Το 2ο μέρος του αφιερώματος του Βασίλη Αγιαννίδη στον Κάμπο της Χίου με τα σπίτια της οικογένειας των Αργεντών
Διαβάστε εδώ το εισαγωγικό σημείωμα του αφιερώματος
Στη Χίο το όνομα Αργέντης είναι συνώνυμο της αριστοκρατικής καταγωγής και της Ευγένειας με την παλαιά έννοια του όρου. Οι Αργέντες κατάγονται από τη Λιγουρία. Συμμετείχαν στην πρώτη Σταυροφορία (1096-1099) κατά την διάρκεια της οποίας εγκαταστάθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Στη Χίο μετοίκησαν μετά από έναν αιώνα περίπου. Εμφανίζονται σε γραπτές πηγές από το 1205 και η γενεαλογία της οικογένειας ξεκινά γύρω στο 1450. Εκτός από το πλήθος δωρεών που έκαναν στη Χίο, σε διάφορες πόλεις της χώρας και στις Ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού, συμμετείχαν στους Αγώνες του Έθνους με εξαιρετική γενναιότητα και θάρρος. Ο Άγιος Ανδρέας Αργέντης μαρτύρησε στην Κωνσταντινούπολη το 1464, ο Ευστράτιος Ι. Αργέντης (1767-1798) δολοφονήθηκε μαζί με το Ρήγα Φεραίο στο Βελιγράδι, ο Ιωάννης Ι. Αργέντης (1770-1821) απαγχονίστηκε μαζί με τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε’, ο Λεωνίδας (1743-1822) και ο Νικόλαος (1755-1822) Π. Αργέντη κρεμάστηκαν στη Χίο την εποχή της Σφαγής, ενώ οι Λεωνίδας και Φίλιππος Π. Αργέντη πολέμησαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπέρ της Ελλάδος. Όλα τα μέλη της οικογενείας υπήρξαν μαικήνες των Τεχνών όμως ξεχωριστή θέση κατέχει ο Φίλιππος Π. Αργέντης ο οποίος χάρη στο συγγραφικό και εκδοτικό έργο του, τις χορηγίες και τις συλλογές του, συνέβαλλε όσο λίγοι στη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού.
Οι Αργέντες χωρίζονται στους κλάδους των Γεντίλη, Νομικού, Πλατύδη, Χατζή-Λεωνίδη και Χόχλακα. Συγγένεψαν με τους Ιουστινιάνες και τις μεγαλύτερες οικογένειες της Χίου. Εγκαταστάθηκαν για χάρη των εμπορικών δραστηριοτήτων τους στη Σμύρνη και στο Άμστερνταμ πριν το 1822 ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα βρίσκονται στην Αθήνα, στην Αλεξάνδρεια, στη Βιέννη, στην Κωνσταντινούπολη, στο Λιβόρνο, στο Λονδίνο, στη Μασσαλία, στη Νέα Υόρκη, στο Παρίσι και στη Σύρο. Σήμερα ζουν στην Αγγλία, στην Ιταλία και στις Η.Π.Α.
Συγκαταλέγονται ανάμεσα στους Μεγάλους Ευεργέτες, στους Ευεργέτες και στους Δωρητές του Νοσοκομείου Χίου, των Σχολείων της Χίου, του Λωβοκομείου Χίου και άλλων φιλανθρωπικών καταστημάτων.
Ο Νικόλαος Ι. Αργέντης (1771-1839) τιμήθηκε με το Αριστείο του Αγώνος, οκτώ μέλη της οικογένειας με μετάλλια διαφόρων τάξεων του Τάγματος του Σωτήρος, τρία με μετάλλια του Παναγίου Τάφου και δύο με μετάλλια της Ακαδημίας Αθηνών. Ως κάτοικοι εξωτερικού πολλοί Αργέντες βραβεύτηκαν για την ανθρωπιστική δράση τους με μετάλλια διαφόρων χωρών.
Εκτός από τα σπίτια στην Χώρα του νησιού, τα κτήματα στον Κάμπο και σε διάφορα χωριά της Χίου, οι Αργέντες υπήρξαν ιδιοκτήτες του ναού του Αγίου Ανδρέα στο Ριζάρι, της μονής του Αγίου Ιωάννη στον Καταρράκτη και του μετοχίου του Αγίου Γεωργίου στη Ζαρτουλίδα.
Ενδεικτική βιβλιογραφία: Φ.Π.Αργέντη, Ιστορία του Χιακού Οίκου Αργέντη, Αθήνα, 1922, Philip Argenti, Libro d’Oro de la Noblesse de Chio, 1-2, London 1955, περιοδικό Πελινναίο, 33, Άνοιξη 2005.
