γράφει ο Κώστας Ζαφείρης
Δυο τρεις σκόρπιες σκέψεις για τη Σμύρνη, την αγαπημένη μεγαλούπολη της δικής μας «ενδοχώρας». Γεωγραφικά για χιλιάδες χρόνια για το νησί της Χίου η φυσική της ήπειρος ήταν προς ανατολάς, η Ερυθραία κι η ενδοχώρα της μην το ξεχνάμε. Για πολλά χρόνια για όλους εμάς οι ακτές απέναντι ήταν μια μαύρη κουρτίνα, σα να μην υπήρχαν. Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 90 με καλούς φίλους πρωτοταξίδεψα στη Σμύρνη πάθαμε όλοι την πλάκα μας. Μια μεγαλούπολη στις διαστάσεις των Αθηνών μια σταλιά δρόμο από την πόρτα μας, κι όμως την αγνοούσαμε.
Κύλησαν τα χρόνια, οι καταστάσεις άλλαξαν, η ματιά μας άλλαξε. Μετά από επανειλημμένες επισκέψεις στην πρωτεύουσα της Ιωνίας, με πιο πρόσφατη τον Σεπτέμβρη που μας πέρασε καταθέτω κάποιες σκέψεις:
- Είναι μια πόλη όμορφη η Σμύρνη, μετά από ιστορική διαδρομή αιώνων, μια τραγική καταστροφή το 1922 κι όμως ακαταμάχητα έχει ανακτήσει την ομορφιά της… το θαλάσσιο μέτωπό της θα μπορούσε να είναι πρότυπο.
- Το κέντρο της περπατιέται, η ρυμοτομία βοηθάει, ανοιχτές πλατείες, ευθείες λεωφόροι, απλόχωρα πεζοδρόμια, καλά μέσα μεταφοράς, υποδειγματικό τραμ και μετρό και φθηνό ταξί.
- Ο κόσμος πολύ ζορίζεται. Η κατάρρευση της τουρκικής λίρας άρχισε να εξοντώνει την μεσαία τάξη που πήγε να δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια. Για πρώτη φορά είδαμε τούρκους στα ανταλλακτήρια να ανταλλάσσουν λίρες με ευρώ. Η αβεβαιότητα για το αύριο.
- Στη Σμύρνη μπορείς να συναντήσεις σε λίγα μέτρα πολύ πλούσιους (που πίνουν το πανάκριβο ρακί τους στο Και) πολύ φτωχούς (που παζαρεύουν φτερούγες κοτόπουλου στο Παζάρι), πιστούς και άθρησκους, ευρωπαΐζοντες και ανατολίτες, έξωμα –ωραία- φορέματα και μαντίλες.
- Έχουμε περπατήσει στις «επικίνδυνες» γειτονιές κάτω από το Καντιφε Καλέ με την ακραία φτώχεια, όσο και στα εμπορικά κέντρα που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, μην φοβηθείτε. Με την αναγκαία σύνεση απολαύστε χυμούς, καφέ, τσάι, μεζέδες, παγωμένη μπίρα και άφθονη κουβέντα με τους Σμυρνιούς και τις Σμυρνιές. Γρήγορα θα βρεθείτε να κουβεντιάζετε σοβαρά ή και αστεία.
- Διάλεξα μια φωτογραφία από ένα μοναδικό μαγαζί με χυμούς στο εμπορικό κέντρο, λαϊκό δίπλα στο παζάρι, ένα μικρό χαμογελαστό μαγαζάκι με απίστευτα προϊόντα… ό,τι πιο νεανικό, ό,τι καλύτερο.
Και τέλος, αφήστε για λίγο τα ψώνια, τις ισοτιμίες ευρώ/ λίρας, χαρείτε την πόλη. Δεν θα χάσετε –ούτε σε λίρες ούτε σε ευρώ.
