέρος του αφιερώματος του Βασίλη Αγιαννίδη στον Κάμπο της Χίου με τα σπίτια της οικογένειας Νεγρεπόντη
Διαβάστε εδώ το εισαγωγικό σημείωμα του αφιερώματος
Καθ’ όλη τη διάρκεια του 14ου αιώνα μέλη της οικογενείας Νεγρεπόντη βρίσκονται σε διάφορες Ενετικές κτήσεις στον Ελλαδικό χώρο και διατηρούν φεουδαρχικές ιδιοκτησίες στην Εύβοια.
Στη Χίο εγκαθίστανται τον 16ο αιώνα μέλη των δύο κλάδων της οικογενείας, Παχυά και Πάσκαρη¹.
Μεταναστεύουν, κυρίως μετά την Σφαγή του 1822, στην Κωνσταντινούπολη, στην Σύρο, στην Αγγλία, στην Αίγυπτο, στην Αυστρία, στην Γαλλία, στην Μολδοβλαχία και στην Ρωσία.
Εξελίσσονται σε ιδιαίτερα δραστήριους εμπόρους, τραπεζίτες και πλοιοκτήτες και εκλέγονται στην Δημογεροντία της Χίου. Συνάπτουν οικογενειακούς δεσμούς με τις μεγαλύτερες οικογένειες του νησιού, όπως με τους Μαυροκορδάτους, τους Ροδοκανάκη, τους Σκυλίτση, τους Πετροκοκκίνους και τους Ράλλη, αλλά και με ισχυρές οικογένειες της Ελλάδος και της Ευρώπης, όπως με τους Βαλιάνους, τους Ζαρίφη, τους Ζάννα, τους πρίγκιπες de Bidache, Handjery και Stirbey.
Ανάμεσα στους επιφανείς γόνους των Νεγρεπόντη ο Ιάκωβος Π. Νεγρεπόντης νυμφεύτηκε το 1815 την κόρη του Διδασκάλου του Γένους Κωνσταντίνου Βαρδαλάχου, ο Αμβρόσιος Ν. Νεγρεπόντης σφαγιάστηκε το 1822, η Λουκία Π. Νεγρεπόντη (1831-1875) ήταν η μητέρα του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, ο Στρατηγός Ιάκωβος Π. Νεγρεπόντης (1864-1938) διατέλεσε Αρχηγός του Στρατιωτικού Οίκου του Βασιλέως Γεωργίου Β’, ο Μιχαήλ Ι. Νεγρεπόντης (1872-1914) νυμφεύτηκε την εγγονή του Βίκτωρος Ουγκώ, Leopoldine-Jeanne, ο Μιλτιάδης Ν. Νεγρεπόντης χρημάτισε Υπουργός Οικονομικών (1916-1920), ο λοχαγός του Βρετανικού Στρατού Jack Ι. Νεγρεπόντης σκοτώθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ελένη Μ. Νεγρεπόντη υπήρξε σύζυγος του ποιητή και λογοτέχνη Κώστα Ουράνη. Από τους εκπροσώπους της νεότερης γενιάς είναι παγκοσμίως γνωστός ο Nicholas Negroponte, καθηγητής και Διευθυντής του Media Lab στο M.I.T.
Εννέα μέλη της οικογενείας τιμήθηκαν με μετάλλια διαφόρων τάξεων του Τάγματος του Σωτήρος, ανακηρύχτηκαν σε Μεγάλους Ευεργέτες των Σχολείων της Χίου, σε Ευεργέτες του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως, της Εκπαιδευτικής Φιλανθρωπικής Αδελφότητας Κωνσταντινουπόλεως, σε Δωρητές της Μεγάλης του Γένους Σχολής, του Ιωακειμειίου Παρθεναγωγείου Κωνσταντινουπόλεως, του Πτωχοκομείου Ερμουπόλεως, της Σχολής Απόρων Παίδων Σύρου, του Ορφανοτροφείου Χατζηκώστα, των Φιλανθρωπικών Καταστημάτων Χίου.
Εκτός από την Χώρα και τον Κάμπο η οικογένεια διατηρούσε ιδιοκτησίες στο Χαλκειός με ναό αφιερωμένο στον Άγιο Αντώνιο και στην Κρύα Βρύση των Σκλαβιών.
