Ρίξτε τους φράκτες της Μόριας, της Λέσβου, της Ελλάδας. Αλλιώς μην παραπονιέστε.

του Μιχάλη Μπάκα

Ας το ξαναπούμε μήπως και γίνει κατανοητό. Όταν κάποιοι Ευρωπαίοι επικροτούν την πολιτική των κλειστών συνόρων, των επαναπροωθήσεων στις χώρες πρώτης άφιξης σύμφωνα με τη συνθήκη του Δουβλίνου, η πίεση αυτή μεταφέρεται στη χώρα μας. Γιατί είτε το θέλουμε είτε όχι η χώρα μας έχει την τύχη να είναι σταυροδρόμι των πολιτισμών εδώ και χιλιάδες χρόνια. Έτσι μεγαλούργησε αυτός ο τόπος. Κάπως έτσι από την εποχή των Πελασγών ο ελλαδικός χώρος ήταν σταυροδρόμι μετακινήσεων διαφόρων φυλών. Κατά την περίφημη κάθοδο τους οι Δωριείς κατέβηκαν στη νότια Ελλάδα περίπου τον 12ο π.Χ. αιώνα και κατέλυσαν τον Μυκηναϊκό πολιτισμό, οι Ίωνες μετοίκησαν τα μικρασιατικά παράλια, οι Αιολείς ξεκίνησαν από τη Θεσσαλία και μετοίκησαν τη Λέσβο. Τόσο πετυχημένα που ο Αιολικός δοξάζεται το νησί της Λέσβου και όχι στη Λάρισα. Τα ελληνικά φύλα κατά τον αποικισμό επεκτάθηκαν σε όλη τη Μεσόγειο, έτσι ακόμα σήμερα στη Σικελία ακούμε «γκρεκάνικα» τραγούδια στη Μεγάλη Ελλάδα και η Μασσαλία που πλέον φιλοξενεί τον γερμανοτραφή μετανάστη με εμφανώς τουρκογενές επώνυμο, Κώστα Μήτρογλου, ήταν ελληνική αποικία.

Αυτό το πήγαινε – έλα των λαών για χιλιάδες χρόνια θεωρείτο μια φυσιολογική διαδικασία. Οι μετακινήσεις ωθούνταν από την ανάγκη των ανθρώπων να ζήσουν μια καλύτερη ζωή, σε έναν ξένο τόπο. Μέχρι τον 19ο αιώνα ζούσαμε συνθήκες πολυπολιτισμικής, πολυεθνικής και πολυθρησκευτικής συνύπαρξης πολλών λαών σε ένα κράτος. Ο Ρήγας Φεραίος στο Θούριο του ζητά «Βουλγάροι κι Αρβανήτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί, Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινήν ορμή, Για την ελευθερίαν, να ζώσωμεν σπαθί, πως είμαστ’ αντριωμένοι, παντού να ξακουσθή.» ζητώντας επανάσταση των εξαθλιωμένων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας κατά αυτών που τους καταπίεζαν, χωρίς εθνικιστικές κορώνες. Ο Ρήγας κλείνει τον Θούριο λέγοντας «Ο κόσμος να γλυτώση, απ’ αύτην την πληγή, κ’ ελεύθεροι να ζώμεν, αδέλφια εις την γη.». Αδέλφια το λοιπόν, έγραφε ο Ρήγας, το 1797. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα και ιδιαίτερα μετά το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου είχαμε την κατάρρευση των πολυεθνικών αυτοκρατορικών συστημάτων με τη δημιουργία των εθνικών κρατών με τον τρόπο που τα ξέρουμε σήμερα. Η θεωρία των στιβαρών κραταιών συνόρων που δεν είναι ξέφραγο αμπέλι κλπ είναι μια κατάσταση πολύ πρόσφατη στην παγκόσμια ιστορία και καθόλου δεδομένη.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στη σύγχρονη πραγματικότητα, σχολιάζοντας μια ακόμη πτυχή του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος. Όταν η κεντρική Ευρώπη ζητά το κλείσιμο των συνόρων της μεταφέρει το πρόβλημα στις χώρες που δέχονται τις προσφυγικές ροές στα σύνορα της ΕΕ, ως αντικίνητρο για πρόσφυγες και μετανάστες να ταξιδέψουν προς τα εκεί. Κάπως έτσι, με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζει το θέμα η Αθήνα, ζητώντας να περιοριστούν οι πρόσφυγες στους τόπους άφιξης τους, στα νησιά μας. Και όταν ερχόμαστε πλέον στο νησί είναι εντυπωσιακό ότι όλοι αυτοί που βρίζουν τους Ευρωπαίους που σπρώχνoυν το πρόβλημα στην Ελλάδα και την ελληνική κυβέρνηση που πετάει το μπαλάκι στα νησιά, κάνουν το ίδιο πράγμα. Πετάνε το μπαλάκι στη Μόρια, δημιουργώντας ένα τριπλό τοίχος, και στέλνοντας το πρόβλημα και πάλι μακριά. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια μέρα του καλοκαιριού που γίνονταν φασαρίες στη Μόρια, οικογένειες προσπαθούσαν να διαφύγουν από τον καταυλισμό για να προστατεύσουν τα μωρά τους και η αστυνομία είχε αποκλείσει το δρόμο στην είσοδο της Μυτιλήνης, απαγορεύοντας στις εξαθλιωμένες και φοβισμένες οικογένειες να μετακινηθούν προς το κέντρο της πόλης. Τελικά να στέλνουμε το πρόβλημα μακριά, είναι η πιο εύκολη λύση.

Όλοι αυτοί λοιπόν που ρίχνουν κροκοδείλια δάκρυα για τις συνθήκες διαβίωσης προσφύγων και μεταναστών στη Μόρια όπως και για τα προβλήματα, που πραγματικά βιώνουν οι κάτοικοι του χωριού οι οποίοι έχουν δείξει απίστευτη υπομονή όλα αυτά τα χρόνια, ας ζητήσουν να αρθούν οι περιοριστικοί όροι και ας δεχτούν πρόσφυγες και στα μέρη τους, στη Γέρα, στην Αθήνα, στη Βουδαπέστη. Όλα τα άλλα είναι «άλλα λόγια να αγαπιόμαστε». Στην Ελλάδα το 2017 έφτασαν μόλις 29 χιλ πρόσφυγες και μετανάστες, ο μικρότερος αριθμός αφίξεων την τελευταία δεκαετία. Το πρόβλημα στα νούμερα έχει «λυθεί». Η πολιτική των «ερμητικά κλειστών συνόρων» αποδίδει. Τι γκρινιάζετε; Εσείς στα νησιά που φωνάζετε για έλεγχο των συνόρων μην παραπονιέστε.…