Παλιά στα χωριά μας όλα τα έργα γινόταν με προσωπική εργασία. Κάθε μήνα ένα μέλος της οικογένειας εργαζόταν μαζί με τους άλλους χωριανούς για ένα κοινωφελές έργο. Αν κάποια οικογένεια δεν έστελνε ούτε ένα μέλος της, τότε οι υπόλοιποι την περιφρονούσαν.
Τι κάνει ένας Χιώτης στη Μελβούρνη;
Δουλεύει! Μετά από τόσα χρόνια στην Αυστραλία, σχεδόν ολόκληρη η ζωή μου, εξακολουθώ να δουλεύω το ίδιο σκληρά, όπως την πρώτη ημέρα που ξεκίνησα τη δημοσιογραφία. Αντιστάθμισμα στην κόπωση, αποτελεί το γεγονός ότι λατρεύω τη δουλειά μου.
Δουλεύει! Μετά από τόσα χρόνια στην Αυστραλία, σχεδόν ολόκληρη η ζωή μου, εξακολουθώ να δουλεύω το ίδιο σκληρά, όπως την πρώτη ημέρα που ξεκίνησα τη δημοσιογραφία. Αντιστάθμισμα στην κόπωση, αποτελεί το γεγονός ότι λατρεύω τη δουλειά μου.
Παράλληλα συμμετέχω ενεργά σε δράσεις που αποσκοπούν στη διατήρηση και συνέχιση της ελληνικότητας. Όσο είναι δυνατόν, γιατί με το πέρασμα των χρόνων γίνεται όλο και δυσκολότερο, επιδιώκουμε μέσα στο «χωνευτήρι» της αυστραλιανής πολυπολιτισμικής κοινωνίας να διατηρήσουμε ζωντανή την ελληνική γλώσσα, τον πολιτισμό μας και κάποιες από τις παραδόσεις μας.
Για μένα προσωπικά, μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, ξέχωρη θέση έχει η Χίος. Εκεί γεννήθηκα, από εκεί πήρα τα πρώτα μου εφόδια, τις βασικές αξίες για να πορευτώ στη ζωή. Τη νοσταλγώ, την ονειρεύομαι καθημερινά και με τις όποιες δυνατότητες έχω, προσπαθώ κάτι να της επιστρέψω σαν «αντίδωρο».
Στον καιρό της κρίσης, ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας expatriate;
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου expatriate. Ζω πολλά χρόνια εδώ, είμαι Αυστραλός πολίτης και απολαμβάνω όλα τα δικαιώματα που έχει κάθε Αυστραλός. Η κρίση, λοιπόν, δεν μας άγγιξε στη τσέπη, αν αυτό εννοείτε. Μας άγγιξε όμως στην ψυχή.
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου expatriate. Ζω πολλά χρόνια εδώ, είμαι Αυστραλός πολίτης και απολαμβάνω όλα τα δικαιώματα που έχει κάθε Αυστραλός. Η κρίση, λοιπόν, δεν μας άγγιξε στη τσέπη, αν αυτό εννοείτε. Μας άγγιξε όμως στην ψυχή.
Δε μπορείς να μείνεις ασυγκίνητος, να μη θλίβεσαι, να μην αγωνιάς, γι αυτό που συνέβη στη χώρα που σε γέννησε και σε γαλούχησε. Επιπλέον δεν γίνεται να μη σε επηρεάσει το γεγονός ότι η κρίση άγγιζε και πολλά αγαπημένα σου πρόσωπα που ζουν εκεί.
Υπάρχει κάτι που θα σας έκανε να γυρίσετε κάποια στιγμή στο νησί;
Κάποτε υπήρχε το όνειρο της επιστροφής. Κάποια στιγμή μάλιστα το έκανα πράξη. Ήρθα να ζήσω μόνιμα στην Ελλάδα. Ήταν ένα τόλμημα που δεν είχε επιτυχία. Είχε όμως κάτι θετικό: με απάλλαξε δια παντός από το όνειρο της επιστροφής σε μόνιμη βάση.
Κάποτε υπήρχε το όνειρο της επιστροφής. Κάποια στιγμή μάλιστα το έκανα πράξη. Ήρθα να ζήσω μόνιμα στην Ελλάδα. Ήταν ένα τόλμημα που δεν είχε επιτυχία. Είχε όμως κάτι θετικό: με απάλλαξε δια παντός από το όνειρο της επιστροφής σε μόνιμη βάση.