Ταφικά μνημεία της οικογενείας βρίσκονται στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, στην Παναγία Αγιοδεχτεινή του Κάμπου, στο κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου στην Σύρο, στο κοιμητήριο του Σισλι στην Κωνσταντινούπολη, στον Άγιο Ιωάννη του Γαλατά και στο Ελληνικό κοιμητήριο της Αλεξανδρείας.
Ενδεικτική βιβλιογραφία: Philip Argenti, Libro d’Oro de la Noblesse de Chio, 1-2, London 1955, Γεωργίου Ζολώτα, Η Ιστορία της Χίου, 1 Β, Αθήνα 1923, περιοδικό Πελινναίο, 38, Καλοκαίρι 2006.
1. Κάμπος. Αναφέρεται στις σελίδες 279 και 287 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 88 στο τοπογραφικό του Smith και νούμερο 220 στο τοπογραφικό του Ζολώτα. Αρχικά ανήκε στην οικογένεια Μαυροκορδάτου-Τσίλα, μετά στην οικογένεια Αυγερινού, ενσωματώθηκε στο περιβόλι της οικογενείας Νεγρεπόντη, περιήλθε στον Μικέ Σέρμπο ο οποίος το κληροδότησε στην κόρη του Μιμίνα, σύζυγο Κωνσταντίνου Αναστασάκη.
2. Κάμπος. Αναφέρεται στις σελίδες 287 και 316 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 87 στο τοπογραφικό του Smith, νούμερο 66 στο τοπογραφικό του Ζολώτα και νούμερο 50 στο φύλλο Ε΄ στον χάρτη του Μαστοράκη. Αρχικά ιδιοκτησία Βλαστού, κατόπιν Μαχμούτ εφέντη, μετά Νεγρεπόντη, έπειτα Σέρμπου και αργότερα Χαλκούση.
3. Κάμπος. Αναφέρεται στις σελίδες 223 και 294 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 71 στο τοπογραφικό του Smith και νούμερο 340 στο τοπογραφικό του Ζολώτα. Αρχικά ιδιοκτησία Σκυλίτση, κατόπιν Νεγρεπόντη και μετά Στακιά.
4. Σιερό. Το περιβόλι «της Ρεγγίνας». Αναφέρεται στη σελίδα 292 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 165 στο τοπογραφικό του Smith, νούμερο 295 στο τοπογραφικό του Ζολώτα και νούμερο 13 στο φύλλο Γ΄ στον χάρτη του Μαστοράκη. Αρχικά ιδιοκτησία Νεγρεπόντη, κατόπιν Κοκκάλη και έπειτα Παϊδούση.
5. Σιερό. Αναφέρεται στη σελίδα 292 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 168 στο τοπογραφικό του Smith και νούμερο 11 στο φύλλο Γ΄ στον χάρτη του Μαστοράκη. Αρχικά ιδιοκτησία Νεγρεπόντη και κατόπιν Πατελίδα.
6. Σπηλάδια. Το «Παχυάδικο». Αναφέρεται στις σελίδες 290 και 387 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 139 στο τοπογραφικό του Smith, νούμερο 266 στο τοπογραφικό του Ζολώτα και νούμερο 24 στο φύλλο Δ΄ στον χάρτη του Μαστοράκη. Αρχικά ιδιοκτησία Μαξίμου, κατόπιν Νεγρεπόντη και έπειτα Στάγκαλα.
7. Φραγκοβούνι. Αναφέρεται στις σελίδες 242 και 292 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 244 στο τοπογραφικό του Ζολώτα. Αρχικά ιδιοκτησία Ράλλη, κατόπιν Νεγρεπόντη, έπειτα Πατούνα και μετά Φουρτούνα.
Ο Ζολώτας (τόμος 1 Β, σελ.600) αναφέρει και μία ιδιοκτησία των Νεγρεπόντη στη Σωριώτισσα η οποία δεν εντοπίστηκε.
¹ Πάσκαρη κατά τον Περρή και Πασκαρή κατά τον Ζολώτα.
