Στον αποκαταστημένο με μεράκι χώρο των γραφείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χίου (παλιό Οθωμανικό σχολείο φρουρίου) πραγματοποιήθηκε τη Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου η εκδήλωση για τις «Ευρωπαϊκές Ημέρες πολιτιστικής κληρονομιάς». Φέτος είχαν ως θέμα «Βία και Ανεκτικότητα» και για τη Χίο το θέμα που είχε επιλέξει η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων ήταν «Τα σημάδια που άφησαν οι πρόσφυγες του 1922 στο Κάστρο της Χίου».
Στον κατάμεστο χώρο των γραφείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων παρουσιάστηκε, μετά το καλωσόρισμα της προϊσταμένης της Εφορείας κ. Όλγας Βάσση, από τον αρχιτέκτονα-μηχανικό κ. Σταύρο Βασιλάκη η μελέτη αποκατάστασης του «μετζίτ» (μικρού τεμένους) Χαμιδιέ, γνωστότερου ως Μπαϊρακλί τζαμί. Το μικρό τέμενος που βρίσκεται στην οδό Αγίου Γεωργίου Φρουρίου, χρονολογείται σύμφωνα με την επιγραφή το 1892 και είναι «αδελφό» κτίσμα με το Οσμανιέ τζαμί του Φραγκομαχαλά. Μετά την απελευθέρωση της Χίου το 1912 πέρασε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας όπως όλα τα ανταλλάξιμα, το 1922 στέγασε οικογένεια Αρμενίων προσφύγων, έπειτα απετέλεσε ιδιοκτησία ιδιώτη, κατασχέθηκε κάποια στιγμή από την Ιονική Τράπεζα και τέλος δωρήθηκε από την Alpha Bank στο Υπουργείο Πολιτισμού. Η παρουσίαση του κ. Βασιλάκη περιλάμβανε στοιχεία για τα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά του κτιρίου και τον ιδιαίτερης κατασκευής θόλο, τη κατάσταση διατήρησής του και τη πρόταση αποκατάσταση της αρχικής του μορφής σύμφωνα με τα σωζόμενα στοιχεία του κτιρίου. Η μελέτη έχει εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και αναμένεται σύντομα η ένταξή του σε κάποιο πρόγραμμα.
Μετά το πέρας της παρουσίασης του κ. Βασιλάκη, προβλήθηκε βίντεο που την επιμέλειά του είχε η κ. Βάσση. Το θέμα του ήταν η συλλογή μαρτυριών από ηλικιωμένους κατοίκους του κάστρου σχετικά με το μνημείο, αφού η απαραίτητη τεκμηρίωση (πχ φωτογραφίες και αναφορές σε κείμενα) για κάθε αποκατάσταση μνημείου, παρουσίαζε στη περίπτωση του Χαμιδιέ μεγάλες ελλείψεις. Η πλέον ενδιαφέρουσα συνέντευξη ήταν εκείνη της απογόνου της Αρμένικης οικογενείας κ. Ελεονόρας (Νουρίτσας) Κιοσκεριάν, που διέμεινε στο κτίσμα από το 1922 μέχρι την απελευθέρωση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όλες οι μαρτυρίες για το κτίσμα είχαν αναφορά στον ιδιόμορφο και περίτεχνο στεγασμένο εξώστη που είχε χρήση μιναρέ, αλλά δυστυχώς καταστράφηκε και δεν υπάρχουν πλέον στοιχεία για να αποκατασταθεί στην αρχική του μορφή. Μετά το πέρας της εκδήλωσης ακολούθησε μικρή ξενάγηση από τις κυρίες Όλγα Βάσση και Παρισιάνθη Βαλάκου, στα σημεία του Κάστρου που επί των τειχών του σώζονται ακόμα τα ταπεινά κτίσματα που στέγασαν τις ζωές των προσφύγων. Η ξενάγηση ολοκληρώθηκε στο Χαμιδιέ τζαμί, όπου αναφέρθηκε η πιθανότερη μελλοντική χρήση του κτιρίου (εκθεσιακός χώρος) καθώς και η παρατήρηση από τους συμμετέχοντες των χαρακτηριστικών του κτιρίου, καθώς και των λειψάνων προγενέστερου κτιρίου, που η χρήση του θα επιβεβαιωθεί κατά τις ανασκαφές που θα γίνουν όταν αρχίσουν οι εργασίες. Τέλος την εκδήλωση συμπλήρωνε έκθεση φωτογραφίας σχετική με την άφιξη και διαβίωση των προσφύγων στη Χίο τα πρώτα χρόνια μετά τον ξεριζωμό, με επίκεντρο βέβαια το Κάστρο.
Εκδηλώσεις όπως αυτή που οργάνωσε η τοπική Εφορεία αρχαιοτήτων είναι πολύ σημαντικές. Πέραν από τη γνώση της τοπικής ιστορίας και των μνημείων, η Υπηρεσία ανοίγεται στην τοπική κοινωνία προβάλλοντας το έργο της, ενώ η παρουσίαση των τεκμηριωμένων μελετών, είναι διδακτικές για ειδήμονες και μη, για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίζονται τα μνημεία του τόπου μας.