Αν ρωτούσαμε ποιο είναι το σημαντικότερο γεγονός του 2013, η επικρατέστερη απάντηση πιθανότατα θα ήταν το «μαύρο» στην ΕΡΤ ή η φυλάκιση ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής. Δεν θέλαμε κάτι τέτοιο. Θέλαμε να εστιάσουμε σε γεγονότα σημαντικά μεν, που όμως στο τέλος του έτος οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ξεχάσει. Γι’ αυτό ζητήσαμε από 7 συνεργάτες της «Α» να μας θυμίσουν με δυο λόγια κάτι που συνέβη μέσα στην τρέχουσα χρονιά και θεωρούν σημαντικό. Κάτι που αξίζει να θυμηθούμε ξανά λίγο πριν το 2013 μας αφήσει και μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Δημήτρης Τσούχλης: Η άρση της αναγκαστικότητας του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Σάμου
Η χρονιά που φεύγει έφερε μια αλλαγή την οποία θα τη βρούμε μπροστά μας στα επόμενα χρόνια. Αναφέρομαι στην άρση της αναγκαστικότητας του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Σάμου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μας αφορά και τοπικά διότι και η ΕΜΧ ανήκει σε αυτή την κατηγορία συνεταιρισμών. Η αναγκαστικότητα ήταν αναγκαία προϋπόθεση στο τέλος της δεκαετίας του ‘30 για να στηθεί επιτυχώς η συνεργατική διαχείριση της μαστίχας απέναντι στα ισχυρά δίκτυα ελέγχου της παραγωγής από τους εμπόρους, αλλά και στην εξασφάλιση από τους παραγωγούς των αγορών της μαστίχας. Για όσα έρχονται, στο θέμα αυτό, ας κρατήσουμε μόνο ότι η αναγκαστικότητα έχει διπλή όψη: δεσμεύει τον παραγωγό ως προς την παράδοση αλλά και την Ένωση ως προς την παραλαβή. Αυτή η σύμβαση διαχρονικά ωφέλησε κατά κύριο λόγο τον μικροπαραγωγό και διασφάλισε την καθολική καλλιέργεια της μαστίχας. Σε εμάς πέφτει ο κλήρος από τις επιλογές και την κρίση μας για τη συνέχιση της.
Βασίλης Αγιαννίδης: Η σημαντική επιτυχία του Φιλοζωικού Συλλόγου
Για πρώτη φορά από το 1996 που ιδρύθηκε ο Φιλοζωικός Σύλλογος Χίου και μετά από πιέσεις δεκαεπτά χρόνων η τοπική αυτοδιοίκηση ανέλαβε (όπως προβλέπει ο Νόμος) τις υποχρεώσεις της απέναντι στα ζώα που εγκαταλείπονται στο νησί. Με τις ενέργειες του Αντιδημάρχου Περιβάλλοντος Παντελή Στεφάνου υπογράφτηκε σύμβαση με τον κύριο Πέτρο Κλήμη ο οποίος ανέλαβε επιτυχώς την περισυλλογή και τη φιλοξενία των εγκαταλειμμένων σκύλων. Επιπροσθέτως ο δήμος Χίου ανέλαβε όλα τα έξοδα εμβολιασμών και στειρώσεων στην κτηνίατρο Αμαλία Μήτσουρα. Τα μέλη του Συλλόγου ασχολήθηκαν με την προώθηση των ζώων προς υιοθεσία με αποτέλεσμα περισσότερα από εκατό σκυλιά να βρουν ανάδοχες οικογένειες μέσα στο 2013. Σε μικρότερη κλίμακα, εξοφλώντας τους κτηνιάτρους Βουγαζιανό, Καρατζάνο και Παπαβασιλείου, το πρόγραμμα εφαρμόζεται εδώ και δύο χρόνια όμως φέτος η βοήθεια του κυρίου Κλήμη υπήρξε ανεκτίμητη. Η ανάληψη των ευθυνών της πολιτείας απέναντι στα ζώα και η συνεχώς αυξανόμενη ευαισθητοποίηση του κόσμου σε θέματα ζωοφιλίας υπήρξαν τα πιο ευχάριστα γεγονότα τη χρονιά που πέρασε και ελπίζω πως θα συνεχιστούν.