Τώρα πια, μόνο ως τουρίστας έρχομαι στη Χίο και μάλλον έτσι θα συνεχίσω. Όσο βέβαια μπορώ, γιατί το ταξίδι είναι μακρύ και ο χρόνος που περνά, γερνά το κορμί και κάνει το ταξίδι μακρύτερο…
Τι είναι αυτό που αγαπάτε περισσότερο και τι είναι αυτό που σας ενοχλεί περισσότερο στη Χίο;
Εφόσον χρησιμοποιείτε το ρήμα «αγαπώ», νιώθω την ανάγκη να διευκρινίσω ότι αγαπώ τη Χίο με τα καλά και τα άσχημά της. Και το αποδεικνύω με τον τρόπο μου. Από εκεί και πέρα φυσικά υπάρχουν πράγματα που μου αρέσουν και άλλα που με θλίβουν ή με ενοχλούν.
Μου αρέσει η αυθεντικότητα του νησιού, η εναλλαγή του τοπίου, ο πολιτισμός του, η αρχιτεκτονική των μεσαιωνικών χωριών της και η άγρια φύση της Βόρειας Χίου.
Με θλίβει που στο μεγαλύτερο μέρος του το νησί έχει ερημώσει. Και με θυμώνει που έχει επιτρέψει η πολιτεία, έχει «βοηθήσει» μπορώ να πω, να συμβεί αυτό. Με ενοχλεί που η πόλη της Χίου είναι αφιλόξενη στους επισκέπτες. Τα σκουπίδια, η ηχορύπανση, το κυκλοφοριακό που συνδυάζεται με την έλλειψη παιδείας πολλών οδηγών, όλα σε «διώχνουν» μακριά της.
Θυμώνω ακόμα που συναντώ πολλούς Χιώτες από το Αίπος και κάτω που δεν έχουν επισκεφθεί τη Βόρεια Χίο και ας έχουν πάει σε πολλά μέρη του πλανήτη. Εγώ σε κάθε μου ταξίδι επισκέπτομαι τα Νοτιόχωρα.
Πώς θα περιγράφατε τη Χίο της παιδικής σας ηλικίας;
Χρόνια δύσκολα και πολύ φτωχικά. Τα θυμάμαι όμως πάντα με νοσταλγία. Και πάντα έχω στο μυαλό μου πως όλα όσα έζησα στην παιδική μου ηλικία στο χωριό, είναι αυτά που με θωράκισαν για τη συνέχεια της ζωής μου. Και που τελικά μου βγήκαν σε καλό.
Χρόνια δύσκολα και πολύ φτωχικά. Τα θυμάμαι όμως πάντα με νοσταλγία. Και πάντα έχω στο μυαλό μου πως όλα όσα έζησα στην παιδική μου ηλικία στο χωριό, είναι αυτά που με θωράκισαν για τη συνέχεια της ζωής μου. Και που τελικά μου βγήκαν σε καλό.
Πατρίδα μου είναι εκεί…
Η Αυστραλία είναι ο τόπος διαμονής μου. Είμαι Αυστραλός πολίτης και είμαι υπερήφανος για αυτό. Είναι πατρίδα των παιδιών μου και των εγγονιών μου.
Η Αυστραλία είναι ο τόπος διαμονής μου. Είμαι Αυστραλός πολίτης και είμαι υπερήφανος για αυτό. Είναι πατρίδα των παιδιών μου και των εγγονιών μου.
Για μένα όμως πατρίδα μου είναι το… χωριό μου! «Μοναδική πατρίδα τα παιδικά μας χρόνια», όπως λέει και το άσμα.
Έχετε βιώσει καθόλου τον ρατσισμό των Αυστραλών;
Στα πρώτα χρόνια ναι. Πιστεύω πως δεν υπάρχει μετανάστης που δεν έχει βιώσει, λίγο ή πολύ, ρατσισμό στον τόπο που μετανάστευσε. Τώρα πια όχι. Εξάλλου η Αυστραλία αποτελείται από δεκάδες εθνότητες που όλες ζουν αρμονικά μεταξύ τους. Ο πολυπολιτισμός αποτελεί επίσημη πολιτική του κράτους. Ενθαρρύνονται οι πολίτες να αποδέχονται και να σέβονται την διαφορετικότητα.
