Η κατεδάφιση του Κάτω Γεφυριού του Παρθένη

του Βασίλη Αγιαννίδη

Λίγα μέρη περιγράφηκαν και αποτυπώθηκαν από επιστήμονες και περιηγητές και ακόμα λιγότερα προστατεύονται από τόσα διατάγματα, νόμους και υπηρεσίες όσο ο Κάμπος της Χίου. Επίσης, λίγα μέρη υποβαθμίστηκαν και συνεχίζουν να καταστρέφονται είτε από ιδιώτες είτε από την τοπική αυτοδιοίκηση όσο ο Κάμπος.

Τα τελευταία δέκα χρόνια, νομότυπα:

• Aποψιλώθηκε το περιβόλι του Αγίου Λουκά και κατεδαφίστηκε ο περιβολότοιχός του.
• Αποψιλώθηκε το περιβόλι και κατεδαφίστηκε η στέρνα και τα παράσπιτα στον πύργο του Μουφτή.
• Οικοδομήθηκαν κατοικίες στο χέρσο πλέον χωράφι του Κονίδικου, το οποίο παρουσιαζόταν για χρόνια ως ιδιοκτησία του Δήμου Χίου.
• Κατεδαφίστηκε ο πύργος Ανδρεάδη.
• Λεηλατήθηκε ο πύργος Καλουτά, ιδιοκτησίας Σκυλιτσείου Νοσοκομείου Χίου.
• Καταστράφηκαν οι οροφογραφίες και τα διακοσμητικά στοιχεία στους εσωτερικούς χώρους του Ευαγγελινούδικου, του Μηλιάδικου και του Σουρέδικου.
• Κατεδαφίστηκαν τρεις αυλόπορτες σε περιβόλια ιδιοκτησίας των Αργέντη και των Δαμαλά παλαιότερα.

Βέβαια τίποτα δεν συγκρίνεται με τις καταστροφές που προκάλεσε στον ιστορικό οικισμό η τοπική αυτοδιοίκηση. Κόπηκε δέντρο και ρίχτηκε πάνω στην πέτρινη σκάλα του Βιτιάδικου, ιδιοκτησίας Σκυλιτσείου Νοσοκομείου Χίου, με αποτέλεσμα να την καταστρέψει. Κατεδαφίστηκε η ανατολική αυλόπορτα του Βιτιάδικου. Ένα τμήμα δρομίσκου μπροστά από τα περιβόλια Καράβικο και Ρίζικο πλακοστρώθηκε με ακατέργαστες πέτρες, παρά το γεγονός, πως όπου σώζεται πλακόστρωση σε δρόμο του Κάμπου, όπως στον Άγιο Τρύφωνα, οι πέτρες είναι κατεργασμένες. Κατεδαφίστηκε τμήμα του πύργου «της Σκυλίτσαινας της Μαύρης», ιδιοκτησίας Σκυλιτσείου Νοσοκομείου και χρονολογημένου, από την αρχιτέκτονα Μαρία Ξύδα, στον 15ο αιώνα. Ακολούθησε λεηλασία των αρχιτεκτονικών μελών του κτηρίου.

Μην μπορώντας να περιμένει ο τότε δήμαρχος τις απαραίτητες άδειες για την επέκταση του αεροδρομίου προς Νότο, με τσάπες, σταλίκια και σύρματα περιέφραξε έναν ελαιώνα. Στο άμεσο μέλλον προγραμματίζεται, στο πλαίσιο και πάλι της επέκτασης του αεροδρομίου προς την πόλη, το μπάζωμα έντεκα πηγαδιών και η κατεδάφιση δεκαπέντε κτηρίων. Ανάμεσα τους συγκαταλέγονται οι οικίες Καρδασιλάρη και Κιτριλάκη του 19ου αιώνα, Κακαρούκα του 1880, Οικονομίδη με δύο οικοδομικές φάσεις, πριν και μετά το σεισμό του 1881, και η οικία Κωστάλλα, χαρακτηριστική του ύφους του χιώτη μηχανικού του Μεσοπολέμου.

Σε ένα άλλο μέτωπο, κατά την κατασκευή του δυτικού τμήματος του περιφερειακού δρόμου της πόλης, αποψιλώθηκαν μερικά από τα ωραιότερα περιβόλια δίπλα στον χείμαρρο, κατεδαφίστηκαν περιβολότοιχοι, τμήμα του πύργου Ξενάκη και καταχώθηκε ο μεσαιωνικός πλινθοπερίκλειστος τοίχος του ισογείου της οικίας Ζέκου.

Και η καταστροφή έχει συνέχεια. Βάσει της ίδιας μελέτης, η οποία εκπονήθηκε και εγκρίθηκε προ δεκαπενταετίας, αλλά δυστυχώς εφαρμόζεται σήμερα, κατεδαφίζονται ήδη εκατοντάδες μέτρα περιβολότοιχων και αποψιλώνονται κάποια από τα πιο παλιά περιβόλια, για την ολοκλήρωση του περιφερειακού δρόμου, νότια της πόλης. Ο δρόμος καταλήγει στο λιθόκτιστο Κάτω Γεφύρι του Παρθένη, το οποίο, όπως πρόσφατα πληροφορηθήκαμε, θα κατεδαφιστεί. Έτσι, μια ειδυλλιακή περιοχή της Χίου που προστατεύεται σαν ιστορικός οικισμός, έχει υψηλή φορολογία και η οποία για κάποιες άλλες χώρες θα ήταν θησαυρός για τον αρχιτεκτονικό πλούτο, τα νερά και τη βλάστηση της, θα καταλήξει σε μια υποβαθμισμένη γειτονιά με φτηνοκατασκευές δίπλα σε έναν αυτοκινητόδρομο.