Βαγγέλης Χαρίτος: Η Βυζαντινή Θεσσαλονίκη
Κατά τη διάρκεια των εργασιών κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης, στο σταθμό Βενιζέλου, εντοπίστηκε τον Ιανουάριο του 2013 η αγορά, δηλαδή το κέντρο της Βυζαντινής πόλης: Η διασταύρωση της λιθόστρωτης Μέσης οδού-του κεντρικού άξονα- με τη βυζαντινή οδό που ακολουθεί τη χάραξη της οδού Βενιζέλου, εντυπωσιακά δημόσια κτίρια, άφθονα και σημαντικότατα κινητά ευρήματα. Η σημασία της ανακάλυψης είναι μεγάλη για δύο κυρίως λόγους: Αφενός η σπανιότητα εντοπισμού καταλοίπων βυζαντινών πόλεων σε καλή κατάσταση και αφετέρου η καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους της βυζαντινής Θεσσαλονίκης λόγω της ανοικοδόμησης μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Θεσσαλονικείς δε θεώρησαν τα ευρήματα ως αιτία καθυστέρησης ενός μεγάλου έργου, μα τα αγκάλιασαν και αντιτάχθηκαν ακόμα και στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, που αποφάσισε τη μεταφορά τους στο στρατόπεδο «Μελά», απαιτώντας τη μη μετακίνηση των ευρημάτων μα και την κατασκευή του σταθμού, αποδεικνύοντας πως η πολιτιστική κληρονομιά για την τοπική κοινωνία είναι ισάξια με τα τεχνικά έργα και όχι τροχοπέδη αυτών.
Τέλης Τύμπας: Η έκθεση τέχνης «Δύο Κόσμοι Φιλικοί» του Έβη Χρήστου και της Σεπρίλ Αταγκόζ
Η κοινή έκθεση τέχνης με τίτλο ‘Δύο Κόσμοι Φιλικοί’ του δικού μας Έβη Χρήστου και της Σεπρίλ Αταγκόζ από την απέναντι ακτή, του πρώτους μήνες του 2013, στη Σμύρνη. Μεγάλες φουρτούνες, για μια ακόμη φορά, στις κοινωνίες και τις οικονομίες των δύο χωρών. Η πιο σίγουρη και αποδοτική επένδυση, όπως πάντα, αυτή στον πολιτισμό. Στην τέχνη και τα γράμματα, στην καλλιέργεια και την παιδεία. Στο αναλογικό βάθος του αγγίγματος της γλυπτικής που αντιστέκεται στην επιφανειακή όραση της ψηφιακής εικόνας. Στα πεταμένα σύρματα και στα σκουριασμένα και ξεβαμμένα μέταλλα που αξιοποιούνται από τον Έβη για συνθέσεις πολύτιμες. Όπως η σοφά επίκαιρη μικρή σύνθεση με τον καβαλάρη που κοντοκρατεί το άλογό του επειδή διαισθάνεται ότι κάτι κακό παραμονεύει στην ιστορία (σύνθεση ‘Abrupt Turn’ στον κατάλογο της έκθεσης). Ή όπως ο μικρούτσικος καβαλάρης με τα μαλλιά που ανεμίζουν ανέμελα. Ένας καβαλάρης με άρπα (σύνθεση ‘Ancient Greek Musician’). Αυτός που έδειχνε-πρότεινε ο Έβης στη Σμύρνη τις ίδιες ακριβώς ημέρες που στη Χίο αποκαλύπτονταν ένα ογκώδες γλυπτό ενός καβαλάρη κάπως σφιγμένου. Ενός καβαλάρη με ξίφος.
Άννα Σταματίου: Η διάθεση για κοινωνική προσφορά
Τον Αύγουστο του 2012 η Χίος βίωσε μεγάλη, καταστρεπτική πυρκαγιά τις συνέπιες της οποίας νιώθει μέχρι σήμερα. Παρ’ όλη την ζημιά στη φύση και στις καλλιέργειες, εμείς στον περιβαλλοντικό οργανισμό Chios Nature προσέξαμε κάτι θετικό. Ένα νέο πνεύμα συνεργασίας και προσφοράς άρχισε να ξαπλώνεται στη τοπική κοινωνία. Ήδη υπάρχουσες ομάδες εθελοντών άρχισαν να δέχονται προσφορές για βοήθεια και στήριξη. Αυτό το κύμα βρήκε αντίκρισμα και στους Χιώτες της διασποράς. Όταν ο Chios Nature οργάνωσε διαδικτυακή προσπάθεια εξεύρεσης πόρων ώστε να αγοραστεί όχημα πολλαπλών χρήσεων για την Ομάδα Όμικρον, ανταποκρίθηκαν πάνω από 100 δωρητές, και το νέο όχημα σήμερα συμβάλλει στο έργο των εθελοντών. Πιστεύουμε πως και η οικονομική κρίση περιέργως έδρασε θετικά σ’ αυτό το φαινόμενο. Όπως δυσκόλευαν τα πράγματα η κοινωνία, αντί να διασπαστεί, ενώθηκε για να πολεμήσει τους εχθρούς, είτε Τρόικα ονομάζονταν αυτοί, είτε δασική πυρκαγιά. Θέλουμε να ελπίζουμε πως αυτή η νέα ευαισθησία θα συνεχίσει να ενδυναμώνεται και θα κινητοποιηθεί μέσα στο 2014 για να πολεμήσει και την εμφανή διάθεση της Ελληνικής κυβέρνησης να φέρει «ανάπτυξη» όλων των ειδών χωρίς να υπολογίζει τις μακροχρόνιες συνέπιες για το περιβάλλον.