Τα περιβόλια των Αργέντων στον Κάμπο
1. Το Αργέντικο. Περιοχή Γκιάζου. Αναφέρεται στις σελίδες 355 έως 362 στον Κάμπο του Περρή, νούμερα 12 και 16 στο τοπογραφικό του Smith, νούμερο 159 στο τοπογραφικό του Ζολώτα, νούμερα 33 και 48 στο φύλλο Η΄ στο χάρτη του Μαστοράκη. Πωλήθηκε στις αρχές του 21ου αιώνα στην οικογένεια Κτιστάκη αφού παρέμεινε στην ιδιοκτησία της οικογενείας Αργέντη για έξι αιώνες περίπου.
2. Το περιβόλι με αριθμό 11 στο τοπογραφικό του Smith. Περιοχή Καρδαμάδας. Σύμφωνα με μαρτυρία της νυν ιδιοκτήτριας, κυρίας Σκάμπουλου-Καστερνούδη, το περιβόλι περιήλθε από την οικογένεια Κορωνάκη στην οικογένεια Σκάμπουλου, όπως και το διπλανό, προς Νότο, το οποίο ανήκε παλαιότερα στους Αγέλαστους (σελ. 299 στον Περρή, νούμερο 10 στον Smith, νούμερο 158 στο τοπογραφικό στον Ζολώτα, νούμερο 12 στο φύλλο Θ΄ στον Μαστοράκη).
3. Το περιβόλι με αριθμό 3 στο τοπογραφικό του Smith, κατόπιν ιδιοκτησία Πατελίδα. Πιθανόν νούμερο 156 στο τοπογραφικό του Ζολώτα όπου αναφέρεται ως ιδιοκτησία Πατεράκη, μετά Βαρυγόζη και έπειτα Παντελίδου. Περιοχή Γκιάζου.
4. Το περιβόλι με αριθμό 13 στο τοπογραφικό του Smith. Περιοχή Γκιάζου. Αναφέρεται στις σελίδες 355 και 364 στον Κάμπο του Περρή. Κατόπιν ιδιοκτησία Γ. Κόβα και Αλ. Σαμακουρή.
5. Το Αργέντικο περιβόλι του κλάδου Χόχλακα. Περιοχή Γκιάζου. Αναφέρεται στις σελίδες 355 και 364 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 18 στο τοπογραφικό του Smith, νούμερο 9 στο τοπογραφικό του Ζολώτα. Κατόπιν ιδιοκτησία Λαγώνικου.
6. Το περιβόλι των Στρατή και Ζωρζή Αργέντη. Περιοχή Φασολά. Αναφέρεται στις σελίδες 355 και 364 στον Κάμπο του Περρή, νούμερο 84 στο τοπογραφικό του Smith, νούμερο 206 στο τοπογραφικό του Ζολώτα. Ενσωματώθηκε στο περιβόλι Ράλλη και περιήλθε αργότερα στις οικογένειες Κλούβα και Καββάδα.
7. Το περιβόλι με αριθμό 155 στο τοπογραφικό του Smith, νούμερο 122 στο τοπογραφικό του Ζολώτα, νούμερο 15 στο φύλλο Δ΄ στο χάρτη του Μαστοράκη. Περιοχή Καλαμπάκας. Κατόπιν ιδιοκτησία της οικογενείας Σταυρινάκη και έπειτα Αναστασακη. Η αυλόπορτα κατεδαφίστηκε το 2011.
Συζήτηση2 Σχόλια
Ωραία και καλά όλα αυτά… Αλλά μιας και μου δόθηκε η ευκαιρία θα το πω εδώ….Το ότι φέτος δεν άναψε το δεντρο ήταν μια μεγάλη απογοήτευσει για πολλά παιδάκια.
δεν θέλω να αναλύσω το θέμα παραπάνω αλλά ηταν μια ιστορία που πιστευω οτι εαν χαθει και αυτό θα ίναι μια μεγάλη ηττα για το νησι μας.
Δεν ξέρω εαν η λόγοι είναι οικονομική που το σέβομαι απόλυτα, αλλα μπορούσανε να κόψουνε πχ λεω τωρα τα κεράσματα στους επισήμους στην μεγάλη αίθουσα, αλλα την χαρα στα παιδάκια δεν την κόβεις….
Βασίλη,εξαιρετικό,όπως πάντα!Μάθε μας την ιστορία μας!