Στα πρώτα χρόνια ναι. Πιστεύω πως δεν υπάρχει μετανάστης που δεν έχει βιώσει, λίγο ή πολύ, ρατσισμό στον τόπο που μετανάστευσε. Τώρα πια όχι. Εξάλλου η Αυστραλία αποτελείται από δεκάδες εθνότητες που όλες ζουν αρμονικά μεταξύ τους. Ο πολυπολιτισμός αποτελεί επίσημη πολιτική του κράτους. Ενθαρρύνονται οι πολίτες να αποδέχονται και να σέβονται την διαφορετικότητα.
Όμως τον ρατσισμό τον έχω ζήσει και στην Ελλάδα. Τόσο ως Έλληνας του εξωτερικού, όσο και ως… Μικρασιάτης. Ο πατέρας μου ήρθε πρόσφυγας στη Χίο. Και δε χρειάζεται βέβαια να πω εγώ πως αντιμετωπίστηκε από τους ντόπιους η μικρασιάτικη προσφυγιά.
Από τότε που ζείτε στο εξωτερικό, βλέπετε διαφορετικά την Ελλάδα και τους Έλληνες;
Προσωπικά εγώ δεν έχω ξεκοπεί από την Ελλάδα. Την επισκέπτομαι δυο – τρεις φορές τον χρόνο. Έρχομαι και στη Χίο. Κάνω πρωτοχρονιά μόνος ή και μαζί με τον γιό μου στον Εγρηγόρο! Το σημειώνω αυτό για να υπογραμμίσω ότι γνωρίζω από πρώτο χέρι το τι γίνεται στη χώρα. Αλλά και η δουλειά μου, η δημοσιογραφία, με βάζει καθημερινά στη διαδικασία να μαθαίνω ό,τι συμβαίνει εδώ. Παρόλα αυτά έχω την αίσθηση πως διατηρώ μια πιο… ρομαντική εικόνα για την Ελλάδα.
Προσωπικά εγώ δεν έχω ξεκοπεί από την Ελλάδα. Την επισκέπτομαι δυο – τρεις φορές τον χρόνο. Έρχομαι και στη Χίο. Κάνω πρωτοχρονιά μόνος ή και μαζί με τον γιό μου στον Εγρηγόρο! Το σημειώνω αυτό για να υπογραμμίσω ότι γνωρίζω από πρώτο χέρι το τι γίνεται στη χώρα. Αλλά και η δουλειά μου, η δημοσιογραφία, με βάζει καθημερινά στη διαδικασία να μαθαίνω ό,τι συμβαίνει εδώ. Παρόλα αυτά έχω την αίσθηση πως διατηρώ μια πιο… ρομαντική εικόνα για την Ελλάδα.
Έχει αλλάξει η Ελλάδα, όπως έχουν αλλάξει και οι Έλληνες. Πλέον σήμερα έχω σχηματίσει την εντύπωση πως έχουν γίνει κάπως «παρτάκηδες» αλλά και ξενόφοβοι.
Είναι χαρακτηριστικό, αν όχι της πλειονότητας των ελλήνων, ενός μεγάλου ποσοστού πολιτών, να μην προσφέρει το ελάχιστο για το κοινό καλό και την ίδια στιγμή να απαιτεί και να περιμένει πολλά από την πολιτεία.
Ένα μικρό παράδειγμα: Παλιά στα χωριά μας όλα τα έργα γινόταν με προσωπική εργασία. Κάθε μήνα ένα μέλος της οικογένειας εργαζόταν μαζί με τους άλλους χωριανούς για ένα κοινωφελές έργο. Αν κάποια οικογένεια δεν έστελνε ούτε ένα μέλος της, τότε οι υπόλοιποι την περιφρονούσαν. Πρόπερσι σκούπιζα την αυλή, τον δρόμο έξω από το σπίτι μου στον Εγρηγόρο. Περνά ένας χωριανός και μου λέει: Τι κάθεσαι και κάνεις; Αυτό είναι δουλειά του… δήμου. Μου πήρε κάποια λεπτά για να καταλάβω ότι δεν αστειευόταν.
Από κει, λοιπόν, που δουλεύαμε όλοι για το κοινωνικό σύνολο, τώρα τα περιμένουμε όλα.