Νίκος Λουτράρης: Ο θάνατος του Ούγκο Τσάβες
Ο θάνατος τον περασμένο Μάρτιο του χαρισματικού πρόεδρου της Βενεζουέλας, ενός ανθρώπου που κατά τη διακυβέρνησή του προώθησε ένα ευρύ πρόγραμμα αναδιανομής πλούτου, αυξάνοντας κατακόρυφα τις κοινωνικές δαπάνες και παρέχοντας για πρώτη φορά στο λαό του δωρεάν πρόσβαση σε παιδεία και υγεία, μαζί και νόημα ύπαρξης σε κοινωνικές ομάδες οι οποίες για δεκαετίες ήταν «αόρατες» για την ολιγαρχία που καταλήστευε τους πόρους της χώρας, φαίνεται να δίνει στους εκπροσώπους της εγχώριας και παγκόσμιας ελίτ μια χρυσή ευκαιρία να ανακτήσουν τα χαμένα τους προνόμια. Παρόλα αυτά παραδείγματα όπως η αποτροπή από τον ίδιο τον αφοσιωμένο στον Τσάβες λαό ενός πραξικοπήματος που το 2002 έστησαν η ντόπια ολιγαρχία και τα εξαρτώμενα από αυτή Μ.Μ.Ε. (με την υποστήριξη των Η.Π.Α. φυσικά) δείχνουν ότι η απόπειρά τους αυτή κάθε άλλο παρά εύκολη θα είναι. Άλλωστε, μπορεί πεθαίνοντας ο Τσάβες να μην άφησε πίσω κάποιον σοσιαλιστικό παράδεισο (πώς θα μπορούσε άλλωστε σε έναν κόσμο που ακόμα ομνύει στον καπιταλισμό;), όμως ο θάνατός του δίνει την αφορμή για να σκεφτούμε με ποιον τρόπο σήμερα, που οι δυνατότητες της τεχνολογίας έχουν φτάσει σε ασύλληπτα επίπεδα, αυτή η τεχνολογική εξέλιξη και ο αμύθητος πλούτος που παράγεται από τους εργαζομένους όλου του κόσμου μπορούν να κατευθυνθούν στους ίδιους και όχι σε μια χούφτα ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τη μετάβαση σε έναν κόσμο χωρίς πλούσιους και φτωχούς, χωρίς δυνάστες και καταπιεσμένους.
Μιχάλης Μπάκας: Η ημέρα που η Λέσβος αποχαιρέτισε 12 μετανάστες
Είναι 5 του Γενάρη, έχουν περάσει πολλές ημέρες από το ναυάγιο και. μαθαίνεται ότι η εισαγγελέας διέταξε με κάθε τρόπο να φύγουν οι σωροί από το Νοσοκομείο της Μυτιλήνης. Υπάρχει φόβος ότι θα κηδευτούν οι νεκροί άρον άρον μέσα στη νύχτα και αλληλέγγυοι πολίτες ενεργοποιούνται για να εξασφαλιστεί μια αξιοπρεπής κηδεία για τους 12 «ανώνυμους» νεκρούς. Σάββατο πρωί, το κρύο ξυρίζει και περιμένουμε τους νεκρούς από το νοσοκομείο όταν καταφτάνει ο Δήμαρχος Λέσβου Δημ Βουνάτσος. Κανείς δεν τον υποδέχεται όπως τον έχουν συνηθίσει, δεν του αποδίδονται «τιμές», σε κανέναν από τους παρευρισκόμενους δεν αρέσουν τα πολλά πάρε δώσε με την «εξουσία». Η διαδικασία καθυστερεί, έχουν περάσει 2 ώρες, όλοι παγώνουν από το αγιάζι. Ο Δήμαρχος, έχει περάσει τα πλέον τα 70, παραπονιέται για ένα λουμπάγκο, αλλά μένει εκεί, καρτερικά, περιμένοντας να ολοκληρωθούν οι κηδείες. Ο Δήμαρχος του νησιού, στέκεται εκεί, αποδίδοντας τιμές σε 12 ανώνυμους μετανάστες, που χάθηκαν στο Αιγαίο. Εκείνη την ημέρα ο Δημ Βουνάτσος, μια ζωή πολιτικός, αντιλήφθηκε, και ακολούθησε, το κοινό αίσθημα αλληλεγγύης που γιγαντώθηκε στη Λέσβο. Δεν τον ψήφισα ποτέ και ούτε πρόκειται να τον ψηφίσω. Πολλές φορές του τα έχουμε σούρει αλλά εκείνη την ημέρα έφυγα με ένα χαμόγελο από το νεκροταφείο, περήφανος για τον τόπο μας.
