γράφει ο Κώστας Ζαφείρης
Στην Πομπηία μου έλαχε η τύχη και πήγα το 1996. Σε ταξίδι με αυτοκίνητο στην Κάτω Ιταλία. Φτάσαμε αργά το μεσημέρι με τον Τάκη και τη Γιώτα, ευτυχώς δεν είχε μεγάλη ουρά και μπήκαμε σ’ αυτή την σπάνια αλλά και ιστορική πόλη-νεκρόπολη της Μεσογείου. Φυσικά και ξέραμε μέσες άκρες την ιστορία της, και το βιβλίο γνωρίζαμε και την ταινία «Οι τελευταίες μέρες της Πομπηίας» είχαμε δει. Περιηγηθήκαμε στα σχεδόν ζωντανά ερείπια, χαρούμενα κουβεντιάζοντας και βγάζοντας φωτογραφίες. Μέχρι που φτάσαμε στον Κήπο των Φυγάδων, έτσι λέγεται.
Εκεί, σε ένα κηπάρι, μόλις έξω από τα τείχη της πόλεως βρήκαν καταφύγιο τα μέλη μιας πανικόβλητης οικογένειας από την έκρηξη του Βεζούβιου. Κι εκεί τους βρήκαν τα φαρμακερά αέρια της έκρηξης, οι καπνοί κι η φονική λάβα. Άλλοι λένε ότι είχαν πέσει για ύπνο αγκαλιασμένοι νομίζοντας, ότι αφού έχουν βγει από την πόλη δεν θα τους αγγίξει η οργή των Θεών. Άλλοι πάλι λένε ότι τους αιφνιδίασε, η απότομη έκλυση αερίων και λάβας και τους έπιασε στον τόπο. Το μωρό κοιμάται, η γυναίκα επίσης, ο άνδρας σαν κάτι να έχει καταλάβει πασχίζει να σηκωθεί. Ήταν δούλοι, ήταν ελεύθεροι, ήταν πλούσιου, ήταν φτωχοί, ποιος ξέρει ; Εμείς όντως εκεί σχεδόν κλάψαμε. Πάνω από τα απανθρακωμένα και λιθοποιημένα κουφάρια συνανθρώπων, παιδιών, κι ας είχαν περάσει κοντά δυο χιλιάδες συμβατικά χρόνια.
Μαθαίνω για τους αδικοχαμένους που αγκαλιά βρέθηκαν στο Μάτι της Αττικής, όταν η καταστροφική πυρκαγιά, η φλεγόμενη ανάσα ενός παλαβού ανέμου και τα δολοφονικά κάγκελα στην ακτή τους στέρησαν τη σωτηρία. Ήταν δούλοι, ήταν ελεύθεροι, ήταν πλούσιου, ήταν φτωχοί, ποιος ξέρει; Αγκαλιά τους βρήκαν, μια σύγχρονη τραγωδία, τόσο ίδια και τόσο αλλιώτικη. Οι αγκαλιασμένοι της Πομπηίας κι οι αγκαλιασμένοι της Αττικής, απόψε με στοιχειώνουν.
