Οι αλλαγές στη χρήση της πλατείας του Κάστρου της Χίου κατά τον 20ο αιώνα
8 φωτογραφίες από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι και σήμερα, που αποτυπώνουν τη ζωή στην πλατεία Φρουρίου παρουσιάζει η Εθελοντική Ομάδα Δράσης «Το Κάστρο της Χίου – Ένας άγνωστος παράδεισος» για να περιγράψει τις αλλαγές στη χρήση της πλατείας του Κάστρου και να σημειώσει ότι η πλατεία σήμερα κινδυνεύει να χάσει την ταυτότητα της από το ρεύμα εμπορευματοποίησης της εποχής. Αναλυτικότερα:
Η σημερινή πλατεία του Κάστρου της Χίου φαίνεται να είναι τμήμα της πλατείας όπου υπήρχε στον ευρύτερο αυτό χώρο επί Γενουατών. Η κύρια είσοδος της πλατείας ήταν η Θαλασσινή Πύλη όπου συναθροίζονταν οι έμποροι για να πουλήσουν τα εμπορεύματα τους.
Επί Τουρκοκρατίας, η Θαλασσινή Πύλη σφραγίστηκε και η είσοδος στην πλατεία γινόταν από την Πόρτα Μαγγιόρε. Ο Ad. Testevuide, στα τέλη του 19ου αιώνα περιγράφει ότι στην πλατεία υπήρχε βρύση κυκλική και σκεπασμένη με κρουνό νερού και γούρνες.
Ο 20ος αιώνας βρίσκει την πλατεία ως το κέντρο αναφοράς του Κάστρου από τους Έλληνες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν εκεί μετά την μικρασιατική καταστροφή. Η κυκλική βρύση παραμένει και αριστερά υπήρχαν τα καφενεία κάτω από τη σκιά μεγάλων δέντρων, καθώς και διάφορα παραπήγματα και καταστήματα μικρών παντοπωλών.
Το νεκροταφείο επιφανών οθωμανών παρέμεινε στη θέση του (ανάμεσα τους και ο τάφος του Καρά Αλή), το κυπαρίσσι όμως που το πλαισίωνε αντικαταστάθηκε αργότερα από ένα φοινικόδεντρο.
Στις επόμενες δεκαετίες, στην πλατεία άνοιξε και ξενοδοχείο, το γνωστό «Απόλλων», της οικογένειας Μωραίτη.
Η βρύση, αν και σημείο αναφοράς των κατοίκων, κατεδαφίστηκε μέσα σε μία νύκτα κατά τις αρχές του 2ου μισού του 20ου αιώνα. Σιγά σιγά αλλάζει και το πεδίο των δραστηριοτήτων στην πλατεία, ενώ ταυτόχρονα στη θέση των μικρών καταστημάτων και καφενείων άνοιξαν καταστήματα άλλων επαγγελμάτων π.χ. συνεργεία αυτοκινήτων. Πολλά από τα δέντρα ήταν πια περιττά και κόπηκαν. Η πλατεία ονομάζεται Κένεντυ (από τον αμερικανό πρόεδρο).
Τίποτα πια δεν θύμιζε την άλλοτε πλατεία του Κάστρου που ασφυκτιούσε από ζωή.
Τα κτίρια αλλάζουν χρήση και κάποια από αυτά εγκαταλείπονται και ερημώνουν.
Τα τελευταία χρόνια όμως άλλαξε πάλι η όψη της πλατείας μιας και εξωραίστηκε από την αρχαιολογία, άλλαξε ονομασία (από Πλατεία Κέννεντυ σε Πλατεία Φρουρίου), τα μαγαζιά/συνεργεία έκλεισαν και στη θέση τους άνοιξαν χώροι κοινωνικής αναψυχής, όπως καφενεία και ταβερνεία. Επιπλέον το πρώην Ξενοδοχείο Απόλλων αποτελεί γραφεία συλλόγων (ανάμεσα τους και της εθελοντικής μας ομάδας). Η πλατεία γέμισε ξανά με κόσμο, και απόκτησε πάλι ένα ρόλο λιγότερο εμπορικό μεν, περισσότερο κοινωνικοπολιτιστικό δε.
Στη σημερινή της όψη η πλατεία αντιπροσωπεύει το χώρο όπου ικανοποιούνται βασικές ανθρώπινες ανάγκες για κοινωνικοποίηση, προαγωγή της καθημερινής επίγνωσης των πραγμάτων και αναψυχή, ενώ ταυτόχρονα συντηρεί και την οικονομική της πτυχή, μιας και εκεί ικανοποιούνται επίσης και οι οικονομικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων που στεγάζουν τους χώρους τους πέριξ της. Ευχή μας είναι η πλατεία να μη χάσει εκ νέου την ταυτότητα της από το ρεύμα εμπορευματοποίησης της εποχής μας.
